«Άννα Φρανκ»: Κριτική του graphic novel των Σιντ Γιάκομπσον και Έρνι Κολόν

Η Άννα Φρανκ παλεύει με τη μετάβασή της από την παιδική στην εφηβική ηλικία, είναι απόλυτη με όσα αισθάνεται, και με ειλικρίνεια προσπαθεί να βρει τις ισορροπίες της μέσα από το ημερολόγιό της. Η μοναξιά την τυλίγει και νιώθει πως η μητέρα της δεν την αγαπά αρκετά. Μέσα στο κλειστοφοβικό κρησφύγετο όλα μεγεθύνονται και η ελπίδα χάνει τη δύναμή της. Μα η Άννα δίνει κουράγιο στον εαυτό της μέσα από τα κείμενά της. Κείμενα που αποκαλύπτουν ένα φυσικό ταλέντο συγγραφής και την ίδια στιγμή μια πνευματική ωριμότητα αταίριαστη με την ηλικίας της.
|
Open Image Modal
archive

«Το ημερολόγιο της Άννα Φρανκ» είναι ένα από τα πιο πολυδιαβασμένα και πολυμεταφρασμένα βιβλία παγκοσμίως. Η αξία του είναι διαχρονική, καθώς η ειλικρινής καταγραφή των γεγονότων και των συναισθημάτων της έφηβης Άννας κατά τη δίχρονη παραμονή της σ' ένα κρησφύγετο στο γερμανοκρατούμενο Άμστερνταμ, σε συνδυασμό με την τραγική κατάληξη της από τύφο στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Μπέργκεν - Μπέλσεν, αποτυπώνουν με καθαρότητα όσα βίωσαν οι Εβραίοι κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και συγκινούν βαθιά. Οι δημιουργοί Σιντ Γιάκομπσον και Έρνι Κολόν σε συνεργασία με το μουσείο το «Σπίτι της Άννα Φρανκ» στο Άμστερνταμ, δημιούργησαν ένα graphic novel για τη ζωή της, με σκοπό όλες οι ηλικίες να μάθουν τα φρικτά γεγονότα που στιγμάτισαν την ανθρωπότητα.

Η εξιστόρηση των γεγονότων ξεκινά από την γνωριμία των Εντίτ Χολλέντερ και Όττο Φρανκ, τον γάμο τους και την απόκτηση των δύο παιδιών τους, Μαργκότ και Άννα. Τα πρώτα χρόνια ζωής των κοριτσιών κυλούν όμορφα και ευτυχισμένα και η οικογένεια απολαμβάνει στιγμές ευημερίας και χαράς. Με την άνοδο του Ναζισμού ξεκινούν οι οικονομικές δυσκολίες και μια επαγγελματική ευκαιρία στο Άμστερνταμ τους προσφέρει την πολυπόθητη διαφυγή από τις δυσάρεστες πολιτικοκοινωνικές εξελίξεις της χώρα τους. Η καθημερινή τους ζωή ξαναβρίσκει το φυσιολογικό της ρυθμό με γέλια, νέες γνωριμίες και εφηβικές ανησυχίες.

Μα ο γερμανικός ζυγός και οι φήμες για τα στρατόπεδα συγκέντρωσης, τους αναγκάζουν να βρουν καταφύγιο σε μια κρυψώνα στο κτίριο που εργάζεται ο πατέρας της. Μέρα με τη μέρα καταφέρνουν να δημιουργήσουν μια υποφερτή ρουτίνα, αλλά ο εκνευρισμός, η αγωνία και η ένταση παραμονεύουν σε κάθε τους βήμα. Η Άννα βρίσκει διέξοδο στο μικρό της ημερολόγιο, όπου ξεκινά να καταγράφει όσα αισθάνεται και σκέφτεται, χωρίς δισταγμό. Ένα ημερολόγιο που έμεινε πίσω όταν τους συνέλαβαν στις 4 Αυγούστου 1944 και έφτασε στα χέρια του μοναδικού επιζώντα, του Όττο Φρανκ μετά το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου πολέμου.

