Αν και είναι δύσκολο να ξεφύγουμε από τη χρονολογική μας ηλικία, η βιολογική ηλικία δεν είναι και τόσο αυστηρά καθορισμένη. Ο τρόπος ζωής μας, συμπεριλαμβανομένων των τροφών που τρώμε, καθορίζει το πόσο γρήγορα γερνάμε σε βιολογικό επίπεδο και επηρεάζει την εμφάνιση και τη διάθεσή μας.
«Η βιολογική γήρανση αναφέρεται στη σταδιακή επιδείνωση των λειτουργικών χαρακτηριστικών σε κυτταρικό και μοριακό επίπεδο, η οποία μπορεί να επηρεαστεί από παράγοντες του τρόπου ζωής, συμπεριλαμβανομένης της διατροφής», εξηγεί η διαιτολόγος Ντανιέλ Κραμπλ Σμιθ.
«Μια ισορροπημένη διατροφή, πλούσια σε αντιοξειδωτικά, θρεπτικά λιπαρά οξέα, βιταμίνες, μέταλλα και φυτικές ίνες και φτωχή σε επεξεργασμένα τρόφιμα, σάκχαρα, ανθυγιεινά λιπαρά, υπερβολικό νάτριο και αλκοόλ είναι ζωτικής σημασίας για την υποστήριξη της μακροζωίας και την επιβράδυνση της γήρανσης», συνιστά η διατροφολόγος Μαρλίν Πέρεζ.
Από την άλλη πλευρά, μια ανθυγιεινή διατροφή, που στερείται βασικών θρεπτικών συστατικών και αντιοξειδωτικών και είναι πλούσια σε επεξεργασμένα τρόφιμα, σάκχαρα και ανθυγιεινά λιπαρά μπορεί να οδηγήσει σε χρόνιες φλεγμονές, οξειδωτικό στρες, κίνδυνο για την υγεία του εντέρου και μεταβολικά προβλήματα.
«Όλοι αυτοί οι παράγοντες επιταχύνουν την κυτταρική βλάβη, βλάπτουν τη λειτουργία των οργάνων και αυξάνουν τον κίνδυνο ασθενειών που σχετίζονται με το γήρας, συμβάλλοντας έτσι σε μια αυξημένη βιολογική ηλικία», προσθέτει η Πέρεζ.
Ποιες είναι όμως οι χειρότερες τροφές που απειλούν να μας γεράσουν πριν την ώρα μας;
1. Tα ζαχαρούχα δημητριακά
Ενώ τα δημητριακά θεωρούνται γενικά ένα υγιεινό πρωινό, πολλά από αυτά που πωλούνται στην αγορά είναι γεμάτα πρόσθετα σάκχαρα. Και όταν λαμβάνουμε τις περισσότερες από τις θερμίδες του πρωινού από τη ζάχαρη, αυτό μπορεί να προκαλέσει γρήγορες αυξομοιώσεις στα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα.
«Και με την πάροδο του χρόνου, αυτή η συνεχής διακύμανση στα επίπεδα του σακχάρου του αίματος μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένο οξειδωτικό στρες, συμβάλλοντας στην επιτάχυνση των διαδικασιών γήρανσης στο σώμα», προειδοποιεί η Πέρεζ.
2. Τα λουκάνικα και το μπέικον
Το μπέικον ή ένα ψητό λουκάνικο μια φορά στο τόσο δεν είναι τίποτα το ανησυχητικό. Αλλά το να συμπεριλαμβάνουμε τακτικά επεξεργασμένα κρέατα στη διατροφή μας δεν είναι μια έξυπνη κίνηση.
Τα επεξεργασμένα κόκκινα κρέατα είναι πλούσια σε κορεσμένα λίπη και συχνά περιέχουν συντηρητικά, τα οποία συμβάλλουν στη βιολογική γήρανση προάγοντας τη χρόνια φλεγμονή και το οξειδωτικό στρες, παράγοντες που επιταχύνουν τη γήρανση των κυττάρων και αυξάνουν τον κίνδυνο ασθενειών που σχετίζονται με την ηλικία, όπως καρδιαγγειακές παθήσεις και ορισμένοι τύποι καρκίνου.
3. Το αλκοόλ
Ένα ποτήρι κρασί αραιά και πού ή ένα κοκτέιλ μια στο τόσο δεν πρόκειται να μας επιφέρει μόνιμη ζημιά. Ωστόσο, τα άφθονα ποτά κάθε Σαββατοκύριακο ή το να κάνουμε την κατανάλωση αλκοόλ καθημερινή συνήθεια μπορεί να αυξήσει τη χρονολογική ηλικία μας με τρεις βασικούς τρόπους.
