Ισραήλ - Χαμάς: Πόλεμος μέχρις εσχάτων;

Στρατηγικές και Επιχειρησιακές Πτυχές της επικείμενης σύγκρουσης.
Open Image Modal
Ισραηλινές ειδικές δυνάμεις
Oren Rosenfeld via Getty Images

Α) Αιφνιδιασμός και Αντίκτυπος

Η Υβριδική επίθεση της Χαμάς εναντίον του Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου εδράζεται σε δύο πυλώνες του Πολέμου Νέας Γενιάς: Την επίτευξη Στρατηγικού Αιφνιδιασμού και την πρόκληση Υψηλού Στρατηγικού Αντικτύπου.

Ομάδες των ταξιαρχιών Al Qassam εξαπέλυσαν συνδυασμένες τρομοκρατικές επιθέσεις εναντίον προκεχωρημένων ισραηλινών φυλακίων και ισραηλινών κωμοπόλεων κάνοντας χρήση drones kamikaze επιχειρώντας ταυτόχρονα από θαλάσσης με επίλεκτους της δύναμης Nuchba και από αέρα με αλεξίπτωτα πλαγιάς του σμήνους Qasr.

Η επίτευξη στρατηγικού αιφνιδιασμού κόστισε στο Ισραήλ 1300 νεκρούς 200 ομήρους και χιλιάδες τραυματίες σε μία μόνο μέρα, αναγκάζοντας το Ισραήλ να αντεπιτεθεί με σφοδρότητα στη Γάζα και να προβεί σε κήρυξη πολέμου κατά της Χαμάς στοχεύοντας στην εξάλειψη των επιχειρησιακών δυνατοτήτων της τρομοκρατικής οργάνωσης.

Ο ανωτέρω ολιστικός στόχος συνάδει με το υπαρξιακό στρατηγικό δίλημμα του Ισραήλ μετά την υβριδική επίθεση, καθώς τέθηκε εν αμφιβόλω η Στρατηγική Αποτροπή του Ισραηλινού Κράτους και απειλήθηκαν οι δύο ομόκεντροι κύκλοι της στρατηγικής ασφάλειάς του, του εσωτερικού πλαισίου και του εγγύς εξωτερικού, ενώ παράλληλα τρώθηκε σημαντικά η άυλη δικλείδα ασφαλείας που συνίσταται στη διατήρηση της φήμης του άτρωτου (status of invulnerability).

Open Image Modal
Ταξιαρχίες Al Qassam
via Associated Press

 

Οι σοβαροί κλυδωνισμοί στο εσωτερικό πολιτικό σύστημα του Ισραήλ, δημιούργησαν την ανάγκη για κυβέρνηση εθνικής ενότητας ενεργοποιώντας τα ανακλαστικά εθνικής συσπείρωσης (rally around the flag effect). Παραταύτα η αποτυχία των υπηρεσιών πληροφοριών και η απονομιμοποίηση του Μπέντζαμιν Νετανιάχου από σημαντικό μέρος της ισραηλινής κοινής γνώμης εγκυμονούν σημαντικό κίνδυνο για το Ισραήλ μεσομακροπρόθεσμα, καθώς υπονομεύεται η αρχή της συνισταμένης των δυνάμεων (unity of effort), γεγονός που θέτει την ισραηλινή πολιτική ηγεσία υπό τη δαμόκλειο σπάθη της επίτευξης σχετικά γρήγορου αποτελέσματος και επιβάλλει κυρίως την ανάγκη στρατηγικής εξόδου από τη πολύπλευρη κρίση (extrication strategy) ώστε να μην υποπέσει στο θανάσιμο σφάλμα των Αμερικανών στο Αφγανιστάν.

Β) Το στρατηγικό En Passant

Η στρατηγική προέκταση του επικείμενου πολέμου προδιαθέτει για μια αδυσώπητη αναμέτρηση στη Λωρίδα της Γάζας με αυξημένη πιθανότητα γεωγραφικής επέκτασης της σύγκρουσης (Λίβανος) σε γενικευμένη σύρραξη με συμμετοχή τρίτων χωρών (Ιράν).

Ταυτόχρονα όμως στο διπλωματικό επίπεδο εξετάζεται η προοπτική μιας δυνητικής μελλοντικής διευθέτησης με τη πιθανότητα αναβίωσης της λύσης των δύο κρατών να εξαρτάται από τον περιορισμό της σύγκρουσης αποκλειστικά εναντίον της Χαμάς και τη μη εμπλοκή της Παλαιστινιακής Αρχής της Χεζμπολλάχ ή άλλων πολιτοφυλακών προσκείμενων στο Ιράν.

Η αμερικανική παρουσία στη περιοχή αποτελεί τον εγγυητή αποσόβησης ενός spill over effect και αδιαμφισβήτητα τον εξισορροπητή μεταξύ μιας συντριπτικής ισραηλινής επίθεσης στη Γάζα και μιας δυσμενούς εμπλοκής των Αραβικών χωρών στην επικείμενη σύγκρουση που θα έθετε σε σοβαρό κίνδυνο όλη την- αμερικανικής εμπνεύσεως- αρχιτεκτονική ασφάλειας στη Μέση Ανατολή.

Γ) Υπόγειος Πόλεμος ή Πόλεμος των Υπόγειων Σηράγγων (Tunnel Warfare)

Open Image Modal
SOPA Images via Getty Images

Ο Υπόγαιος Πόλεμος (Subterranean Warfare) έχει ως βασική πτυχή τη διεξαγωγή επιχειρήσεων μέσω της κατασκευής υπόγειων σηράγγων. Η εμπλοκή του Ισραηλινού Στρατού στη Γάζα θα τον φέρει αντιμέτωπο με ένα πολυδαίδαλο ιστό τούνελ σκαμμένων σε μεγάλο βάθος απ όπου η Χαμάς επιχειρεί εφαρμόζοντας ένα δόγμα Υπόγαιου Ανταρτοπολέμου (Guerrilla Tunnel Warfare), του οποίου ο εμπνευστής είναι ο περιβόητος Mohammad Diab Ibrahim Al Masri, ο επονομαζόμενος Deif (επισκέπτης).

