«Χωράνε» τα ανθρώπινα δικαιώματα σε δημοψηφίσματα; Το παράδειγμα της Ιρλανδίας.

«Αφού λοιπόν γνωρίζουμε πόσο πολύ το κράτος της Ιρλανδίας ενδιαφέρεται για τα αναπαραγωγικά μας όργανα...νομίζω πως είναι δίκαιο οι γυναίκες της Ιρλανδίας να ενημερώνουν τον πρωθυπουργό, Έντα Κένι (@EndaKennyTD) για όλες τις λεπτομέρειες του κύκλου μας» ανέφερε σε ένα tweet της η κωμικός Γρκέιν Μαγκουάιερ. Και έτσι απλά μια νέα εκστρατεία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ξεκίνησε και μάλιστα με μεγάλη επιτυχία.
|
Open Image Modal
Ben Pruchnie via Getty Images

Ο Πρωθυπουργός της Ιρλανδίας, Έντα Κένι μπορεί- αν και μάλλον δεν θα το επιθυμεί- να υπερηφανεύεται πως γνωρίζει όσο κανένας άλλος αρχηγός κράτους στον κόσμο πράγματα για την αυστηρά ιδιωτική ζωή των γυναικών της χώρας του.

Γιατί εδώ και μέρες«βομβαρδίζεται» με μεγάλο αριθμό tweets σε καθημερινή βάση, από γυναίκες που τον ενημερώνουν αναλυτικά για τον κύκλο τους, τις γόνιμες ημέρες τους, τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν κατά τις ημέρες της περιόδου, μια πιθανή καθυστέρηση κοκ. Αιτία; Η καθολική απαγόρευση της άμβλωσης.

Μπορεί η είδηση να φέρνει στα χείλη πολλών ένα αμήχανο χαμόγελο ή κάποιοι μπορεί ακόμη και να σπεύσουν να δηλώσουν προσβεβλημένοι από μια τέτοια κίνηση που εκθέτει δημόσια, πράγματα της αυστηρά ιδιωτικής ζωής. Πριν όμως από οποιοδήποτε βιαστικό «σχόλιο» αξίζει να προβληματιστούμε έστω για λίγο για την ιστορία πίσω από την είδηση.

Μια ιστορία, που πηγαίνει πολύ πίσω αλλά φέρνει στην επιφάνεια ουσιώδη ερωτήματα για τον τρόπο λειτουργίας των σύγχρονων δυτικών κοινωνιών: Μπορούν λοιπόν ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων να τίθενται στην κρίση των πολιτών με τη μορφή δημοψηφισμάτων; Κυρίως όταν αυτά αφορούν το δικαίωμα στη ζωή; Και μήπως ένα δημοψήφισμα, σ' αυτές τις περιπτώσεις συνιστά μια εύκολη οδό διαφυγής εκλεγμένων κυβερνήσεων να λάβουν τις δύσκολες αποφάσεις για τις οποίες έχουν εκλεγεί; Η περίπτωση της Ιρλανδίας αποτελεί μια ιδανική περίπτωση προβληματισμού.

Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Πριν από μερικούς μήνες θα μπορούσε κάποιος να χαρακτηρίσει την ιρλανδική κοινωνία ως μια από τις πλέον προοδευτικές της Ευρώπης αφού έγινε η πρώτη που μέσω δημοψηφίσματος είπε ένα θαρραλέο «ναι» στη νομιμοποίηση του γάμου ομόφυλων ζευγαριών και πλέον ανήκει στη λίστα των μόλις 18 χωρών που επιτρέπουν τους gay γάμους.

Ωστόσο, όπως λέει και ο ελληνικός λαός «ένας κούκος δεν φέρνει την άνοιξη». Η Ιρλανδία παραμένει στην πραγματικότητα μια αρκετά συντηρητική χώρα, με συμπαγές καθολικό ποίμνιο, στην οποία δεν επιτρέπεται η άμβλωση. Για το θέμα μάλιστα έχουν διενεργηθεί τρία δημοψηφίσματα - όπως προβλέπεται για την αλλαγή του Συντάγματος- και σε όλα η απάντηση των συμμετεχόντων ήταν «όχι». Το δικαίωμα στο διαζύγιο αναγνωρίστηκε μόλις το 1995 και αυτό μετά από δυο δημοψηφίσματα, ενώ ακόμη και στο θέμα των ομοφυλοφίλων -και παρά την μνημειώδη απόφαση του περασμένου Μαϊου- αξίζει να σημειωθεί πως η ομοφυλοφιλία αποποινικοποιήθηκε μόλις το 1993!

