Κάτι που ίσως δεν έχουμε σκεφτεί είναι πως, ορισμένες τροφές όπως οι μπανάνες, τα διατροφικά οφέλη που προσφέρουν στον οργανισμό μας μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με το επίπεδο ωρίμανσης τη στιγμή που τις καταναλώνουμε.
Καθώς μια μπανάνα ωριμάζει, το περιεχόμενό της σε σάκχαρα, άμυλο και βιταμίνες μεταβάλλεται. Αυτό σημαίνει πως, αν χρειαζόμαστε περισσότερη ενέργεια πριν από μια προπόνηση ή λιγότερη ζάχαρη λόγω διαβήτη, είναι σημαντικό να επιλέξουμε τη σωστή φάση ωρίμανσης.
Παρακάτω, διαιτολόγοι εξηγούν τα διαφορετικά στάδια ωρίμανσης, πώς φαίνεται η μπανάνα σε κάθε ένα από αυτά και ποια οφέλη υγείας ή στόχοι διατροφής εξυπηρετούνται καλύτερα σε κάθε φάση.
Άγουρη μπανάνα
Οι μπανάνες σε αυτό το στάδιο είναι πράσινες, σφιχτές και δύσκολες στο ξεφλούδισμα.
Η διατροφολόγος Έιβερι Ζένκερ, από την ομάδα My Crohns And Colitis Team, αναφέρει πως:
«Αυτή η φάση έχει το υψηλότερο ποσοστό ανθεκτικού αμύλου και χαμηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη».
Το ανθεκτικό άμυλο προσφέρει πολλά οφέλη, καθώς τροφοδοτεί τα καλά βακτήρια του εντέρου, συμβάλλει στη μείωση των φλεγμονών και βοηθά στη σταθεροποίηση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα. Επειδή χωνεύεται πιο αργά, μας κρατά χορτάτους για περισσότερο χρόνο.
Η διατροφολόγος Αμάντα Σαουσέντα, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Λονγκ Μπιτς, προσθέτει:
«Το ανθεκτικό άμυλο λειτουργεί παρόμοια με τις φυτικές ίνες, αφού ζυμώνεται στο έντερο, τροφοδοτεί τα ευεργετικά μικρόβια και συμβάλλει στη ρύθμιση του σακχάρου».
«Αυτό το στάδιο είναι ιδανικό για άτομα που θέλουν να ελέγχουν το σάκχαρό τους, όπως εκείνοι με ινσουλινοαντίσταση, προδιαβήτη, διαβήτη τύπου 2 ή άλλα μεταβολικά σύνδρομα. Επίσης, είναι ωφέλιμο για όσους επιδιώκουν καλύτερη εντερική υγεία και επιθυμούν να βελτιώσουν τη μικροβιακή ισορροπία του εντέρου τους κάτι ιδιαίτερα χρήσιμο για όσους πάσχουν από σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου» μας εξηγεί.
Η Σαουσέντα προτείνει:
«Αν θέλουμε να αυξήσουμε τα οφέλη της πράσινης μπανάνας, μπορούμε να τη συνδυάσουμε με λίγο φυστικοβούτυρο προσθέτουμε έτσι πρωτεΐνη και καλά λιπαρά που βοηθούν στη βελτίωση της γλυκαιμικής απόκρισης και είναι ευεργετικά για το έντερο».
Ωστόσο, ορισμένα άτομα ίσως χρειαστεί να αποφεύγουν τις άγουρες μπανάνες. Όπως εξηγεί η Ζένκερ, οι αθλητές ενδέχεται να ανήκουν σε αυτή την κατηγορία, αφού η πιο αργή πέψη μπορεί να προκαλέσει βάρος στο στομάχι.
Επίσης, όσοι είναι ευαίσθητοι στο ανθεκτικό άμυλο και νιώθουν γαστρεντερική ενόχληση ίσως προτιμήσουν πιο ώριμα στάδια.
