Πολύ πιο σύντομες του αναμενομένου αποδείχθηκαν οι πολυαναμενόμενες συνομιλίες μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας στην Κωνσταντινούπολη – οι πρώτες απευθείας ανάμεσα στις δύο πλευρές μετά από 3 χρόνια πολέμου.
Οι ειρηνευτικές συνομιλίες ολοκληρώθηκαν λίγο μετά τις 3 το μεσημέρι της Παρασκευής (16/5), διαρκώντας λιγότερο από 2 ώρες. Οι δύο αντιπροσωπείες έφτασαν στο Ντολμά Μπαχτσέ περί τις 13.30 μ.μ. Στις συνομιλίες παρευρέθηκαν επίσης ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν και ο επικεφαλής της υπηρεσίας πληροφοριών MIT, Ιμπραήμ Καλίν.
Η πρώτη συνάντηση μεταξύ ρωσικών και ουκρανικών αντιπροσωπειών από τον Μάρτιο του 2022 ολοκληρώθηκε μετά από συζητήσεις περίπου 1 ώρας και 40 λεπτών, ανακοίνωσε πηγή στο τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών.
Αγεφύρωτο χάσμα
«Η συνάντηση τελείωσε», δήλωσε ο αξιωματούχος στις 15:20 τοπική ώρα και ώρα Ελλάδας. Το περιεχόμενο των συζητήσεων δεν αποκαλύφθηκε, αλλά το χάσμα μεταξύ των δύο πλευρών έγινε γρήγορα εμφανές, σύμφωνα με ουκρανική πηγή, η οποία δήλωσε στο Reuters ότι οι απαιτήσεις της Ρωσίας ήταν «εκτός πραγματικότητας και ξεπερνούν κατά πολύ οτιδήποτε είχε συζητηθεί προηγουμένως».
Περιλάμβαναν «απορριπτέες εκ προοιμίου και μη εποικοδομητικές προϋποθέσεις», δήλωσε η πηγή στο Reuters. Ανώτερος Ουκρανός αξιωματούχος άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να επαναληφθούν οι συνομιλίες μεταξύ των μερών, αλλά κάτι τέτοιο δεν έχει ακόμη «προγραμματιστεί» μέχρι στιγμής.
«Είναι πιθανό να συμβεί κάτι σήμερα», είπε, «αλλά προς το παρόν δεν έχει προγραμματιστεί τίποτα». «Οι ομάδες μας είναι έτοιμες να εργαστούν για όσο χρειαστεί», πρόσθεσε, αποδοκιμάζοντας την ρωσική αντιπροσωπεία, ότι είναι «αδύναμη», ανίκανη, σύμφωνα με τον ίδιο, να «λάβει μια ουσιαστική απόφαση για τον τερματισμό του πολέμου». Δεν υπάρχει μέχρι στιγμής άμεση επίσημη αντίδραση από τη ρωσική πλευρά.
Κατά την έναρξη των συνομιλιών, η Τουρκία ζήτησε κατάπαυση του πυρός «το συντομότερο δυνατό» στην Ουκρανία, «κάθε μέρα καθυστέρησης οδηγεί σε περαιτέρω ανθρώπινες απώλειες», δήλωσε ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν.
Επιβεβαιώθηκαν οι χαμηλές προσδοκίες
Οι προσδοκίες ήταν, ούτως ή άλλως, εξαιρετικά χαμηλές, λόγω απουσίας των Πούτιν και Ζελένσκι, τον ίδιο τον Τραμπ να δηλώνει πως πρόοδος μπορεί να υπάρξει μόνο εάν έχει μια συνάντηση με τον Ρώσο ομόλογό του. Πρέπει να συναντηθούμε το συντομότερο δυνατό» είπε ο Αμερικανός πρόεδρος λίγο πριν αρχίσουν οι συζητήσεις στην τουρκική πρωτεύουσα, με το Κρεμλίνο να σχολιάζει πως συμφωνεί με αυτή τη θέση.
❗️Negotiations have started. First footage of the negotiations between Russia and Ukraine in Istanbul pic.twitter.com/lrTmKpIst5
— StrategicNew_UA (@2_vatalive) May 16, 2025
Ζελένσκι: Υψιστη προτεραιότητα του Κιέβου η εκεχειρία
Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε ότι η πρώτη προτεραιότητα της Ουκρανίας στις συνομιλίες με τη Ρωσία είναι να εξασφαλίσει μια άνευ όρων κατάπαυση του πυρός, ώστε να δημιουργηθεί μια βάση για μελλοντικές συνομιλίες για μια ειρηνευτική συμφωνία.
Στη σύνοδο κορυφής της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας στα Τίρανα, ο Ζελένσκι δήλωσε σε άλλους ηγέτες ότι είναι επίσης αναγκαίο να οικοδομηθεί εμπιστοσύνη στη διαδικασία των διαπραγματεύσεων με την απελευθέρωση αιχμαλώτων πολέμου και την επιστροφή Ουκρανόπουλων από τη Ρωσία.
