Εγκλήματα πολέμου διέπραξαν Χαμάς και Ισραήλ κατά την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου και τον πόλεμο στην Λωρίδα της Γάζας, αντίστοιχα. Στο συμπέρασμα αυτό καταλήγει η πρώτη έρευνα ειδικής επιτροπής του ΟΗΕ που εστιάζει στα γεγονότα μέχρι και την 31η Δεκεμβρίου 2023 ενώ ο πόλεμος στον παλαιστινιακό θύλακα μαίνεται μέχρι και σήμερα.
Το πόρισμα αυτό μπορεί να έχει βαρύνουσα σημασία στη εξέλιξη δύο ξεχωριστών υποθέσεων που εξετάζουν το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο και το Διεθνές Δικαστήριο του ΟΗΕ στην Χάγη.
Το πρώτο εξετάζει το αίτήμα του Εισαγγελέα περί έκδοσης ενταλμάτων σύλληψης σε βάρος του ισραηλινού πρωθυπουργού Μπέντζαμιν Νετανιάχου, του υπουργού Άμυνας του, Γιοάβ Γκαλάντ και της πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας της Χαμάς για διάπραξη εγκλημάτων πολέμου και κατά της ανθρωπότητας. Στο δεύτερο συζητείται η προσφυγή της Νοτίου Αφρικής κατά του Ισραήλ με την κατηγορία της διάπραξης γενοκτονίας σε βάρος των Παλαιστινίων. Μάλιστα και άλλες χώρες πλέον, όπως η Ισπανία και η Ιρλανδία έχουν ζητήσει να παρουσιαστούν ενώπιον του δικαστηρίου υποστηρίζοντας την κατηγόρια.
Στις καταδικαστικές εκθέσεις της εξεταστικής επιτροπής του ΟΗΕ, που συνοψίζει τα ευρήματα της πολύμηνης έρευνας, περιγράφεται μια άκρως ανησυχητική εικόνα για Ισραήλ και Χαμάς που κατηγορούνται πως αγνοούν συστηματικά το διεθνές δίκαιο.
Η πρώτη έκθεση, όπως αναφέρει το CNN, εστιάζει αρχικά στην επίθεση της 7ης Οκτωβρίου, την ημέρα που η Χαμάς και άλλες παλαιστινιακές ένοπλες ομάδες επιδόθηκαν σε δολοφονίες περίπου 1.200 ανθρώπων και πήραν περίπου 240 ομήρους.
Τα εγκλήματα πολέμου που ανέφερε η επιτροπή ότι διαπράχθηκαν εκείνη την ημέρα περιλαμβάνουν: εκ προθέσεως επιθέσεις εναντίον αμάχων, δολοφονίες ή εκ προθέσεως δολοφονίες, βασανιστήρια, απάνθρωπη ή σκληρή μεταχείριση, προσβολή της προσωπικής αξιοπρέπειας και απαγωγή ομήρων, συμπεριλαμβανομένων παιδιών.
Οι σφαγές εκείνη την ημέρα ώθησαν το Ισραήλ να αρχίσει τον πόλεμο στην Γάζα που έχει καταστρέψει μεγάλο μέρος του πυκνοκατοικημένου θύλακα και έχει κοστίσει τον θάνατο σε περισσότερους από 37.000 ανθρώπους.
Μόνο κατά τους τους τρεις πρώτους μήνες του πολέμου στην Γάζα, που εστιάζει η σχετική έκθεση, βάσει των ευρημάτων το Ισραήλ φέρεται να διέπραξε εγκλήματα πολέμου καθώς και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Μάλιστα τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας ορίστηκαν ως μια εκτεταμένη, συστημική επίθεση που στρέφεται σε άμαχο πληθυσμό. Τα φερόμενα εγκλήματα πολέμου του Ισραήλ περιλαμβάνουν την πρόκληση λιμού, αυθαίρετες κρατήσεις, δολοφονίες, ακρωτηριασμούς ”δεκάδων χιλιάδων παιδιών”.
