Ο Χάρτης της Πατρίδας μου

Και το αχαρτογράφητο κράτος
Open Image Modal
bgblue via Getty Images

Αγαπώ την πατρίδα μου. Αν μπορώ, θα προσπαθήσω να το αποφύγω, αλλά, αν χρειαστεί, είμαι έτοιμος να χύσω το αίμα μου γι΄ αυτήν, να χάσω και τη ζωή μου. Ναι, αλλά ποια είναι η πατρίδα μου;

Θυμάμαι πριν από αρκετές δεκαετίες, στην αντιπαράθεση του μείζονος Καραμανλή με τον διάμεσο Παπανδρέου, όταν ο δεύτερος, αντιπολίτευση, φώναζε: ”Επιτέλους, δημοσιεύστε το χάρτη της Ελλάδας!”. Μου φαινόταν αυτονόητο το αίτημα. Στον τοίχο του σχολείου είχαμε, θυμάμαι, αναρτημένο ένα χάρτη.

Αυτόν διδάχθηκα, ήταν όμως αυτός ο επίσημος χάρτης μας; Μάλλον όχι. Στην κάτω δεξιά γωνιά του, σαν σε ένθετο, υπήρχε και ο χάρτης της Κύπρου. Τα Δωδεκάνησα δεν περιλαμβάνονταν τότε, ενώ δεν υπήρχε καμιά διαχωριστική γραμμή από τις γείτονες χώρες. Ήταν ”γεωφυσικός”, όχι πολιτικός, χάρτης.

Πολλά χρόνια αργότερα, σε ένα αεροδρόμιο στη Βρετανία είδα διαφημιστικά τουριστικά φυλλάδια, Ένα από αυτά ήταν για την Ελλάδα. Στην πρώτη σελίδα υπήρχε ένας χάρτης της πατρίδας μας. Περιλάμβανε και τη Βόρειο Ήπειρο, όχι όμως τη Θράκη και τα Ανατολικά νησιά μας. Ο Ανδρέας είχε δίκιο. Επιτέλους, χρειαζόμαστε έναν επίσημο χάρτη της επικράτειάς μας. Έγινε κυβέρνηση, παντοδύναμος ηγέτης του κράτους μας, αλλά χάρτη της Ελλάδας ακόμη δεν έχω δει. Μιας Ελλάδας που μας ζει και την υπερασπιζόμαστε.

Στο μεταξύ βλέπομε την Τουρκία να παρουσιάζει χάρτες όπου το μισό Αιγαίο και ό,τι περιλαμβάνεται σ΄ αυτό είναι Τουρκικά. Ακόμη και η Κρήτη. Θα μου πείτε, αυτοί δεν είναι επίσημοι χάρτες τους τουρκικού κράτους. Όμως αυτή είναι αδρά η πολιτική των γειτόνων μας.

Πριν από ένα αιώνα οι Νεότουρκοι προσπάθησαν να επιβάλουν - και σε μεγάλο βαθμό το πέτυχαν - ένα ομογενές κράτος στον τύπο των δυτικών εθνών-κρατών. Η συνταγή ήταν απλή. Το κράτος αποφάσισε ότι πουθενά δεν θα υπήρχαν Χριστιανοί σε ποσοστό πάνω από 5-10%. Υπήρχαν όμως σε πολλές περιοχές Χριστιανοί, Ελληνορθόδοξοι και Αρμένιοι, που αποτελούσαν την πλειοψηφία και, μάλιστα, είχαν στα χέρια τους το μεγαλύτερο βάρος της οικονομίας, έτσι που στους Τούρκους παρουσιάστηκαν ως εκμεταλλευτές του Τουρκικού λαού.

Υπάρχουν αδιάσειστα τεκμήρια γι΄ αυτό, τα έχουν αναδείξει σοβαροί Τούρκοι μελετητές, όπως ο Taner Akçam, αλλά και αρκετοί άλλοι, που γι΄ αυτό βρίσκονται στη φυλακή. Το κράτος διέτασσε την απομάκρυνσή τους από τον τόπο τους, αλλά στην πορεία άτακτες παραστρατιωτικές μονάδες, οι Τσέτες, τους εξόντωναν, ενώ το κράτος έκανε τα στραβά μάτια. Η εξόντωση γινόταν βέβαια ευχαρίστως, καθώς συνοδευόταν και από γενναία λεηλασία. Έγιναν έτσι οι γενοκτονίες των Αρμενίων, που έχουν αναγνωριστεί παγκόσμια, και των Ποντίων.

Το μεγαλύτερο μέρος των Ελληνορθόδοξων, 1,5 εκατομμύρια ψυχές, αναγκάστηκε ο πρωθυπουργός της ηττημένης Ελλάδας, Ελ. Βενιζέλος, να τους ανταλλάξει με 600 χιλιάδες Τούρκους που βρίσκονταν στον Ελληνικό χώρο. Αν δε δεχόταν τότε την ανταλλαγή, αυτοί οι άνθρωποι, εγκαταστημένοι στη Μικρά Ασία από τον καιρό του Τρωικού πολέμου και παλιότερα, θα αφανίζονταν, όπως τα υπόλοιπα αδέλφια τους Πόντιοι και Αρμένιοι. Τέτοιος ακρωτηριασμός του Ελληνισμού, κάτω από τα αδιάφορα βλέμματα όλων των συμμάχων μας δεν έχει ξαναγίνει στη μακραίωνη ιστορία μας. 