Μέσα στο κλειστοφοβικό κρησφύγετο όλα μεγεθύνονται και η ελπίδα χάνει τη δύναμή της.

Το graphic novel «Άννα Φρανκ» είναι μια εξαιρετική αποτύπωση με εικόνες των σημαντικότερων στιγμών της Άννας, της κοπέλας που καθήλωσε και εξακολουθεί να καθηλώνει εκατομμύρια αναγνώστες σε όλο τον κόσμο με την καθαρότητα της γραφής της, τη δύναμη της πίστης της στην καλοσύνη και την ελπίδα, την χειμαρρώδη ανάγκη της να ζήσει σαν μια φυσιολογική έφηβη, το σθένος που επέδειξε απέναντι στις καταστάσεις και την αγωνία της για το σκοτεινό αύριο. Το κείμενο κινείται παράλληλα σε δύο άξονες: στην καθημερινότητα και τις εξελίξεις στην οικογένεια Φρανκ και στις ιστορικές αλλαγές που ταλάνιζαν τη Γερμανία, και στη συνέχεια όλη την Ευρώπη και τον κόσμο, σε πολιτικό επίπεδο. Με τον τρόπο αυτό μπορεί ο αναγνώστης να συνειδητοποιήσει τις επιπτώσεις του Ναζισμού στη ζωή των Εβραίων και το φόβο που στοίχειωνε κάθε τους στιγμή.

Η εικονογράφηση έχει μια δύναμη που απογειώνει την ένταση της ζωής της Άννας Φρανκ και των οικείων της. Οι εναλλαγές των χρωμάτων, άλλοτε φωτεινά τονίζοντας τις ευτυχισμένες μέρες, και άλλοτε σκοτεινά και μουντά αναδεικνύοντας τις ανησυχίες για την επικράτηση του Χίτλερ και το ζοφερό τοπίο των διωγμών και των βασανιστηρίων στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, επιτυγχάνουν απόλυτα το στόχο τους. Να δώσουν μορφή και φωνή στις λέξεις και να καθηλώσουν τον αναγνώστη. Τα συναισθήματα των χαρακτήρων φαίνονται με λεπτομέρειες στα χαρακτηριστικά των προσώπων τους και στη στάση των σωμάτων τους, και ζωντανεύουν τις εκμυστηρεύσεις, τις απογοητεύσεις, τους φόβους και τις συνεχείς ανατροπές της ζωής αυτού του ανήσυχου πνεύματος που δεν πρόλαβε να ζήσει τα όνειρά του.

Η Άννα Φρανκ παλεύει με τη μετάβασή της από την παιδική στην εφηβική ηλικία, είναι απόλυτη με όσα αισθάνεται, και με ειλικρίνεια προσπαθεί να βρει τις ισορροπίες της μέσα από το ημερολόγιό της. Η μοναξιά την τυλίγει και νιώθει πως η μητέρα της δεν την αγαπά αρκετά. Μέσα στο κλειστοφοβικό κρησφύγετο όλα μεγεθύνονται και η ελπίδα χάνει τη δύναμή της. Μα η Άννα δίνει κουράγιο στον εαυτό της μέσα από τα κείμενά της. Κείμενα που αποκαλύπτουν ένα φυσικό ταλέντο συγγραφής και την ίδια στιγμή μια πνευματική ωριμότητα αταίριαστη με την ηλικίας της. Η Άννα προβληματίστηκε βαθιά για την αγάπη, το μίσος, τον έρωτα με αφορμή τα αισθήματά της για τον Πέτερ με τον οποίο μοιράστηκε το πρώτο της φιλί, για το μέλλον της ανθρωπότητας, αλλά και την ανάγκη του ανθρώπου να συμφιλιωθεί με τον ίδιο του τον εαυτό του.

Η φωνή της Άννας είναι η κραυγή κάθε Εβραίου μα και κάθε ανθρώπου που έζησε τις θηριωδίες του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Και αυτή η φωνή οφείλει να βρει καταφύγιο σε κάθε σπίτι.

Open Image Modal

Δείτε περισσότερα στο blog Λογοτεχνικά Σοκάκια