Τόσο το Ισραήλ όσο και η Χαμάς διέπραξαν εγκλήματα σεξουαλικής βίας και βασανιστήρια και επιτέθηκαν σκόπιμα σε πολίτες, σύμφωνα με τις εκθέσεις, που αριθμούν περισσότερες από 200 σελίδες.
Η επιτροπή αναφέρει ότι τα ευρήματά της βασίστηκαν σε συνεντεύξεις με θύματα και μάρτυρες, χιλιάδες αντικείμενα ανοιχτού κώδικα που επαληθεύτηκαν μέσω ειδικής ανάλυσης, δορυφορικές εικόνες, ιατροδικαστικές εκθέσεις και ρεπορτάζ ΜΜΕ.
Η επίθεση της 7ης Οκτωβρίου
Η έκθεση για την 7η Οκτωβρίου εξετάζει τις ενέργειες της Χαμάς κατά εκείνη την ημέρα τις οποίες περιγράφει ως ″άνευ προηγουμένου κλίμακας στη σύγχρονη ιστορία (του Ισραήλ)” και επισημαίνει ”το οδυνηρό τραύμα από τις διώξεις του παρελθόντος όχι μόνο για τους Ισραηλινούς Εβραίους αλλά και για τους Εβραίους παντού”.
Οι ένοπλοι της Χαμάς απήγαγαν ομήρους ”χωρίς να λαμβάνουν υπόψη την ηλικία ή το φύλο”, ενώ ορισμένοι πυροβολήθηκαν, σκοτώθηκαν. Συγκεκριμένα, στόχευσαν γυναίκες, τα σώματα των οποίων ”χρησιμοποιήθηκαν ως τρόπαια νίκης από άνδρες δράστες... (και) εκτέθηκαν δημόσια, είτε στους δρόμους της Λωρίδας της Γάζας είτε διαδικτυακά”.
Η επιτροπή αναφέρει πως έχει ″τεκμηριωμένα στοιχεία για σεξουαλική βία” που που άσκησαν μέλη των παλαιστινιακών ένοπλων ομάδων σε διάφορες τοποθεσίες στο νότιο Ισραήλ κατά την 7η Οκτωβρίου.
Έχει επίσης εξετάσει μαρτυρίες βιασμού που συλλέχθηκαν από δημοσιογράφους και την ισραηλινή αστυνομία, αλλά είπε ότι δεν ήταν σε θέση να τις επαληθεύσει ανεξάρτητα λόγω έλλειψης πρόσβασης στα θύματα ή τους χώρους διάπραξης των εγκλημάτων και επειδή το Ισραήλ εμπόδισε τις έρευνές.
Οι ισραηλινές δυνάμεις προκαλούν ”μέγιστη ζημία”
Στην επακόλουθη επίθεση του Ισραήλ στη Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζα, η επιτροπή αναφέρει στην έκθεσή της ότι οι δυνάμεις του στόχευαν να προκαλέσουν ”μέγιστη ζημιά” χωρίς να λάβουν αρκετές προφυλάξεις – κάτι που οδήγησε σε έναν τρομακτικό αριθμό νεκρών στον παλαιστινιακό θύλακα, σε βαρύτατους τραυματισμούς και σε καταστροφή πολιτικών υποδομών.
″Η σκόπιμη χρήση βαρέως οπλισμού από τις ισραηλινές δυνάμεις ασφαλείας με μεγάλες καταστροφικές δυνατότητες σε πυκνοκατοικημένες περιοχές συνιστά σκόπιμη και άμεση επίθεση στον άμαχο πληθυσμό, πλήττοντας ιδιαίτερα γυναίκες και παιδιά”, ανέφερε η Επιτροπή.
