ΗΠΑ, Θρησκεία και πολιτική

Η θρησκεία είναι πιθανό να διαδραματίσει μεγάλο ρόλο στις επιλογές των ψηφοφόρων στις προεδρικές εκλογές του 2024 – όπως και τα προηγούμενα χρόνια.
Open Image Modal
Roberto Machado Noa via Getty Images

Αν ένας πολιτικός ανακάλυπτε ότι υπήρχαν 

κανίβαλοι στην περιφέρειά του, θα

 τους υποσχόταν ιεραπόστολους για δείπνο

 

H.L. Mencken

[Αμερικανός Αρθρογράφος (1880-1956)]

Η θρησκεία είναι πιθανό να διαδραματίσει μεγάλο ρόλο στις επιλογές των ψηφοφόρων στις προεδρικές εκλογές του 2024 – όπως και τα προηγούμενα χρόνια. Παρά τη συνολική απομάκρυνση από τη συμμετοχή στην οργανωμένη θρησκεία, όσον αφορά τον πληθυσμό των ΗΠΑ, η θρησκευτική ρητορική στην πολιτική αρένα έχει ενταθεί. Στην κούρσα του 2016, οι ευαγγελικοί ψηφοφόροι συνέβαλαν, εν μέρει, στη νίκη του Ρεπουμπλικανού υποψηφίου Ντόναλντ Τραμπ. Από τους Αμερικανούς που εκκλησιάζονται κάθε βδομάδα, το 55% (από αυτούς) υποστήριξε τον Τραμπ. Η κατάκτηση του 66% των λευκών ευαγγελικών ψήφων έγειρε επίσης την πλάστιγγα υπέρ του, έναντι της αντιπάλου του -από τους Δημοκρατικούς- Χίλαρι Κλίντον. Η ευαγγελική υποστήριξη προς τον Τραμπ συνέχισε να είναι ισχυρή και στις προεδρικές εκλογές του 2020. Ωστόσο, ο Τζο Μπάιντεν προσέλκυσε άλλους Καθολικούς στο στρατόπεδό του και έπεισε και ορισμένους Ευαγγελικούς να ψηφίσουν υπέρ του˙ ο Μπάιντεν έλαβε δημόσια έγκριση από 1.600 καθολικούς, βασικούς προτεστάντες και ευαγγελικούς ηγέτες.

Στο 2024, η προεκλογική περίοδος φαίνεται έτοιμη να χαρακτηριστεί από  έντονη ρητορική του τέλους των καιρών, περισσότερες αξιώσεις θεϊκής υποστήριξης και από σχετική σιωπή εκ μέρους της ευαγγελικής κοινότητας σχετικά με την άνοδο του χριστιανικού εθνικισμού. Η ρητορική του τέλους των καιρών έχει παίξει εδώ και καιρό εξέχοντα ρόλο στην αμερικανική πολιτική. Για παράδειγμα, το 2016, στους New York Times η υποψήφια για την προεδρία Κλίντον είχε πει : «Όπως είπα στους ανθρώπους, είμαι το τελευταίο πράγμα που βρίσκεται ανάμεσα σε σένα και την Αποκάλυψη». Πράγματι, οι Αμερικανοί ηγέτες προσελκύουν τους οπαδούς τους μέσω αποκαλυπτικής ρητορικής από την ίδρυση της χώρας. Από τότε που ο Πουριτανός Τζον Γουίνθροπ αποκάλεσε για πρώτη φορά την Αμερική «πόλη στον λόφο», που σημαίνει λαμπρό παράδειγμα προς μίμηση για τον κόσμο, η απειλή της απώλειας αυτού του καθεστώτος το οποίο διορίστηκε από το Θεό χρησιμοποιείται σταθερά από τους υποψηφίους για την προεδρία.

Από την ίδρυση της αμερικανικής δημοκρατίας, πολλοί πολιτικοί ηγέτες των ΗΠΑ έχουν διεκδικήσει μια θεϊκή εντολή. Ο Θεός, υποστήριξαν, καθοδήγησε την ίδρυση των δημοκρατικών θεσμών της χώρας, που κυμαίνονταν από τις λαϊκές εκλογές μέχρι την ισορροπία δυνάμεων του Συντάγματος. Ο Τζορτζ Ουάσιγκτον, για παράδειγμα, ισχυρίστηκε σε μια επιστολή του 1788 ότι «το δάχτυλο της Πρόνοιας έχει δείξει τόσο ξεκάθαρα» την ίδρυση των Ηνωμένων Πολιτειών. Οι μελετητές έχουν από καιρό τεκμηριώσει πώς αυτοί που βρίσκονται στην εξουσία χρησιμοποιούν αξιώσεις θεϊκής εξουσίας για να νομιμοποιήσουν το ρόλο τους. Πρόσφατα, ορισμένοι πολιτικοί και δημόσιοι σχολιαστές των ΗΠΑ έχουν στραφεί στη διεκδίκηση της θείας εξουσίας για αντιδημοκρατικές ενέργειες.

Επίσης, υπήρξαν κινήματα που ισχυρίστηκαν ότι η θρησκευτική διαθήκη μεταξύ Θεού και ανθρώπων που ορίζεται στη Βίβλο ισχύει μόνο για άτομα ευρωπαϊκής καταγωγής. Παρομοίως, το κίνημα της λευκής υπεροχής που συγχωνεύτηκε το 2010 γύρω από τις φιλοσοφίες του βιολογικού ρατσισμού και την πίστη στην ανωτερότητα των λευκών λαών σε όλο τον κόσμο συνδύασε  την απροκάλυπτη λευκή υπεροχή με τα θρησκευτικά δόγματα. Αυτή η στενή σύνδεση μεταξύ των θρησκευτικών αξιώσεων και της λευκής υπεροχής μεταξύ των φανερά ρατσιστικών οργανώσεων έχει εμφανιστεί και στην κύρια πολιτική αρένα. Εκκλήσεις για την υπεροχή των λευκών έχουν εμφανιστεί και στο τρέχον Κογκρέσο. Την άνοιξη του 2023, 26 μέλη της Επιτροπής Εποπτείας και Λογοδοσίας της Βουλής στις ΗΠΑ αρνήθηκαν να υπογράψουν μια επιστολή που καταγγέλλει τη λευκή υπεροχή.

Μένει να δούμε αν αυτές οι τάσεις θα συνεχιστούν με τις σημερινές τους μορφές, αν θα μετατραπούν σε νέες μορφές ή αν θα εκτοπιστούν από ρητορικές στρατηγικές που δεν έχουν ακόμη επινοηθεί. Το σίγουρο είναι ότι θρησκεία και πολιτική θα συνεχίσουν για καιρό να αλληλεπιδρούν.