Μπλόφα του Ερντογάν στον Τραμπ με τον αμερικανό πάστορα; Εκβιασμοί και όμηροι σε ένα διπλωματικό θρίλερ διαρκείας

Η μπλόφα του Ερντογάν στον Τραμπ. Πώς ο σουλτάνος την έφερε στον πλανητάρχη
|
Open Image Modal
BRENDAN SMIALOWSKI via Getty Images

Η σύλληψη εδώ και έναμιση χρόνο του Αμερικανού πάστορα Άντριου Μπράνσον στην Τουρκία, έχει προκαλέσει έντονη ανησυχία στο Λευκό Οίκο. Για τον Πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ και τον Αντιπρόεδρο Μάικ Πενς, η απελευθέρωση του πάστορα αποτελεί ύψιστη προτεραιότητα, όπως σημειώνει η  η γερμανική εφημερίδα Handelsblatt. 

Τώρα, όπως αναφέρει το δημοσίευμα η Ουάσιγκτον επέβαλε κυρώσεις σε δύο Τούρκους υπουργούς. Η Άγκυρα απάντησε αμέσως με τις δικές της κυρώσεις. Η διαμάχη μεταξύ των δύο εταίρων του ΝΑΤΟ απειλεί να κλιμακωθεί, όχι μόνο σε πολιτικό επίπεδο. Εάν οι ΗΠΑ επεκτείνουν τις κυρώσεις τους, θα επηρεαστεί και η τουρκική οικονομία. 

Οι αιτίες μπορεί να αναζητηθούν στην άτυπη συζήτηση μεταξύ του Προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τράμπ και του Τούρκου ομολόγου του, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στις Βρυξέλλες. Στο περιθώριο της Διάσκεψης Κορυφής του ΝΑΤΟ στις αρχές του μήνα, οι δύο είχαν συναντηθεί κατ′ ίδιαν. 

Ο Ρ.Τ. Ερντογάν του έθεσε την υπόθεση του Εμπρού Εσκάν, μίας Τουρκάλας  που κρατείται στο Ισραήλ. Κατηγορήθηκε ότι επιθυμούσε να μεταφέρει λαθραία χρήματα στη Χαμάς. 

Κατά τη διάρκεια της συζήτησης μεταξύ Τραμπ και Ερντογάν υπήρξε μόνο ένας τούρκος μεταφραστής. Δεν υπήρχε πρωτόκολλο. Από την πλευρά των ΗΠΑ, αυτό δεν είναι πλέον ασυνήθιστο: Επίσης, κατά τη συνάντηση μεταξύ του κ. Τραμπ και του Ρώσου Πρόεδρου Βλαντιμίρ Πούτιν στο Ελσίνκι, μόνο ένας διερμηνέας ήταν στην αίθουσα, κανένας άλλος. 

Κατά συνέπεια, δεν υπάρχει κανένα αρχείο της συζήτησης μεταξύ των δύο αρχηγών κρατών. Αλλά αργότερα, το προσωπικό του Λευκού Οίκου πληροφόρησε τα αμερικανικά μέσα ενημέρωσης ότι ο Ντ. Τραμπ ήθελε να βοηθήσει τον Ερντογάν στην υπόθεση Εζκάν. 

Ακριβώς μία μέρα μετά ακολούθησε τηλεφωνική συνομιλία μεταξύ του Τραμπ και του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπέντζαμιν Νετανιάχου για την υπόθεση Εζκάν με αποτέλεσμα να αφεθεί να επιστρέψει στην Τουρκία. 

Η Washington Post ανέφερε μετά την απελευθέρωση του Εζκάν ότι υπήρξε συμφωνία: Εζκάν αντί Μπράνσον. Ο Μπράνσον είχε συλληφθεί τον Οκτώβριο του 2016. 

Λίγες μέρες μετά την απελευθέρωση της Εζκάν, ο Μπράνσον βγήκε από τη φυλακή, αλλά έκτοτε είναι σε κατ′ οίκον περιορισμό. Μία ημέρα μετά την απελευθέρωση, ο εκπρόσωπος του τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών δήλωσε: «Η αναφορά ότι η απελευθέρωση της Εζκάν συνδέεται με χάρη στον Μπράνσον είναι αβάσιμη και όχι πραγματική». 

Ήταν μπλόφα; Ναι και όχι. Πιθανώς η Τουρκία να ζητεί κάτι περισσότερο από την ανταλλαγή Εζκάν και Μπράνσον. Η Τουρκία ζητάει τον Ισλαμιστή κληρικό Φετουλάχ Γκιουλέν που ζει εξόριστος στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η τουρκική ηγεσία τον κατηγορεί ότι βρίσκεται πίσω από την απόπειρα πραξικοπήματος πριν από δύο χρόνια, κατά την οποία σκοτώθηκαν 251 άτομα. 

Από τότε η Τουρκία ζητάει την έκδοσή του. Όταν η αμερικανική κυβέρνηση έθεσε την υπόθεση του Αμερικανού πάστορα Μπράνσον, ο οποίος κρατείται στην Τουρκία, ο Ερντογάν είπε: «Έχετε και εσείς έναν πάστορα». 

Γιατί επιβλήθηκαν ξαφνικά κυρώσεις σε δύο Τούρκους υπουργούς, τον υπουργό Δικαιοσύνης Αμπντουλχάμιτ Γκιουλ και τον υπουργό Εσωτερικών Σουλεϊμάν Σάιλου; 

Σύμφωνα με δημοσιεύματα, οι Αμερικανοί ανέμεναν ότι ο Μπράνσον θα απελευθερωθεί και θα μπορέσει να ταξιδέψει πίσω στις ΗΠΑ. Δεδομένου ότι δεν έχει συμβεί αυτό, ο Τραμπ βρίσκεται τώρα υπό μεγάλη πίεση. Οι σχετικά χαλαρές κυρώσεις, οι οποίες απλώς «παγώνουν» τα διεθνή περιουσιακά στοιχεία των δύο Τούρκων υπουργών, θα μπορούσαν συνεπώς να είναι μόνο η αρχή. 

Εάν οι κυρώσεις των ΗΠΑ επεκταθούν ενάντια στην Τουρκία, η οικονομία της χώρας απειλείται με οξεία κρίση. Επειδή η τουρκική οικονομική άνθηση έχει ημερομηνία λήξης. Τα προγράμματα οικονομικής τόνωσης των τελευταίων ετών, που χρηματοδοτούνται με πολλά δάνεια, πρόκειται να λήξουν. 

Ως εκ τούτου, η τουρκική οικονομία απειλείται σύντομα με αστάθεια, με καταστροφικές συνέπειες. Εάν η οικονομική ισχύς επιβραδυνθεί καθώς οι τιμές στη χώρα συνεχίζουν να αυξάνονται, θα μπορούσε γρήγορα να προκληθεί ο λεγόμενος στασιμοπληθωρισμός -η οικονομία παραμένει στάσιμη και ο πληθωρισμός επιταχύνεται. 

Η Επιτροπή Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας των ΗΠΑ έχει ήδη εκπονήσει νομοσχέδιο την περασμένη εβδομάδα που δεν θα επιτρέψει στις Ηνωμένες Πολιτείες να υποστηρίξουν ένα διεθνές πρόγραμμα οικονομικής βοήθειας για την Τουρκία. Έτσι, οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να επιταχύνουν τη αποσταθεροποίηση της τουρκικης οικονομίας σε χρόνο μηδέν.

(Mε πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ)