Χταπόδια: Χρησιμοποιούν διαφορετικά πλοκάμια για διαφορετικά θηράματα

Μία καλύτερη κατανόηση των μηχανισμών του χταποδιού θα μας βοηθήσει στον καλύτερο σχεδιασμό μαλακών ρομπότ, ειδικά των υποβρυχίων.
Open Image Modal
Wardill Lab, University of Minnesota

Είναι πολύ δύσκολο να συντονίζουμε τα δύο μας χέρια τα δύο μας πόδια. Φανταστείτε πόσο δύσκολος είναι χειρισμός των πλοκαμιών των χταποδιών.

Μία νέα έρευνα, που δημοσιεύθηκε στο Current Biology, αποκαλύπτει πως ο έλεγχος των πλοκαμιών των χταποδιών απλοποιείται, επιλέγοντας ένα συγκεκριμένο πλοκάμι για συγκεκριμένα θηράματα, αναφέρει το Sciencealert.

Παρατηρώντας δύο χταπόδια του είδους Octopus bimaculoides, οι ερευνητές κατέγραψαν τις αντιδράσεις τους όταν έριχναν καβούρια και γαρίδες στις δεξαμενές τους. Τα χταπόδια ήταν κρυμμένα περιμένοντας τη λεία. 

Επαναλαμβάνοντας δεκάδες φορές το πείραμα, αποκαλύφθηκε πως τα χταπόδια χρησιμοποιούσαν διαρκώς το δεύτερο πλοκάμι από τη μέση, από την πλευρά που βρισκόταν το μάτι που παρατηρούσαν τη λεία, για να την πιάσουν. Όταν ήταν απαραίτητο, χρησιμοποιούσαν και τα διπλανά πλοκάμια.

Παρόλο που τα οχτώ πλοκάμια έχουν την ίδια ανατομία και θεωρούνται το ίδιο ικανά, η χρήση του ίδιου πλοκαμιού υποδεικνύει μία εξελικτική προσαρμογή.

Τα καβούρια και οι γαρίδες κινούνται διαφορετικά, με διαφορετικές ταχύτητες, κάνοντας τα χταπόδια να χρησιμοποιούν διαφορετικές μεθόδους επίθεσης. 

Στα καβούρια είδαν το δεύτερο πλοκάμι να επιτίθεται απότομα, ενώ στις πιο γρήγορες γαρίδες η προσέγγιση ήταν με πιο διακριτικές κινήσεις του δεύτερου πλοκαμιού για να μην αντιληφθεί η γαρίδα την κίνηση. Μόλις το δεύτερο πλοκάμι άρπαζε τη λεία, το πρώτο και το τρίτο την ασφάλιζαν.

«Καθώς κάθε μάτι του χταποδιού καλύπτει 180 μοίρες χωρίς να υπάρχει αλληλοκάλυψη, είναι πιθανό τα χταπόδια να προτιμούν να τοποθετούν το στόχο στη μέση αντί για τα άκρα του οπτικού τους πεδίου», γράφουν οι ερευνητές.

Φυσικά, τα δευτερόλεπτα μετρούν όταν πρόκειται να πιάσουν φαγητό στην άγρια φύση, και φαίνεται ότι απλοποιώντας τη διαδικασία σύλληψης και χρησιμοποιώντας πολλαπλούς βραχίονες, τα χταπόδια μπορούν να μεγιστοποιήσουν τις πιθανότητές τους να πάρουν λίγη τροφή.

Το επόμενο βήμα για τους βιολόγους είναι να αναλύσουν τη δραστηριότητα των νευρώνων οι οποίοι συνδέονται με συγκεκριμένες κινήσεις. Δε θεωρούν πως το κεντρικό νευρικό σύστημα του χταποδιού εμπλέκεται στην κίνηση των επιπλέον πλοκαμιών για τη σύλληψη της λείας και νομίζουν πως πρόκειται για αντανακλαστική δράση.

Μία καλύτερη κατανόηση των μηχανισμών του χταποδιού θα μας βοηθήσει στον καλύτερο σχεδιασμό μαλακών ρομπότ, ειδικά των υποβρυχίων.

«Τα χταπόδια είναι εξαιρετικά δυνατά», λέει ο βιολόγος και συγγραφέας της μελέτης Τρέβον Γουάρντιλ, από το Πανεπιστήμιο της Μινεσότα.

«Για αυτούς, το να πιάσουν και να ανοίξουν μια πόρτα είναι ασήμαντο, δεδομένης της επιδεξιότητάς τους» και προσθέτει: Αν μπορούμε να μάθουμε από τα χταπόδια, θα μπορούμε να εφαρμόσουμε τις γνώσεις μας για να δημιουργήσουμε ένα υποβρύχιο όχημα ή εφαρμογές μαλακών ρομπότ».

 

*** Octopus bimaculoides: Το χταπόδι δύο σημείων της Καλιφόρνιας, που συχνά ονομάζεται «bimac», είναι ένα είδος χταποδιού που προέρχεται από πολλά μέρη του Ειρηνικού Ωκεανού, συμπεριλαμβανομένων των ακτών της Καλιφόρνια. Μπορεί κανείς να ταυτοποιήσει το είδος από τους κυκλικούς μπλε φακούς σε κάθε πλευρά του κεφαλιού του.