Ανταγωνισμός του Διαστήματος: Πραγματικότητα ή Ουτοπία;

Που θα διεξαχθεί ο επόμενος μεγάλος πόλεμος;
|
Open Image Modal
3DSculptor via Getty Images

Εάν λάβουμε ως δεδομένο το ρητό του Κλάουζεβιτς, ότι ο Πόλεμος είναι η συνέχεια της πολιτικής με άλλα μέσα, τότε ακολούθως γεννάται το ερώτημα, εάν το Διάστημα αποτελεί τη συνέχεια του επίγειου πεδίου προβολής ισχύος των Μεγάλων Δυνάμεων, ή έναν ξεχωριστό τομέα ανταγωνισμού;

Αξίζει να σημειωθεί, ότι η τεχνολογία του διαστήματος λειτουργεί ως ένα νόμισμα με δύο όψεις. Από τη μια πλευρά υπερτονίζονται οι ειρηνικοί σκοποί της διαστημικής τεχνολογίας, ενώ από την άλλη πλευρά, αποκαλύπτονται οι απόπειρες ικανοποίησης στρατιωτικών αναγκών.

Όπως είναι λογικό, κάθε φορά που οι Μεγάλες Δυνάμεις αναγκάζονται να καταφύγουν στη βία προς επίλυση των μεταξύ τους διαφορών, ως επί το πλείστον, το πλεονέκτημα ισχύος το διαθέτει η Δύναμη με τα πλέον εξελιγμένα μέσα αποτροπής και ελιγμού. Αντίστοιχα, στον ανταγωνισμό σε επίπεδο διαστήματος, το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα θα αποκτηθεί από εκείνη τη Δύναμη που θα υπερτερεί σε ισχύ και τεχνολογία έναντι των υπολοίπων.

Ένα ζήτημα που απασχολεί τη διεθνή κοινότητα, ως προς το διάστημα, είναι το δίλημμα που τίθεται σχετικά με τη στρατιωτική φύση εκείνου, εάν δηλαδή θα αποτελεί πεδίο εξοπλισμού ή πεδίο στρατιωτικοποίησης. Η πρώτη περίπτωση συνδέεται με επιθετικούς σκοπούς καθώς και παράταξη των εξοπλισμών έναντι αντίπαλων Δυνάμεων, ενώ η δεύτερη περίπτωση αφορά κατά κύριο λόγο περιπτώσεις πληροφόρησης και παρακολούθησης.

Στο παραπάνω ζήτημα, έρχεται να προστεθεί ένα επιπλέον ερώτημα που απασχολεί τις Μεγάλες Δυνάμεις. Το ερώτημα αυτό δεν είναι άλλο πέραν του «Πώς μπορεί να προσδιοριστεί η έννοια του διαστημικού όπλου;». Εάν θέσουμε σαν δεδομένο ότι, όπλο είναι οποιοδήποτε αντικείμενο, ικανό να προκαλέσει ζημιά ή τραυματισμό κατά τη διάρκεια μια ένοπλης σύγκρουσης, τότε, στην περίπτωση που η συζήτηση αφορά μια πιθανή διαμάχη σε επίπεδο διαστήματος, η κατάσταση γίνεται σαφώς πιο περίπλοκη.

Έτσι λοιπόν, καθώς επιχειρήθηκε να γίνει μια νύξη σχετικά με τα ζητήματα που απασχολούν τη διαστημική τεχνολογία, θα ήταν χρήσιμο να πραγματοποιηθεί μια σχετική αναφορά ως προς τον τρόπο που αντιμετωπίζουν οι ίδιες οι Μεγάλες Δυνάμεις το εν λόγω θέμα.

Σε πρόσφατες εξαγγελίες του ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ αναφερόμενος στο συγκεκριμένο θέμα, χαρακτήρισε το διάστημα ως έναν τομέα πολέμου, όπου η Αμερική οφείλει να έχει την πρωτοκαθεδρία. Μάλιστα, συμπεριέλαβε την περιοχή του διαστήματος στα πεδία όπου θα πρέπει να διεξάγονται πολεμικές αναμετρήσεις, μαζί με τη γη, τη θάλασσα και τον αέρα. Αυτό μας επιτρέπει να κατανοήσουμε, τόσο το γεγονός ότι οι ΗΠΑ αντιμετωπίζουν το διάστημα ως ένα πεδίο Εθνικής Ασφάλειας, όσο και τις προσπάθειες που φιλοδοξούν να διεξάγουν σχετικά με την αναβάθμιση της τεχνολογίας του διαστήματος.

Η πολιτική αυτή δεν είναι μια καινοτόμος προσπάθεια που επιχειρεί να επιτύχει η κυβέρνηση Τραμπ, μιας και από το 2001 κιόλας οι ΗΠΑ μιλούσαν εμφατικά για την αποφυγή ενός πιθανού ”Διαστημικού Pearl Harbour”.

Σήμερα και υπό το πρίσμα του ανταγωνισμού με την Κίνα, πρωτίστως σε τομείς οικονομίας, οι ΗΠΑ επιδιώκουν πάση θυσία να αποκτήσουν επιπλέον πεδία ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος.

Για το λόγο αυτό μάλιστα, τόσο η Κίνα, όσο και η Ρωσία έχουν προτείνει στο παρελθόν την θέσπιση Συνθήκης, με την οποία θα απαγορεύεται η διασπορά διαστημικών όπλων, πρόταση που αντιμετωπίστηκε απορριπτικά από τις ΗΠΑ.

Σε Ευρωπαϊκό έδαφος, η Γαλλία, δια μέσω του Προέδρου Μακρόν, διεμήνυσε ότι από το Σεπτέμβριο του 2019 πρόκειται να προχωρήσει στη σύσταση Διαστημικής Διοίκησης. Η Γαλλική κυβέρνηση φιλοδοξεί να δώσει άμεση προτεραιότητα στην καλύτερη προστασία των δορυφόρων της από τυχόν κινδύνους, αφήνοντας σαφείς υπαινιγμούς κυρίως στις προσπάθειες κατασκόπευσής τους από τη Ρωσία κατά το έτος 2017.

Ωστόσο, αν διευρύνουμε το πεδίο των Δυνάμεων με ανεπτυγμένη διαστημική τεχνολογία, αξίζει να αναφερθούμε και στην Ινδία, η οποία στο ξεκίνημα του διαστημικού της προγράμματος προέτασσε τους ειρηνικούς σκοπούς αυτής της προσπάθειας. Ωστόσο, οι συνοριακές προκλήσεις που αντιμετωπίζει στο σύνολο της επικράτειάς της, την ωθούν στο να στρέφει τους διαστημικούς σχεδιασμούς της στην επίλυση των εν λόγω προβλημάτων.

Συνοψίζοντας, καταλήγουμε στο συμπέρασμα, ότι οι διεργασίες για την απόκτηση ισχύος στο χώρο του διαστήματος δεν αποτελούν μια ουτοπία για το στρατηγικό σχεδιασμό των Μεγάλων Δυνάμεων, αλλά αντιθέτως συνιστούν μια απτή πραγματικότητα, που μέσα από σταδιακές προσπάθειες και εγχειρήματα, φιλοδοξούν να καταλάβουν τη θέση που τους αρμόζει στο πεδίο των Διεθνών Σχέσεων.