Τα περίφημα Τούνελ του Τρόμου κατά τον Άλαν Ντέρσοβιτς έχουν εξελιχθεί πολύ από το 2001 και υπολογίζεται ότι αφορούν ένα δίκτυο 200 χλμ και σε μεγάλο βάθος (έως και 70 μέτρα). Η πιθανότητα μεγάλων απωλειών εκατέρωθεν, έχει ιδιαίτερη δυναμική σ αυτόν τον πόλεμο καθώς ο αντικειμενικός στόχος είναι η ολοκληρωτική καταστροφή του στρατιωτικού βραχίονα της Χαμάς.

Το εγχείρημα προμηνύεται ιδιαίτερα απαιτητικό ακόμα και για τον προηγμένο στρατό του Ισραήλ. Καθώς η Χαμάς μαζί με την Ισλαμιστική Τζιχάντ δύναται να παρατάξει άνω των 30 χιλιάδων ανδρών, είναι σημαντικό για τις Ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις να αποφύγουν ένα δεύτερο μέτωπο απ τον Βορρά και την επικίνδυνη Χεζμπολλάχ.

Εντούτοις ο ισραηλινός επιχειρησιακός σχεδιασμός περιλαμβάνει δύο θέατρα επιχειρήσεων με το δυνητικό βόρειο μέτωπο να καθίσταται ως το μέτωπο καθήλωσης της Χεζμπολλάχ, ενώ ταυτόχρονα οι πιο εμπειροπόλεμες ισραηλινές ταξιαρχίες θα επιχειρούν στη Γάζα εξουδετερώνοντας τους θύλακες της Χαμάς.

Τα στοιχεία που θα καθορίσουν την έκβαση του Πολέμου στη Γάζα είναι τα εξής: Πώς θα διατηρηθεί το ισραηλινό τέμπο επιχειρήσεων και δεν θα επιβραδυνθεί από τις ενέδρες της Χαμάς στο πυκνοκατοικημένο αστικό περιβάλλον της Γάζας;

Open Image Modal
Ισραηλινοί στρατιώτες κοντά στα σύνορα με τον Λίβανο
via Associated Press

 

Σημαντικό ρόλο θα διαδραματίσει η επίλεκτη ειδική μονάδα του ισραηλινού Μηχανικού η Yahalom (διαμάντι) σε συνδυασμό με την Shaldag της ειδικής μονάδας αλεξιπτωτιστών, η οποία είναι επιφορτισμένη με επιχειρήσεις διείσδυσης σε εχθρικό περιβάλλον παρέχοντας πληροφορίες επί του πεδίου (HUMINT on the spot). Η Yahalom και η Skaldag θα ενεργούν απο κοινού για την εξάλειψη των τούνελ σε επιχειρήσεις υψηλής έντασης και μεγάλων διακλαδικών απαιτήσεων, ενώ θα απειλούνται με δυσαναπλήρωτες απώλειες.

Το τέμπο συνεπώς μιας ισραηλινής επιχείρησης στη Γάζα εξαρτάται από τον βαθμό επιτυχίας των προκεχωρημένων ειδικών δυνάμεων, καθώς το πυροβολικό και η αεροπορία δεν δύναται να απολαμβάνει ξεκάθαρη στόχευση σε χαοτικό αστικό περιβάλλον, στο οποίο οι άμαχοι θα αποτελούν ανασταλτικό παράγοντα.

Η Χαμάς είναι σαφές ότι θα εμπλέξει τις επίλεκτες δυνάμεις της Nuchba και τη Saraya της Ισλαμικής Τζιχάντ σε χτυπήματα στα ισραηλινά μετόπισθεν μέσω των σηράγγων, στοχεύοντας τα logistics του Ισραηλινού στρατού, απομονώνοντας ομάδες πεζικού και εξουδετερώνοντας σε πολλαπλές ενέδρες ισραηλινά άρματα με χρήση συνδυασμού αντιαρματικών κινούμενοι σε σπείρες από διαφορετικές κατευθύνσεις με εναλλακτική ακτίνα δράσης (ανάλογα τα βεληνεκή) και πιθανότατα χρησιμοποιώντας όσα κτίρια επιβιώσουν ως ορμητήρια πρώτης επαφής (first line of contact). 

Προμηνύεται μια αδυσώπητη σύγκρουση μέχρις εσχάτων με χρήση προηγμένων όπλων ιδίως απ τη πλευρά των Ισραηλινών και με καθοριστικό παράγοντα τους κανόνες εμπλοκής.

Ξεκάθαρο πλεονέκτημα εντός αστικού ιστού θα έχει όποιος από τους εμπλεκομένους εφαρμόσει την βέλτιστη απόφαση στο πλαίσιο της αποκεντρωμένης διοίκησης (mission command) καθώς ο Πόλεμος θα διεξάγεται σε περιβάλλον στο οποίο ο ανθρώπινος παράγοντας διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο πέραν των στρατιωτικών τεχνολογικών καινοτομιών.

Μια Μάχη στη Γάζα θα προσιδιάζει στο περίφημο αξίωμα του Καρλ φον Κλαούζεβιτς ότι ο Πόλεμος αναφέρεται πρωτίστως στην Αντιπαράθεση μεταξύ της Βούλησης των Αντιπάλων (Contest of Wills).