Η ανάλυση που κάνει το διεθνές πρακτορείο Associated Press αποκτά πρόσθετο ενδιαφέρον, καθώς θα κάνει τον γύρο του κόσμου 24 ώρες πριν από την ψήφιση της ρύθμισης για τα δικαιώματα των ομόφυλων ζευγαριών στον γάμο στην Ελλάδα, που αποτελεί σημείο καμπής για την ιστορική εξέλιξη της συγκεκριμένης νομοθεσίας στη χώρα μας.
Η πρωτοβουλία της κυβέρνησης για την ρύθμιση είναι δεδομένο ότι έχει προσελκύσει ενδιαφέρον σε διεθνές επίπεδο - κυρίως εντός της ΕΕ, καθώς το ντιμπέιτ για το συγκεκριμένο ζήτημα παραμένει ανοιχτό, με τις ευρωπαϊκές χώρες μοιρασμένες, ανάμεσα σε εκείνες (μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα από αύριο) έχουν κάνει το βήμα αναγνωρίζοντας σχετικά δικαιώματα των ομόφυλων ζευγαριών και σε αυτές που απορρίπτουν ή διστάζουν να κινηθούν επί του παρόντος.
Το πλήρες κείμενο του explainer που διένειμε το Associated Press
Οι (Ελληνες) νομοθέτες ξεκινούν μια συζήτηση (Τετάρτη 14 Φεβρουαρίου) για ένα νομοσχέδιο-ορόσημο για τη νομιμοποίηση του γάμου ομοφύλων, που θα έκανε την Ελλάδα την πρώτη ορθόδοξη χριστιανική χώρα που θα ολοκληρώνει αυτό το βήμα.
Η συνεδρίαση της Βουλής για να συζητηθεί το νομοσχέδιο, την Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου ακολουθεί την έντονη αντιπαράθεση και τις διαμαρτυρίες της Εκκλησίας, αλλά και μια μετατόπιση της κοινής γνώμης, η οποία - ενώ εξακολουθεί να διχάζεται - υποστηρίζει με οριακή πλειοψηφία τη μεταρρύθμιση.
Εάν εγκριθεί, το νομοσχέδιο θα χορηγεί σε ομόφυλα ζευγάρια πλήρη γονικά δικαιώματα, αλλά δεν θα επιτρέπει στους άνδρες συντρόφους να αποκτούν παιδιά που γεννιούνται στην Ελλάδα μέσω παρένθετης μητρότητας.
Η αργή πορεία προς την αλλαγή
Το ταξίδι προς τη νομιμοποίηση του πολιτικού γάμου μεταξύ ατόμων του ιδίου φύλου στην Ελλάδα ήταν μακρύ και αμφιλεγόμενο, με τις κυβερνήσεις στο παρελθόν να αποφεύγουν μια αντιπαράθεση με την Ορθόδοξη Εκκλησία.
Οι αστικές συμβάσεις για ομοφυλόφιλα ζευγάρια νομιμοποιήθηκαν το 2015, με τους συντηρητικούς εκείνη την εποχή να αντιτίθενται στην πρωτοβουλία. Οι υποσχέσεις για επέκταση αυτών των δικαιωμάτων οδηγήθηκαν σε αναβολές επανειλημμένα ,καθώς η χώρα βγήκε από μια σοβαρή οικονομική κρίση που ακολούθησε η πανδημία.
Πολλά ομόφυλα ζευγάρια, στο μεταξύ, επέλεξαν να παντρευτούν σε μία από περισσότερες από δώδεκα άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που έχουν ήδη νόμους για την ισότητα του γάμου, παρακάμπτοντας τους περιορισμούς που αντιμετώπιζαν στην πατρίδα τους.
Στις αρχές της δεύτερης θητείας του, ο κεντροδεξιός πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης προωθεί επί του παρόντος μια σειρά από δύσκολες μεταρρυθμίσεις, που περιλαμβάνουν επίσης την αντιμετώπιση της οπαδικής βίας στον αθλητισμό και τον αμφιλεγόμενο τερματισμό ενός επίσημου κρατικού μονοπωλίου στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Γιατί η Εκκλησία αντιδρά τόσο έντονα;
Η αντίθεση της ελλαδικής εκκλησίας στο νομοσχέδιο του γάμου υπήρξε έντονη.