Ελαφρώς ώριμη μπανάνα
Οι μπανάνες σε αυτό το στάδιο είναι κυρίως κίτρινες με λίγο πράσινο στα άκρα. Είναι ελαφρώς πιο μαλακές αλλά εξακολουθούν να είναι σταθερές.
Αυτό σημαίνει πως η μπανάνα εξακολουθεί να είναι πλούσια σε φυτικές ίνες και χαμηλή σε ζάχαρη, αλλά σε μικρότερο βαθμό από ότι η άγουρη.
Η Ζένκερ εξηγεί:
«Το ανθεκτικό άμυλο αρχίζει να μετατρέπεται σε απλά σάκχαρα, ενώ τα επίπεδα των μετάλλων, όπως το κάλιο και το μαγνήσιο, παραμένουν σταθερά».
Αυτό το στάδιο είναι κατάλληλο για όσους θέλουν τα πεπτικά οφέλη της άγουρης μπανάνας, χωρίς όμως τη στυφή γεύση.
Είναι επίσης ιδανικό για όσους χρειάζονται σταθερή ενέργεια μέσα στη μέρα χωρίς απότομες αυξομειώσεις σακχάρου.
Έτσι, όπως και οι άγουρες μπανάνες, οι ελαφρώς ώριμες είναι εξαιρετικές για άτομα με ινσουλινοαντίσταση, προδιαβήτη, διαβήτη, μεταβολικό σύνδρομο ή πεπτικές δυσκολίες.
Η Ζένκερ προσθέτει:
«Μπορούν επίσης να είναι ιδανικές για γυναίκες στην περιεμμηνόπαυση ή μετεμμηνόπαυση, χάρη στην περιεκτικότητά τους σε ανθεκτικό άμυλο, το οποίο βοηθά στην αντιμετώπιση της ινσουλινοαντίστασης και υποστηρίζει τη σωστή λειτουργία του εντέρου καθώς μεταβάλλονται οι ορμόνες».
Ώριμη μπανάνα
Σε αυτό το στάδιο, οι μπανάνες είναι πλήρως κίτρινες, μαλακές αλλά όχι πολτώδεις. Ξεφλουδίζονται εύκολα και έχουν ευχάριστο, γλυκό άρωμα.
Αν και παρουσιάζονται ξεχωριστά από τις ελαφρώς ώριμες, η διατροφολόγος Αμάντα Σαουσέντα επισημαίνει ότι οι διαφορές τους δεν είναι μεγάλες:
«Από διατροφικής άποψης, αυτές οι δύο κατηγορίες μπανάνας είναι σχεδόν ίδιες. Μάλιστα, η βάση δεδομένων του USDA τις κατατάσσει στην ίδια κατηγορία».
Η Έιβερι Ζένκερ εξηγεί ωστόσο ότι, αν θέλουμε να διακρίνουμε τα στάδια, στις ώριμες μπανάνες το άμυλο έχει πλέον μετατραπεί σχεδόν εξ ολοκλήρου σε φυσικά σάκχαρα, ενώ η περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες μειώνεται και τα αντιοξειδωτικά και η ζάχαρη αυξάνονται. Ταυτόχρονα, οι βιταμίνες και τα μέταλλα βρίσκονται στο ανώτατο επίπεδό τους.
Η Σαουσέντα τονίζει επιπλέον οφέλη:
«Μία μπανάνα καλύπτει περίπου το 8% των ημερήσιων αναγκών μας σε κάλιο, ένα μέταλλο που πολλοί άνθρωποι δεν προσλαμβάνουν επαρκώς. Το κάλιο είναι σημαντικό για τη ρύθμιση της πίεσης του αίματος και τη σύσπαση των μυών. Παράλληλα, η μπανάνα παρέχει και το 8% του μαγνησίου που χρειαζόμαστε καθημερινά, το οποίο συμβάλλει στην υγεία των οστών».