Το δικαίωμα των γυναικών στην άμβλωση αποτελεί λοιπόν ένα πεδίο σφοδρής σύγκρουσης στη διχασμένη επί του ζητήματος ιρλανδική κοινωνία. Και οι γυναίκες της χώρας είναι αποφασισμένες - μετά και το μεγάλο βήμα στο θέμα του γάμου των ομόφυλων ζευγαριών- να ασκήσουν πιέσεις με κάθε πρόσφορο τρόπο και χρησιμοποιώντας τα όπλα, δηλ. τα μέσα επικοινωνίας της σύγχρονης κοινωνίας. Βλέποντας όμως το ζήτημα όχι ως πεδίο «φεμινιστικής πάλης» αλλά στοιχειώδους αναγνώρισης του δικαιώματος στην προστασία της ζωής τους και στο δικαίωμα να ορίζουν το σώμα τους...

«Αφού λοιπόν γνωρίζουμε πόσο πολύ το κράτος της Ιρλανδίας ενδιαφέρεται για τα αναπαραγωγικά μας όργανα...νομίζω πως είναι δίκαιο οι γυναίκες της Ιρλανδίας να ενημερώνουν τον πρωθυπουργό, Έντα Κένι (@EndaKennyTD) για όλες τις λεπτομέρειες του κύκλου μας» ανέφερε σε ένα tweet της η κωμικός Γρκέιν Μαγκουάιερ. Και έτσι απλά μια νέα εκστρατεία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ξεκίνησε και μάλιστα με μεγάλη επιτυχία.

Παρά πάντως αυτή την πίεση που ασκούν οι γυναίκες της Ιρλανδίας στην Κυβέρνηση, ο πρωθυπουργός δεν έχει...ξοδέψει ούτε ένα tweet για να τους απαντήσει και όπως σχολιάζεται σε διεθνή μέσα ενημέρωσης, δύσκολα θα το πράξει αφού γνωρίζει καλά πόσο το συγκεκριμένο ζήτημα διχάζει την ιρλανδική κοινωνία.

Επιπροσθέτως, σε επίπεδο ψηφοφόρων γνωρίζει πως το θέμα αποτελεί «κόκκινο πανί» για τους συντηρητικούς ψηφοφόρους τους οποίους σε καμία περίπτωση δεν θα ήθελε να αποξενώσει.

Το θέμα της άμβλωσης είχε άλλωστε προκαλέσει πονοκέφαλο για τον ίδιο μόλις πριν δύο χρόνια μετά τον θάνατο μιας γυναίκας στην οποία δεν της δόθηκε η άδεια να κάνει άμβλωση αν και το έμβρυο ήταν νεκρό. Ο Κένι, πιστός καθολικός, λάμβανε πλαστικά έμβρυα και γράμματα γραμμένα με αίμα από ακτιβιστές που δεν θέλουν να υπάρξουν σημαντικές αλλαγές- ή και καθόλου- στην ισχύουσα νομοθεσία. Ο δε πρωθυπουργός, επέλεξε τελικά να μεταθέσει την όποια απόφαση στην επόμενη κυβέρνηση ενώ ο κυβερνητικός του εταίρος, από το κόμμα των Εργατικών, έχει δηλώσει πως θα ξεκινήσει εκστρατεία, κατά την προεκλογική καμπάνια του 2016, ώστε να υιοθετηθεί νέος νόμος που θα επιτρέπει την άμβλωση σε περιπτώσεις βιασμού, αιμομιξίας και σε περιπτώσεις εμβρυϊκής ανωμαλίας που ενέχει θανατηφόρο κίνδυνο.

Οι ακτιβιστές από την μια πλευρά όμως, απαιτούν να καταπέσει το σχετικό άρθρο του Συντάγματος που αναγνωρίζει ίσα δικαιώματα για τη ζωή της μητέρας και του αγέννητου παιδιού- δίνοντας έτσι προτεραιότητα στη μητέρα- και από την άλλη αντιτίθεται και θέλουν τη διατήρησή του.

Σύμφωνα δε με τελευταίες μετρήσεις, λιγότερο από το 1/4 της κοινωνίας της Ιρλανδίας εκτιμά πως η έκτρωση θα πρέπει να επιτρέπεται σε όλες τις περιπτώσεις (RTE/Behaviour & Attitudes poll) ενώ το 64% εκτιμά πως θα πρέπει να επιτρέπεται μόνο σε ειδικές περιπτώσεις και το 14% αντιτίθεται καθολικά στην άμβλωση.

«Προς όλες τις γυναίκες που tweetαρουν στον Έντα Κένι ενημερώσεις σχετικά με τον κύκλο τους. Μπορούν να μας στερήσουν τα δικαιώματά μας, αλλά δεν θα μας στερήσουν ποτέ το χιούμορ, #repealthe8th», ήταν το τελικό γλυκόπικρο σχόλιο της Μακγουάιερ που ξεκίνησε αυτή την εκστρατεία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Και ταπεινά συνυπογράφω.