Πρώτον, το αλκοόλ είναι διουρητικό, που σημαίνει ότι μας κάνει να ουρούμε περισσότερο και αυτό, μπορεί να οδηγήσει σε αφυδάτωση, με αποτέλεσμα ξηρό και θαμπό δέρμα με αυξημένη πιθανότητα ρυτίδων και λεπτών γραμμών.
Δεύτερον, το αλκοόλ εμποδίζει την απορρόφηση ζωτικών θρεπτικών συστατικών όπως οι βιταμίνες Β12 και το φυλλικό οξύ, μαζί με αντιοξειδωτικά, θέτοντας σε κίνδυνο την κυτταρική μας υγεία και συμβάλλοντας στη γνωστική έκπτωση, αυξάνοντας τον κίνδυνο νευρολογικών διαταραχών που σχετίζονται με την ηλικία, όπως το Αλτσχάιμερ και η άνοια.
Και τρίτον, το αλκοόλ μπορεί να προκαλέσει ηπατική βλάβη, συμπεριλαμβανομένου του λιπώδους ήπατος, της ηπατίτιδας και της κίρρωσης. Αυτό μειώνει την ικανότητα του ήπατος να μεταβολίζει αποτελεσματικά τις τοξίνες και να εκτελεί βασικές σωματικές λειτουργίες, επιταχύνοντας τις διαδικασίες γήρανσης σε όλο το σώμα.
4. Τα τρόφιμα όπως το άσπρο ψωμί, τα κουλούρια και τα ζυμαρικά
Όλα αυτά τα προϊόντα είναι φτιαγμένα από επεξεργασμένα δημητριακά, τα οποία είναι απαλλαγμένα από όλες τις φυτικές ίνες και τα θρεπτικά συστατικά που κάνουν τα δημητριακά υγιεινά.
Αυτή η διαδικασία άλεσης κάνει τα τρόφιμα να έχουν υψηλό γλυκαιμικό δείκτη, που σημαίνει ότι μπορούν να οδηγήσουν σε γρήγορες αυξήσεις στα επίπεδα του σακχάρου και της ινσουλίνης στο αίμα.
Αυτή η απότομη αύξηση και η συνακόλουθη πτώση του σακχάρου στο αίμα προκαλεί οξειδωτικό στρες και φλεγμονή, επιταχύνοντας τη γήρανση των κυττάρων.
5. Τα αναψυκτικά, η σόδα, τα ενεργειακά ποτά και το παγωμένο τσάι
Τα αναψυκτικά και τα ζαχαρούχα ποτά όπως το παγωμένο τσάι δεν σας προσφέρουν τίποτα ωφέλιμο από άποψη διατροφής και η τακτική κατανάλωση τους έχει συνδεθεί με μυριάδες προβλήματα υγείας. Αυτό οφείλεται κυρίως στο ότι όλες αυτές οι θερμίδες των ροφημάτων προέρχονται από πρόσθετα σάκχαρα.
Η κατανάλωση ροφημάτων με ζάχαρη συμβάλλει στη βιολογική γήρανση κυρίως λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς τους σε ζάχαρη, οδηγώντας σε αυξημένο οξειδωτικό στρες και φλεγμονή.
Επιπλέον, η σόδα περιέχει φωσφορικό οξύ, το οποίο μπορεί να εμποδίσει την απορρόφηση του ασβεστίου, μειώνοντας την οστική πυκνότητα και αυξάνοντας τον κίνδυνο καταστάσεων όπως η οστεοπόρωση και τα κατάγματα των οστών που σχετίζονται με τη γήρανση.
6. Τα τηγανιτά
Τα τηγανητά φαγητά, όπως οι κοτομπουκιές, τα μπιφτέκια και οι τηγανητές πατάτες περιέχουν συχνά τρανς λιπαρά. Iδίως όταν τα τηγανέλαια επαναχρησιμοποιούνται ξανά και ξανά, κάτι που αποτελεί κοινή πρακτική σε πολλά εστιατόρια γρήγορου φαγητού.
Αυτά τα τρανς λιπαρά συμβάλλουν στη φλεγμονή και το οξειδωτικό στρες στο σώμα, διαδικασίες που όπως ήδη αναφέραμε επιταχύνουν τη γήρανση των κυττάρων και αυξάνουν τον κίνδυνο ασθενειών που σχετίζονται με την ηλικία, όπως οι καρδιακές παθήσεις και ο διαβήτης.