Αναφέρεται επίσης σε ρεπορτάζ του CNN που διαπίστωσε ότι σχεδόν τα μισά από τα πυρομαχικά αέρος-εδάφους που χρησιμοποιούσε το Ισραήλ στη Γάζα ήταν μη καθοδηγούμενα, που σημαίνει ότι ήταν λιγότερο ακριβή και αποτελούσαν μεγαλύτερη απειλή για τους αμάχους στην πυκνοκατοικημένη Λωρίδα της Γάζας.
Η έκθεση του ΟΗΕ ανέφερε δύο ακόμη έρευνες του CNN που έδειξαν ότι οι ισραηλινές δυνάμεις σκότωναν σκόπιμα αμάχους που δεν αποτελούσαν απειλή, κατά μήκος των οδών εκκένωσης και σε περιοχές που είχαν καθοριστεί ως ασφαλείς.
Επίσης, αναφέρεται πως η πολιορκία της Γάζας αντιπροσωπεύει μια ”συλλογική τιμωρία κατά του άμαχου πληθυσμού” και το Ισραήλ κατηγορείται πως παρακρατεί κρίσιμα αγαθά όπως νερό, τρόφιμα, ηλεκτρισμό, καύσιμα και ανθρωπιστική βοήθεια για ”στρατηγικά και πολιτικά οφέλη”.
Σεξουαλική βία και εμπρηστική ρητορική
Η έκθεση αναφέρει επίσης λεπτομερώς σε κατηγορίες σε βάρος των ισραηλινών δυνάμεων για άσκηση σεξουαλικής βίας τόσο στη Γάζα όσο και στην κατεχόμενη από το Ισραήλ, Δυτική Όχθη.
Στόχος: ″η υποταγή ενός κατεχόμενου λαού”.
Σύμφωνα με την έκθεση, τα θύματα ανακρίθηκαν ή κακοποιήθηκαν ενώ ήταν γυμνά ή μερικώς ντυμένα, με δεμένα μάτια και αναγκάστηκαν να γονατίσουν ή να κρατήσουν τα χέρια τους δεμένα πίσω από την πλάτη τους. Πολλοί αναγκάστηκαν να γδυθούν δημόσια και να περπατήσουν ενώ δέχονταν σεξουαλική παρενόχληση, με τα μέλη της οικογένειάς τους να αναγκάζονται να παρακολουθούν.
Τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες ήταν θύματα σεξουαλικής βίας ενώ οι άνδρες και τα αγόρια στοχοποιήθηκαν ιδιαίτερα.
Η έκθεση τονίζει επίσης την εμπρηστική ρητορική που χρησιμοποιήθηκε από ανώτερους Ισραηλινούς αξιωματούχους, συμπεριλαμβανομένου του προέδρου και του πρωθυπουργού, η οποία σύμφωνα με την επιτροπή του ΟΗΕ ισοδυναμούσε με υποκίνηση και ”μπορεί παραπέμπει σε άλλα σοβαρά διεθνή εγκλήματα”.
Ορισμένοι ισραηλινοί αξιωματούχοι καλούσαν σε πράξεις”βίας και δολοφονιών Παλαιστινίων, αφανισμού της Λωρίδας της Γάζας, εκδίκησης, συλλογικής τιμωρίας, σημειώνοντας ότι δεν υπάρχουν αθώοι πολίτες στη Λωρίδα της Γάζας, σχεδιάζοντας νέους ισραηλινούς εποικισμούς στα ερείπια αυτή και ζητώντας την απομάκρυνση των Παλαιστινίων από τη Γάζα σε τρίτα κράτη”, αναφέρεται στην έκθεση.
Μερικές από τις πιο ακραίες δηλώσεις στο βαθιά διχασμένο υπουργικό συμβούλιο του Ισραήλ προέρχονται από ακροδεξιά μέλη του όπως ο υπουργός Εθνικής Ασφάλειας, Ιταμά Γκβίρ και ο υπουργός Οικονομικών Μπεζαρέλ Σμότριτς. Αυτές συχνά καταδικάζονται από άλλα μέλη του υπουργικού συμβουλίου.