«Η νούμερο ένα προτεραιότητά μας είναι μια πλήρης, άνευ όρων και ειλικρινής κατάπαυση του πυρός. Αυτό πρέπει να συμβεί αμέσως για να σταματήσουν οι δολοφονίες και να δημιουργηθεί μια σταθερή βάση για διπλωματία», τόνισε.
«Και αν οι Ρώσοι αντιπρόσωποι στην Κωνσταντινούπολη σήμερα δεν μπορούν καν να συμφωνήσουν σε αυτό, σε μια κατάπαυση του πυρός… τότε θα είναι 100% ξεκάθαρο ότι ο Πούτιν συνεχίζει να υπονομεύει τη διπλωματία», είπε, αναφερόμενος στον Ρώσο πρόεδρο.
Παράλληλα, κάλεσε σε «ισχυρή αντίδραση» από τη διεθνή κοινότητα αν αποτύχουν οι διαπραγματεύσεις της Κωνσταντινούπολης. «Αν αποδειχθεί ότι η ρωσική αντιπροσωπεία βρίσκεται εκεί μόνο για μόνο για τους τύπους και δεν μπορεί να πετύχει κανένα αποτέλεσμα σήμερα, τότε ο κόσμος θα πρέπει να απαντήσει».
«Πρέπει να υπάρξει μια ισχυρή αντίδραση, συμπεριλαμβανομένων κυρώσεων», πρόσθεσε, εκφράζοντας τη λύπη του ότι ο Πούτιν «φοβήθηκε» να μεταβεί στην Τουρκία.
Τριμερής ΗΠΑ-Τουρκίας-Ουκρανίας
Είχαν προηγηθεί δύο συναντήσεις με διαφορετική σύνθεση, που για μια ακόμη φορά εκτροχίασαν τον αρχικό προγραμματισμό.
Η πρώτη ήταν μεταξύ μεταξύ Ουκρανών, Τούρκων και Αμερικανών. Συγκεκριμένα μετείχαν ο Υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο, Πρέσβης των ΗΠΑ στην Τουρκία, Τομ Μπαράκ και ο Ειδικός Αντιπρόσωπος για την Ουκρανία Κιθ Κέλλογκ ενώ από πλευράς Ουκρανίας παραβρέθηκαν οι υπουργοί Άμυνας και Εξωτερικών Ρουστέμ Ουμέροβ και Αντρίι Σιμπίχα καθώς και ο επικεφαλής του γραφείου του Βολοντίμιρ Ζελένσκι, Αντίι Γερμάν. Στο τραπέζι ήταν και ο Φιντάν.
Such a picture from Istanbul:
— Ragıp Soylu (@ragipsoylu) May 16, 2025
• Ukraine’s Yermak, Umerov, Sybiha
• US Special Envoy Kellogg
• UK’s NSA Powell
• French Presidential Advisor Bonne
• German PM Advisor Sautter pic.twitter.com/DB540wEr3o
Μετά την συνάντηση εκπρόσωπος του Ρούμπιο δήλωσε πως συζητήθηκε η ανάγκη για μια ειρηνευτική συμφωνία με τον αμερικανό υπουρ΄γο να τονίζει πως «πρέπει να σταματήσουν οι θάνατο». Ο Ουκρανός υπουργός Άμυνας χαρακτήρισε «παραγωγικές» τις συνομιλίες.
Ακολούθησε και συνάντηση της αντιπροσωπείας των ΗΠΑ με την ρωσική ενώ νωρίς το πρωί ο επικεφαλής της ουκρανικής αντιπροσωπείας είχε συνάντηση με συμβούλους από Βρετανία, Γερμανία και Γαλλία που επίσης είχαν ενημέρωση και από τους αμερικανούς ομολόγους τους.
Στο βάθος συνάντηση Τραμπ-Πούτιν
Ο Ρούμπιο είχε επίσης δηλώσει πως δεν είχε «μεγάλες προσδοκίες» αφού κάτι τέτοιο θα απαιτούσε την παρουσία των Ντόναλντ Τραμπ και Βλάντιμιρ Πούτιν στις συνομιλίες στην Κωνσταντινούπολη.
Αλληλοκατηγορίες
Υπενθυμίζεται πως ο Ζελένσκι δήλωσε από χθες πως δεν θα είναι παρών στις συνομιλίες, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την απόφαση του ρώσου ομολόγου του να μην συμμετάσχει ενώ η ουκρανική πλευρά υποστηρίζει πως η Μόσχα προσπαθεί να υποβαθμίσει και να υπονομεύσει τις συνομιλίες.
Η δε ρωσική διπλωματία απέρριψε τις επικρίσεις ότι έστειλε αντιπροσωπεία δεύτερης τάξης.