Από την ανακύκλωση στα μηδενικά απόβλητα: Πώς η Λιουμπλιάνα έγινε παράδειγμα προς όλους μας

Και κατάφερε να οικοδομήσει το καλύτερο σύστημα ανακύκλωσης στην Ευρώπη.
Open Image Modal
Srdjan Zivulovic / Reuters

Ελάφια, κουνέλια, χελώνες και άλλα δεκάδες ζώα ζουν ελεύθερα στους καταπράσινους λόφους της Λιουμπλιάνα. Ο αέρας της πρωτεύουσας είναι καθαρός και οι μόνες ενδείξεις που μαρτυρούν πως βρισκόμαστε πάνω από έναν χώρο υγειονομικής ταφής 24 μέτρων είναι οι σωλήνες αποβολής μεθανίου που εκτείνονται πάνω από το γρασίδι.

Η Λιουμπλιάνα σήμερα είναι η πρώτη ευρωπαϊκή πρωτεύουσα που έχει δεσμευτεί για μηδενικά απόβλητα. Μέχρι πριν από δεκαπέντε χρόνια όμως, όλα τα απορρίμματα της κατέληγαν σε μία χωματερή. «Η όλη διαδικασία όμως ήταν πολύ ακριβή», λέει η Νίνα Σανκόβιτς της Βόκα Σνάγκα, της εταιρείας που διαχειρίζεται τα απόβλητα στην πόλη. «Χρειάζεται χώρος και δεν πετάς μόνο σκουπίδια αλλά και πόρους», συμπληρώνει.

Έτσι λοιπόν η πόλη αποφάσισε να γυρίσει σελίδα. Η πρωτεύουσα έκανε το πρώτο βήμα το 2002 όταν αποφάσισε να τοποθετήσει κάδους ανακύκλωσης για τη συλλογή χαρτιού, γυαλιού και αλουμινίου.

Τέσσερα χρόνια μετά, άρχισε να συλλέγει πόρτα πόρτα τα βιοδιασπώμενα απόβλητα. Να σημειωθεί ότι η συλλογή των βιολογικών αποβλήτων προβλέπεται να καταστεί υποχρεωτική σε ολόκληρη την Ευρώπη έως το 2023. Η πρωτεύουσα της Σλοβενίας ωστόσο έπραξε τα δέοντα πολλά χρόνια πριν από τους υπόλοιπους.

Open Image Modal
Richard Baker via Getty Images

Έτσι, το 2013 στην κάθε γειτονιά υπήρχαν κάδοι για συσκευασίες και απορρίμματα χαρτιού ενώ παράλληλα μειώθηκαν κατά το ήμισυ οι αποκομιδές των κοινών απορριμάτων. Έτσι οι πολίτες αναγκάστηκαν να διαχωρίζουν τα σκουπίδια τους με μεγαλύτερη συνέπεια.

Η κατασκευή του πιο σύγχρονου εργοστασίου στην Ευρώπη για την επεξεργασία απορριμάτων θεωρείται επίσης μια σημαντική κίνηση για το σχέδιο της πόλης για ανακύκλωση 75% μέχρι το 2025.

Open Image Modal
Christian Science Monitor via Getty Images

Το Περιφερειακό Κέντρο Διαχείρισης Αποβλήτων λειτουργεί εδώ και τέσσερα χρόνια ενώ σήμερα εξυπηρετεί περίπου το 1/4 του συνόλου της Σλοβενίας. Λειτουργεί με φυσικό αέριο για να παράγει τη δική του θερμότητα και ηλεκτρική ενέργεια, ενώ μετατρέπει το μεγαλύτερο ποσοστό των σκουπιδιών σε ανακυκλώσιμα υλικά και στερεά καύσιμα.

Την ικανοποίησή τους για το πρόγραμμα ανακύκλωσης εκφράζουν και οι πολίτες της χώρας. «Δεν θυμάμαι ποτέ να ξεχωρίζουμε τα σκουπίδια μας», επισημαίνει ο Χένρικ, ένας κάτοικος της Λιουμπλιάνας ενώ όπως εξηγεί, τώρα γνωρίζει πού βρίσκονται οι διαφορετικοί κάδοι, κάτι που τον βοηθά πάρα πολύ.

Open Image Modal
Christian Science Monitor via Getty Images

Στην πρωτεύουσα της Σλοβενίας επίσης λειτουργούν τα καταστήματα μηδενικών αποβλήτων, ενώ ταυτόχρονα υπάρχουν και πολλά μηχανήματα αυτόματης πώλησης χωρίς συσκευασίες στην πόλη. Σε όλα τα δημοτικά κτίρια χρησιμοποιείται χαρτί κουζίνας και ρολό υγείας αποκλειστικά από ανακυκλωμένες συσκευασίες γάλακτος και χυμών.

Το κέντρο της πόλης επίσης καταφέρνει να είναι καθαρό, παρά την πληθώρα τουριστών που δέχεται μηνιαίως. Εκεί περισσότεροι από 67 κάδοι βρίσκονται κάτω από το έδαφος και ανοίγουν με μια ειδική κάρτα που εκδίδεται στους κατοίκους της.

(Με πληροφορίες από Guardian)