Η Ιερά Σύνοδος έστειλε επιστολές σε όλους τους νομοθέτες, αναφέροντας τις αντιρρήσεις της. Εγκύκλιος με παρόμοια διατύπωση διαβάστηκε κατά τη διάρκεια των κυριακάτικων κηρυγμάτων σε όλες τις ορθόδοξες εκκλησίες της χώρας και θρησκευτικές ομάδες έχουν οργανώσει δημόσιες διαμαρτυρίες κατά της ρύθμισης.
Η Εκκλησία θεωρεί τον γάμο μεταξύ ατόμων του ιδίου φύλου ως απειλή για το παραδοσιακό οικογενειακό μοντέλο, υποστηρίζοντας ότι η υποστήριξη αυτού του (παραδοσιακού) μοντέλου θα μπορούσε να βοηθήσει στην αντιμετώπιση του μειωμένου ποσοστού γεννήσεων σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες.
Η άποψη αυτή που προβάλεται στην Ελλάδα, έχει διατυπωθεί και από άλλες ορθόδοξες χώρες - μεταξύ των οποίων και από το Οικουμενικό Πατριαρχείο που εδρεύει στην Κωνσταντινούπολη της Τουρκίας.
Οι χώρες με ορθόδοξη πλειονότητα, όπου οι εκκλησίες υπερηφανεύονται για τη συνέχεια της παράδοσης, βρίσκονται όλες στην ανατολική και νότια Ευρώπη, όπου η δημόσια αποδοχή των δικαιωμάτων των ομοφυλοφίλων ήταν σε γενικές γραμμές πιο ανησυχητικά περιορισμένη σε σύγκριση με τη δυτική Ευρώπη.
Ολοκληρώθηκε η μεταρρύθμιση;
Οι εκστρατείες για τα δικαιώματα της κοινότητας LGBTQ+ αποκαλούν το νομοσχέδιο μεταρρύθμιση-ορόσημο, καθώς τα ομόφυλα ζευγάρια θα αναγνωρίζονται για πρώτη φορά ως οικογενειακή μονάδα.
Οι σύντροφοι που δεν είναι οι βιολογικοί γονείς των παιδιών του ζευγαριού θα πρέπει να αναζητήσουν την κηδεμονία μέσω της υιοθεσίας, η οποία είναι πιο χρονοβόρα από την αντίστοιχη διαδικασία σε πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Οι διεμφυλικοί ακτιβιστές λένε ότι είναι πιθανό να παραμείνουν (οι διεμφυλικοί πολίτες) σε νομικό κενό και αναζητούν πρόσθετες αλλαγές στο Οικογενειακό Δίκαιο.
Μία σπάνια πολιτική συμφωνία
Το πολιτικό τοπίο γύρω από τους γάμους ομοφυλόφιλων είναι περίπλοκο, αλλά προσφέρει επίσης μια σπάνια στιγμή συναίνεσης σε μια εποχή που οι πολιτικοί σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση επιθυμούν να επισημαίνουν τις διαφορές τους, ενόψει των ευρωεκλογών, τον Ιούνιο.
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη αντιμετωπίζει διαφωνίες στο εσωτερικό του κόμματός του και χρειάζεται ψήφους της αντιπολίτευσης για να περάσει το νομοσχέδιο.
Πολλοί από την αντιπολίτευση επιθυμούν να στηρίξουν τη μεταρρύθμιση. Ο Στέφανος Κασελάκης, ο αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ, έγινε πέρυσι ο πρώτος ανοιχτά ομοφυλόφιλος αρχηγός μεγάλου ελληνικού πολιτικού κόμματος. Οι αριστερές και κεντρώες ψήφοι αναμένεται να παρέχουν μια άνετη πλειοψηφία.
Τα πολιτικά κόμματα της ακροδεξιάς ευθυγραμμίζονται με τις θρησκευτικές διαμαρτυρίες. Είναι απίθανο να ματαιώσουν τελικά με την ψήφο τους το νομοσχέδιο, αλλά επιδιώκουν να αποσπάσουν την υποστήριξη ψηφοφόρων από την παραδοσιακή συντηρητική βάση του Μητσοτάκη.
Η ψηφοφορία για το νομοσχέδιο για τους γάμους των ομοφυλόφιλων θα γίνει την Πέμπτη 15 Φεβρουαρίου 2024.