Η Ζένκερ συνιστά την ώριμη μπανάνα σε όσους:
Προετοιμάζονται για άσκηση
Θέλουν γρήγορη και φυσική ενέργεια
Επιδιώκουν να αυξήσουν την πρόσληψη καλίου (π.χ. για ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης ή άλλων καρδιαγγειακών θεμάτων)
Ή σε παιδιά που θέλουν μια εύκολη, γλυκιά και υγιεινή επιλογή
Οι ώριμες μπανάνες αποτελούν, τέλος, μια ενδιάμεση λύση για όσους θέλουν ίνες χωρίς όμως τις πιθανές γαστρεντερικές ενοχλήσεις των άγουρων.
Πολύ ώριμη μπανάνα
Σε αυτό το στάδιο, η μπανάνα είναι πολύ μαλακή, έχει καφέ κηλίδες και έντονο άρωμα.
Η Ζένκερ εξηγεί:
«Η περιεκτικότητα σε σάκχαρα βρίσκεται σχεδόν στο μέγιστο, ενώ οι φυτικές ίνες συνεχίζουν να μειώνονται».
Αυτό το στάδιο είναι ιδανικό για όσους χρειάζονται γρήγορη ενέργεια, έχουν ευαίσθητο πεπτικό σύστημα, μειωμένη όρεξη ή επιθυμούν ένα φυσικά γλυκό σνακ.
Αντίθετα, όσοι προσπαθούν να ελέγξουν το σάκχαρό τους (π.χ. άτομα με διαβήτη) καλό είναι να την αποφεύγουν, καθώς η περιεκτικότητα σε ζάχαρη είναι υψηλή.
Εδώ η μπανάνα έχει καφέ ή μαύρο χρώμα, είναι πολύ μαλακή, ακόμα και πολτώδης.
Σύμφωνα με τη Ζένκερ, σε αυτό το στάδιο η μπανάνα έχει:
Τη μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε σάκχαρα και αντιοξειδωτικά
Τη χαμηλότερη σε φυτικές ίνες
Μειωμένη βιταμίνη C
Και σταθερό κάλιο
Η Σαουσέντα εξηγεί ότι ενώ η βιταμίνη C μειώνεται (από 14 mg σε 10 mg ανάλογα με το στάδιο ωρίμανσης), η υπερώριμη μπανάνα περιέχει περισσότερο φολικό οξύ.
Κάθε στάδιο, λοιπόν, έχει πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα, και εξυπηρετεί διαφορετικές ανάγκες.
Η Ζένκερ σημειώνει:
«Αυτό το στάδιο είναι καλύτερο για αποθήκευση στην κατάψυξη η για ψήσιμο σε κέικ μπανάνας, μπισκότα ή σμούθις παρά ως ωμό σνακ.
Είναι ήπιο για την πέψη και κατάλληλο για όσους χρειάζονται γρήγορες θερμίδες, όπως αθλητές, αλλά όχι ιδανικό για άτομα με διαβήτη ή όσους αναζητούν υψηλή περιεκτικότητα σε ίνες ή θρεπτικά συστατικά».
Η Σαουσέντα προσθέτει πως προτιμά να χρησιμοποιεί υπερώριμες μπανάνες σε σμούθις:
«Δεν χρειάζεται να βάλουμε μεγάλη ποσότητα, για να μειώνουμε και τη συνολική πρόσληψη ζάχαρης».
Συμπερασματικά
Όπως φαίνεται, η μπανάνα που θα επιλέξουμε δεν εξαρτάται μόνο από τη γεύση ή το χρώμα της, αλλά και από τις ανάγκες του οργανισμού μας.
Κι όπως σχολιάζει η Σαουσέντα: «Συνολικά, οι μπανάνες είναι ένα εξαιρετικό φρούτο, είτε τις τρώμε πράσινες είτε ώριμες».
Με πληροφορίες από huffpost.com