Ο Ελληνισμός, ως έθνος, στην ακμή του άρχιζε από την Ιβηρική Χερσόνησο και έφθανε ως την Ινδία, περιλαμβάνοντας τη Βόρεια Αφρική και τη νότια Ευρώπη. Βαθμιαία συρρικνώθηκε, χωρίς να γίνει όμως ενιαίο κράτος. Ακόμη και στη διάρκεια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, αυτός ο Ελληνισμός, αυτό το έθνος, με τη γλώσσα και το μοναδικό πολιτισμό του ηγεμόνευε σε όλα τα Βαλκάνια, στη Μικρά Ασία κι ακόμη παραπέρα.

Γι΄ αυτό κάποιοι διανοητές θεωρούν ότι η Εθνική Επανάστασή μας απέτυχε παταγωδώς, διότι συρρίκνωσε αυτό τον εκτεταμένο Ελληνισμό σε ένα κρατίδιο που περιλάμβανε την Πελοπόννησο, τη Στερεά Ελλάδα και μερικά νησάκια. Παρά τη λογική που περικλείει ο συλλογισμός, δεν μπορώ να συμφωνήσω. Το παιχνίδι δεν είχε ακόμη χαθεί.

Σε μια από τις σπάνιες περιπτώσεις που η Ελλάδα έκανε πολιτική χωρίς την άδεια των προστατών της, στη διάρκεια των Βαλκανικών πολέμων, το Ελληνικό κράτος επεκτάθηκε σε περιοχές που είχαν καθυπεροχήν Έλληνες κατοίκους. Ο μοναδικός Ελληνικός πολιτισμός που αναφέρθηκα περιλάμβανε τη θρησκεία, τη γλώσσα και άλλα, που το κυριότερό τους ήταν η οργάνωσή της με βάση τις μικρές κοινοτικές ομάδες.

Στην Ελλάδα δεν είχε προϋπάρξει, όπως στη Δύση, φεουδαρχία, από την οποίαν με τη Γαλλική Επανάσταση και άλλα παρόμοια γεγονότα, έγινε απελευθέρωση. Αφού επιλέξαμε να είμαστε έθνος-κράτος, οφείλαμε να περισώσουμε την παράδοσή μας. Η θρησκεία περισώθηκε.

Ως προς τη γλώσσα, επικαλούμαι χαρακτηριστικά το Γερμανό γλωσσολόγο και πράκτορα του Κάιζερ Weigand Gustav: ”Τα ελληνικά σχολεία που στήθηκαν παντού σε πόλεις και χωριά δεν ήταν σε θέση να λειτουργήσουν αφομοιωτικά εξαιτίας ακριβώς της δύσκολης γραπτής γλώσσας, η οποία διαφέρει εντελώς από την διαδεδομένη λαϊκή γλώσσα. Αν η λαϊκή ελληνική ήταν και η γραπτή ελληνική, τότε θα γίνονταν η κοινή γλώσσα όλων των χριστιανικών λαών της Μακεδονίας”.

Ο πατέρας της σύγχρονης Γραμματικής Μ. Τριανταφυλλίδης διατύπωσε (1941) με τον εναργέστερο τρόπο, ότι ”Ὀρθογραφία σημαίνει σωστὸ γράψιμο, ἀπόδοση με γραπτὰ σύμβολα τῶν φθόγγων τῆς ζωντανῆς λαλιᾶς. Ἰδανικὴ ὀρθογραφία μιᾶς γλώσσας εἶναι ἐκείνη ποὺ δείχνει με ξεχωριστὸ γράμμα τὸν κάθε φθόγγο καὶ ποὺ κάθε γράμμα της ἒχει πάντα τὴν ἲδια φωνητικὴ ἀξία, τὴν ἲδια προφορὰ”. Ως σήμερα, η αυτονόητη αυτή αρχή όχι μόνο δεν εφαρμόστηκε, αλλά και αντιμετωπίζεται περιφρονητικά, με βδελυγμία, σαν ένα είδος προδοσίας της Ελληνικής παράδοσης. Ως προς τη διοίκηση σε μικρές κοινότητες, αυτή σημαίνει ότι, με την καθημερινή συμβίωσή τους οι κάτοικοι αυτορυθμίζονται χωρίς ουσιαστική ανάγκη μιας αστυνομίας. Αυτοελέγχονται, αυτοπεριορίζονται, αυτοβοηθιούνται κι όταν βρεθούν σε ανάγκη δεν αναφωνούν: ”Μα, επιτέλους, πού είναι το κράτος;”

Με την Επανάστασή και με τους αγώνες των προγόνων μας απελευθερωθήκαμε από τον Οθωμανικό ζυγό, όχι από μια φεουδαρχία, που δεν προϋπήρξε. Σε αντιστάθμισμα δεχθήκαμε ένα κράτος που, σε συνεργασία με ξένους παράγοντες, βλέπει την κοινωνία ως κατεχόμενο εχθρό. Στις δύσκολες στιγμές μας περιμένομε αυτούς τους ξένους, από τους οποίους εξαρτόμαστε, να μας σώσουν. Και όσο αυτοί μας σώζουν και όχι εμείς τους εαυτούς μας, τόσο περισσότερο αυξάνεται η εξάρτηση (έως υποδούλωση) σ΄ αυτούς.

Τους ξένους οφείλομε να τους έχουμε φίλους, όχι προστάτες! Αυτό το κράτος το μη δημοκρατικό, μη αντιπροσωπευτικό, με τη δυναστική κομματοκρατία, σαν εκλεγμένη απόλυτη μοναρχία  (Γ. Κοντογιώγης), εξακολουθεί να είναι αχαρτογράφητο. Ή εξακολουθούμε να αγνοούμε αν το χάρτη τον γνωρίζει ο στρατός ή το κτηματολόγιο, πάντως όχι ο Ελληνικός λαός. 

***

Δημήτρης Αντ. Σιδερής, ομ. καθηγητής καρδιολογίας, dimitrissideris.wordpress.com