Το πρώτο Πάσχα «ελευθερίας» σίγουρα δεν είναι ευκαιρία να πανηγυρίσουμε ότι η πανδημία έχει τελειώσει. Μπορεί πολλοί συμπολίτες μας να νιώθουν μια αίσθηση κανονικότητας μετά την ουσιαστική άρση των περιοριστικών μέτρων από την κυβέρνηση, ωστόσο απέχουμε πολύ από το να αποχαιρετήσουμε την Covid - 19 από την ζωή μας.
Το αίσθημα της ατομικής ευθύνης αλλά και οι ιδιαιτερότητες συγκεκριμένων ομάδων απέναντι στον κορονοϊό είναι μερικά από τα σημεία ενδιαφέροντος που αναδύονται μέσα από την συνομιλία της HuffPost με τον, γενικό οικογενειακό ιατρό, αν. αρχίατρο ΕΔΟΕΑΠ, γγ Ελληνικής Ακαδημίας Γενικής Οικογενειακής Ιατρικής, Ευάγγελο Φραγκούλη, σχετικά με τα μέτρα που θα πρέπει να λάβουμε - ο καθένας αλλά και όλοι μαζί - για να κάνουμε ασφαλείς πασχαλινές διακοπές.
Τι κλίμακας συγκεντρώσεις είναι ασφαλείς αυτό το Πάσχα; Πότε θα πρέπει να νιώθουμε ασφαλείς χωρίς μάσκα; Τι κάνουμε αν παρουσιάσουμε συμπτώματα; Αν κάνουμε τεστ και βγούμε θετικοί; Πως θα πρέπει να διαχειριστούμε μια πρόσκληση σε χώρους συνωστισμού; Σ′ αυτές και σε άλλες απορίες ακολουθούν αναλυτικές και διεξοδικές απαντήσεις:
- Κύριε Φραγκούλη, μετά από δύο Πάσχα «εγκλεισμού», το πρώτο Πάσχα «ελευθερίας» πώς θα πρέπει να αντιμετωπιστεί, πιστεύετε, από όλους εμάς (σε σχέση με τις ευθύνες μας ως προς την πανδημία του κορονοϊού);
Οι αριθμοί των ημερήσιων κρουσμάτων μειώνονται, όπως και αυτοί των σοβαρά πασχόντων. Η κυβέρνηση έχει ήδη ανακοινώσει την άρση ουσιαστικά των περιοριστικών μέτρων και πολλοί συμπολίτες μας νιώθουν μια αίσθηση κανονικότητας να επιστρέφει στην καθημερινότητά τους.
Είναι όμως ιδιαίτερα σημαντικό όλοι μας να θυμόμαστε πως η πανδημία δεν τελείωσε. Δυστυχώς όπως δήλωσε πρόσφατα και ο Αντονι Φάουτσι ο κορονοϊός δεν πρόκειται να εκριζωθεί, ούτε να εξαφανιστεί, τουλάχιστον σύντομα. Ο καθένας από εμάς θα πρέπει να αξιολογεί τον ατομικό του κίνδυνο για σοβαρή νόσηση, βάση της ηλικίας και των χρονίων νοσημάτων του και παράλληλα να προσδιορίζει το ύψος του κινδύνου που θέλει να αναλάβει και να προσαρμόζει ανάλογα τη συμπεριφορά του. Συνεχίζουμε να φοράμε μάσκα σε κλειστούς χώρους και σε ανοικτούς χώρους με συνωστισμό. Αποφεύγουμε κλειστούς χώρους και λαμβάνουμε μέτρα για να βελτιώσουμε την ποιότητα του αέρα σε αυτούς. Διατηρούμε την εμβολιαστική μας κάλυψη σύμφωνη με τις επικαιροποιημένες οδηγίες. Αν εμφανίσουμε ύποπτα συμπτώματα ή έχουμε ύποπτη επαφή δεν καθυστερούμε να κάνουμε τεστ, και επί θετικού τεστ δεν καθυστερούμε την επικοινωνία με τον οικογενειακό μας γιατρό, καθώς τα ειδικά αντι-ιικά φάρμακα δρουν καλύτερα στις πρώτες 5 ημέρες από την έναρξη των συμπτωμάτων.
- Ποιες είναι οι βασικές οδηγίες που θα δίνατε σε όσους έχουν προγραμματίσει να κάνουν μια γιορτινή συγκέντρωση στο σπίτι την Κυριακή του Πάσχα;
Λαμβάνοντας υπόψη την ευρεία διασπορά του ιού στην κοινότητα, μεγάλες συγκεντρώσεις με άτομα που ανήκουν σε διαφορετικά νοικοκυριά, ειδικά αν περιλαμβάνουν ανεμβολίαστα, ηλικιωμένα ή ανοσοκατεσταλμένα άτομα και αν διοργανωθούν σε κλειστούς χώρους μπορεί να αποβούν ιδιαίτερα επικίνδυνες.
