Όταν απολαμβάνουμε έναν υπέροχο ύπνο που διακόπτεται από την οξύθυμη κραυγή ενός συναγερμού, δεν είναι διασκεδαστικό. Ωστόσο, μερικοί από εμάς επαναλαμβάνουμε αυτή τη διαδικασία δύο, τρεις ή και τέσσερις φορές κάθε πρωί.
Πατάμε την αναβολή γιατί πραγματικά, πραγματικά δεν θέλουμε να σηκωθούμε από το κρεβάτι. Αλλά τι ακριβώς συμβαίνει στο σώμα μας όταν ξυπνά μ′ αυτό τον τρόπο, μόνο για να παρασυρθεί ξανά και να επαναληφθεί η διαδικασία;
Η δρ Κατ Λέντερλε, υπνοθεραπεύτρια και ειδικός στον κιρκάδιο ρυθμό στο Somnia, λέει ότι το πάτημα του κουμπιού αναβολής κάνει το τελικό ξύπνημα πιο δύσκολο. Νιώθουμε αγχώδεις, ίσως περισσότερο από την πρώτη φορά που ξυπνάμε.
«Αυτό το αίσθημα αδράνειας μπορεί να επιμείνει και να ”χρωματίσει” την εμπειρία μας κατά τη διάρκεια της ημέρας με αρνητικό τρόπο», λέει.
«Όταν επιλέξουμε την αναβολή, (αυτό) θα αρχίσει να μπερδεύει το ρολόι του σώματός μας, επειδή με τον ένα ή τον άλλο τρόπο αυτό το ρολόι μπορεί να προβλέψει ότι συνήθως το ξυπνητήρι χτυπάει στις 6:30, για παράδειγμα, και θα κάνει την σχετική ετοιμασία στο σώμα για τις 6:30. Αλλά όταν επιλέξουμε την αναβολή, το ρολόι και το σώμα είναι λίγο μπερδεμένα επειδή έχουν τα πάντα έτοιμα, όπως την (ορμόνη) κορτιζόλη για να απελευθερωθεί στην κυκλοφορία του αίματος. Και αυτό μπορεί και πάλι να οδηγήσει ή να συμβάλει στην ανησυχία που νιώθουμε όταν τελικά σηκωθούμε».
Τι γίνεται, όμως, αν είμαστε κάποιος που αγαπά πολύ τον ύπνο και αιωνίως συνυπολογίζουμε σε έξτρα 20 ή τόσο λεπτά για να λαγοκοιμηθούμε; Τι είδους αντίκτυπο θα είχε αυτό σε εμάς;
«Αυτό θα μειώσει την ποιότητα αυτού του ύπνου», προσθέτει η Λέντερλε, «επειδή δεν επιστρέφουμε στον σωστό ύπνο, επομένως θα παραμείνουμε σε ένα πιο ελαφρύ στάδιο ύπνου. Έτσι, αν σκοπεύουμε να επιλέξουμε αναβολή, αντί να πατήσουμε πραγματικά αυτό το ”κουμπί” και να κάνουμε το σώμα να δουλέψει σκληρά για να ξανακοιμηθεί, θα έλεγα ότι έχετε απλώς να δώσουμε στον εαυτό μας αυτή την επιπλέον μισή ώρα».
Αλλά για να βεβαιωθούμε ότι δεν θα ξανακοιμηθούμε, όπως λέει, ας βάλουμε το ξυπνητήρι μας πιο μακριά ή ας κάνουμε μια δραστηριότητα όπως το άνοιγμα των περσίδων ή των κουρτινών. Αυτή η έκθεση στο φως πρέπει να μας ξυπνήσει.
«Το ρολόι του σώματος είναι μια περιοχή εγκαταστημένη στον εγκέφαλό μας. Περιλαμβάνει περίπου 50.000 κύτταρα και φτιάχνει τον ρυθμό για όλα όσα συμβαίνουν στο σώμα μας, συμπεριλαμβανομένου του ύπνου και της εγρήγορσης. Αυτό το ρολόι του σώματος χρειάζεται καθημερινή επαναφορά και αυτό γίνεται μέσω της πρωινής έκθεσης στο φως», εξηγεί.
«Τώρα, ακόμα και όταν τα μάτια μας είναι κλειστά, μπορούμε ακόμα να αντιλαμβανόμαστε το φως, ανοίγοντας τις κουρτίνες. Τουλάχιστον το ρολόι του σώματος θα γνωρίζει ότι είναι φως έξω και ο εγκέφαλος μπορεί να συνεχίσει τα δεδομένα και τις διαδικασίες του».
Εάν ξεκινάτε την ημέρα σας επιλέγοντας την αναβολή, (αυτό) όχι μόνο μπορεί να μας αφήσει με λήθαργο για το υπόλοιπο της ημέρας, αλλά μπορεί επίσης να επηρεάσει την ποιότητα του ύπνου μας το επόμενο βράδυ.
«Είναι σαν να ακούς θόρυβο κατά τη διάρκεια της νύχτας, μπορεί να ξυπνήσεις, που είναι το χειρότερο σενάριο, αλλά ακόμα κι αν δεν ξυπνήσεις, ο εγκέφαλος θα το καταγράψει και θα υπάρξει αυτό που λέμε ”μίνι διέγερση” που διαταράσσει την συνέχεια του ύπνου μας», εξηγεί η η Λέντερλε.
«Και ένα πράγμα που είναι τόσο σημαντικό, ίσως περισσότερο από τη διάρκεια του ύπνου, είναι η συνέχεια και η ποιότητα του ύπνου μας. Οι επαναλαμβανόμενοι συναγερμοί διαταράσσουν τη συνέχεια και συνεπώς την ποιότητα του ύπνου μας, πράγμα που σημαίνει ότι αισθανόμαστε λιγότερο αναζωογονημένοι την επόμενη μέρα. Και έτσι θα κουραστούμε πολύ πιο γρήγορα, κι επομένως μπορεί να αναζητήσουμε διεγερτικά όπως η καφεΐνη και άλλα παρόμοια για να διορθώσουμε προσωρινά το πρόβλημα».
Και όλοι γνωρίζουμε το πρόβλημα με την υπερβολική κατανάλωση καφεΐνης στο σώμα μας.
Έτσι, αν είστε έμπειρος snoozer, δοκιμάστε να βάλετε το τηλέφωνό σας πιο μακριά και ίσως να ανοίξετε τις κουρτίνες, αντί να χορεύετε με το κουμπί snooze όλο το πρωί.
Ως εκ τούτου, αν είμαστε λάτρεις του ύπνου με μακρά θητεία, ας προσπαθήσουμε να απομακρύνουμε από κοντά το τηλέφωνό μας, κι ίσως ας ανοίξουμε τις κουρτίνες αντί να παλεύουμε με την αναβολή του ξυπνητηριού όλο το πρωί.