6. Το φαγητό εστιατορίου, ιδίως το γρήγορο φαγητό
Τα τρόφιμα του εστιατορίου μπορούν να συμβάλουν στη γήρανση λόγω παραγόντων όπως τα υψηλά επίπεδα ανθυγιεινών λιπαρών, συμπεριλαμβανομένων των κορεσμένων και τρανς λιπαρών, που οδηγούν σε φλεγμονές και αυξημένο κίνδυνο ασθενειών που σχετίζονται με την ηλικία.
Επιπλέον, σε ό,τι αφορά το πρόχειρο φαγητό, τα περισσότερα γρήγορα γεύματα περιέχουν περισσότερο νάτριο από αυτό που επιτρέπεται να προσλάβει ο οργανισμός μας ολόκληρη τη μέρα, ενώ ενδέχεται να έχουν και άφθονη ζάχαρη, συμβάλλοντας στον κίνδυνο μεταβολικών διαταραχών όπως η παχυσαρκία και η υπέρταση, που συνδέονται με την επιτάχυνση της γήρανσης.
7. Τα αλλαντικά
Το ζαμπόν, το σαλάμι και το στήθος γαλοπούλας σε φέτες είναι όλα απαραίτητα για ένα νόστιμο σάντουιτς, αλλά δεν πρέπει να τα κάνουμε μέρος της καθημερινής μας διατροφής. Τα αλλαντικά, τα οποία είναι συχνά πλούσια σε συντηρητικά όπως το νάτριο και τα νιτρικά άλατα, συμβάλλουν στη βιολογική γήρανση κυρίως μέσω της προώθησης του οξειδωτικού στρες και της φλεγμονής στο σώμα.
8. Τα πατατάκια
Τα πατατάκια συχνά μαγειρεύονται σε ανθυγιεινά έλαια, σε υψηλές θερμοκρασίες, οδηγώντας στον σχηματισμό τρανς λιπαρών. Η διαδικασία μαγειρέματος σε υψηλή θερμοκρασία για αμυλούχα τρόφιμα όπως οι πατάτες στην παραγωγή τσιπς μπορεί να παράγει επίσης ακρυλαμίδιο, ένα καρκινογόνο συστατικό που συμβάλλει στην κυτταρική βλάβη και σε διαδικασίες που σχετίζονται με τη γήρανση.
Επιπλέον, τα πατατάκια έχουν υψηλό γλυκαιμικό δείκτη και υψηλή περιεκτικότητα σε αλάτι που μπορεί να οδηγήσει σε κατακράτηση υγρών, αυξημένη αρτηριακή πίεση και καταπόνηση του καρδιαγγειακού συστήματος, επιταχύνοντας ενδεχομένως τη γήρανση στα αιμοφόρα αγγεία και τα όργανα.
9. Τα ζαχαρούχα αρτοσκευάσματα
Τα διάφορα μπισκότα, αρτοσκευάσματα και μάφιν παρασκευάζονται με ραφιναρισμένο αλεύρι και έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε πρόσθετα σάκχαρα, ενώ μερικές φορές, μπορεί να περιέχουν ακόμη και τρανς λιπαρά. Όλοι αυτοί οι παράγοντες συμβάλλουν στη βιολογική γήρανση προάγοντας τη φλεγμονή και το οξειδωτικό στρες.
10. Η αγαύη και άλλα σιρόπια
Γλυκαντικά όπως το σιρόπι αγαύης, το σιρόπι καλαμποκιού και ορισμένα σιρόπια σφενδάμου έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε φρουκτόζη, ένα είδος ζάχαρης που συνδέεται με προβλήματα υγείας όπως η αντίσταση στην ινσουλίνη, η συσσώρευση λίπους στο συκώτι και τα αυξημένα επίπεδα τριγλυκεριδίων, συμβάλλοντας σε μεταβολικά προβλήματα και επιτάχυνση της γήρανσης.
Ακόμη, ομοίως με τη ραφιναρισμένη ζάχαρη, έτσι και η υπερβολική φρουκτόζη περιορίζει την παραγωγή κολλαγόνου και ελαστίνης του δέρματος. Αυτό προκαλεί ρυτίδες, μειωμένη ελαστικότητα και γήρανση του δέρματος.
(Με πληροφορίες από eatthis).