Εκτιμώντας το μέγεθος και τον αερισμό του χώρου μας δυνατόν να διοργανώσουμε μικρότερης κλίμακας συγκεντρώσεις από αυτές που συνηθίζαμε, ώστε οι καλεσμένοι να μπορούν να τηρούν μεταξύ τους ασφαλείς αποστάσεις. Επιλέγουμε άτομα με τα οποία έχουμε τις στενότερες επαφές και δεν διευρύνουμε τον κύκλο των καλεσμένων. Αν το σπίτι το επιτρέπει επιλέγουμε τη διοργάνωση σε εξωτερικό χώρο. Αν η συγκέντρωση γίνεται σε εσωτερικό χώρο, φοράμε μάσκες με καλή εφαρμογή, όταν δεν τρώμε- πίνουμε, ειδικά αν είμαστε ανεμβολίαστοι ή ευπαθείς. Οποιοδήποτε τεστ, ακόμα και τα εύχρηστα και οικονομικά self-tests, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να αποτρέψει την μετάδοση του κορονοϊού σε άλλους προειδοποιώντας κάποιον ακόμα και μέσα σε λίγα λεπτά εάν έχει μολυνθεί, ακόμα και αν είναι ασυμπτωματικός. Είναι επίσης λογικό να ζητήσουμε από τους καλεσμένους μας να έχουν υποβληθεί σε ένα εργαστηριακό rapid Ag ή PCR test πριν την συγκέντρωση, ειδικά αν στους καλεσμένους περιλαμβάνονται άτομα που δεν έχουν εμβολιαστεί ή άτομα που θα διέτρεχαν υψηλό κίνδυνο επιπλοκών εάν προσβληθούν από Covid-19. Ιδανικά, τα τεστ θα πρέπει να γίνονται όσο το δυνατόν πιο κοντά στον χρόνο των συγκεντρώσεων. Η υποβολή όλων των καλεσμένων σε τεστ πριν μια συγκέντρωση, δυνατόν να βοηθήσει τους συμμετέχοντες να νιώσουν πιο άνετα στις συναναστροφές τους, αλλά δεν πρέπει να οδηγεί στην πλήρη χαλάρωση, καθώς κανένα τεστ δεν εξασφαλίζει πως κάποιος δεν έχει μολυνθεί. Εάν είστε άρρωστος ή εμφανίσετε συμπτώματα και είστε οικοδεσπότης ακυρώσετε την συγκέντρωση. Αν είστε καλεσμένος μην παρευρεθείτε.
- Πώς θα πρέπει να κινηθούμε και τι θα πρέπει να προσέξουμε ειδικά στους εξωτερικούς χώρους συγκέντρωσης, όπως το βράδυ της Ανάστασης που έχει συνωστισμό, ή ακόμα και σε ένα πολυσύχναστο καφέ με γεμάτα τα τραπέζια κατά την διάρκεια των Πασχαλινών διακοπών;
Συνεχίζουμε να τηρούμε τα μέτρα ατομικής προστασίας- μάσκα, ασφαλείς αποστάσεις, αποφυγή κλειστών χώρων και συνωστισμών, ειδικά αν ανήκουμε σε ομάδες υψηλού κινδύνου ή είμαστε ανεμβολίαστοι.
- Πώς κρίνετε τα μέτρα που ισχύουν στην Ελλάδα για την προστασία από την πανδημία του κορονοϊού στην συγκεκριμένη χρονική στιγμή; Είναι επαρκή;
Η στρατηγική που εφαρμόζεται στη χώρα μας ακολουθείτε στις περισσότερες χώρες. Χρησιμοποιούμε τα περισσότερα όπλα που πλέον έχουμε στα χέρια μας, εμβόλια και ειδικές αντι-ιικές θεραπείες, για να περιορίσουμε τη νοσηρότητα και τη θνησιμότητα της νόσου και να κάνουμε ανεκτή, ώστε να μπορούμε να αγνοήσουμε, την ανεξέλεγκτη εξάπλωση του SARS-CoV-2 - «μαθαίνουμε να ζούμε με τον ιό».
Η μετατόπιση στη στρατηγική διαχείρισης της πανδημίας, είναι περισσότερο πολιτική και λιγότερο επιστημονικά τεκμηριωμένη. Οι πολίτες έχουν κουραστεί από τους περιορισμούς, η οικονομία πρέπει να κινηθεί, ενώ τα εμβόλια, η ανοσία και οι θεραπείες βοηθούν να κρατηθούν οι μολύνσεις λιγότερο σοβαρές και το σύστημα υγείας να μην πιέζεται. Στηρίζεται βέβαια στην παραδοχή πως η πανδημία γίνεται ηπιότερη και θα συνεχίσει να γίνεται ηπιότερη, οδηγούμενη στην ενδημικότητα, με τα μελλοντικά κύματα να είναι λιγότερο θανατηφόρα, είτε γιατί τα στελέχη που θα επικρατούν θα είναι εξασθενημένα, είτε γιατί θα αυξάνεται η ανοσία του πληθυσμού. Κανείς όμως δεν μπορεί να εξασφαλίσει πως δεν θα εμφανιστεί μελλοντικά ένα περισσότερο θανατηφόρο στέλεχος…
- Ποια είναι η πρόβλεψή σας για το μέλλον της πανδημίας, μακροπρόθεσμα και βραχυπρόθεσμα;
Δυστυχώς κανείς δεν μπορεί με ακρίβεια να προβλέψει το μέλλον της πανδημίας και πολλοί που κατά καιρούς το επιχείρησαν διαψεύστηκαν πανηγυρικά. Το σίγουρο είναι πως όσο ο ιός κυκλοφορεί ανεξέλεγκτα σε περιοχές του κόσμου, εκμεταλλευόμενος και τη χαμηλή εμβολιαστική κάλυψη του πληθυσμού σε αυτές- κρίσιμης σημασίας θέμα η ανισότητα στην παγκόσμια κατανομή εμβολίων, νέα στελέχη θα γεννιούνται και θα μεταδίδονται ταχέως σε όλο τον πλανήτη.
Ευάγγελος Α. Φραγκούλης, MD, MSc
Γενικός Οικογενειακός Ιατρός
Αν. Αρχίατρος ΕΔΟΕΑΠ
Γ.Γ. Ελληνικής Ακαδημίας Γενικής Οικογενειακής Ιατρικής