Covid-19 εναντίον γρίπης στην Ευρώπη: Τι αλλάζει ο κορονοϊός

Μια φαινομενικά περίεργη εξέλιξη - και οι λόγοι της.
Open Image Modal
ASSOCIATED PRESS

Καθώς οι Ευρωπαίοι ετοιμάζονται για έναν δύσκολο χειμώνα, με την απειλή αυξανόμενων κρουσμάτων Covid-19, τα λίγα κρούσματα γρίπης που καταγράφονται ως τώρα φαίνονται να υποδεικνύουν μια καλή εξέλιξη.

Τα δεδομένα που είναι διαθέσιμα για την Ευρώπη από τις αρχές του Οκτωβρίου, όταν οι αριθμοί των κρουσμάτων γρίπης κανονικά μεγαλώνουν, αντανακλούν τα χαμηλά νούμερα που παρατηρήθηκαν στο νότιο ημισφαίριο νωρίτερα μέσα στο έτος.

Κάποιοι γιατροί λένε ότι ο συνδυασμός lockdowns, μασκών και πλυσίματος χεριών φαίνονται να έχουν παρεμποδίσει τη μετάδοση της γρίπης, προειδοποιώντας ωστόσο ότι τα δεδομένα θα έπρεπε να αντιμετωπίζονται με προσοχή, επειδή το αποκορύφωμα της σεζόν είναι ακόμα εβδομάδες, ή και μήνες μακριά.

Σύμφωνα με το Flu News Europe, μια κοινή πλατφόρμα παρατήρησης του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νόσων και του ΠΟΥ, που συλλέγει δείγματα σε 54 περιοχές της Ευρώπης, μόνο ένα άτομο διαγνώστηκε με γρίπη σε 4.433 τεστ «sentinel» (τυχαία) στο χρονικό διάστημα 28 Σεπτεμβρίου-22 Νοεμβρίου.

Τα δεδομένα αυτά- στοιχεία που συγκεντρώνονται από εθνικές υγειονομικές αρχές με βάση δείγματα που λαμβάνονται από ένα εύρος γιατρών της κοινότητας- δείχνουν έναν βαθμό θετικότητας 0,02%, πολύ κάτω από το 10% που ο ΠΟΥ θεωρεί «επιδημία» όσον αφορά στη γρίπη. Την ίδια περίοδο πέρυσι, το ποσοστό αυτό ήταν στο 15%.

Αν και επιστήμονες προειδοποιούν πως η πανδημία του κορονοϊού έχει περιορίσει τα τεστ για γρίπη, ο χαμηλός ως τώρα βαθμός θα παρέχει μια κάποια ανακούφιση σε κυβερνήσεις και υγειονομικές αρχές, που φοβούνταν μια εν δυνάμει θανάσιμη «διπλή πανδημία» Covid-19 και γρίπης, που θα μπορούσε να κατακλύσει τα νοσοκομεία κατά τον χειμώνα.

«Σε μια τυπική χρονιά, θα βλέπαμε εκατοντάδες κρούσματα γρίπης σε αυτή τη φάση στην Ευρώπη και πέρα από αυτήν» είπε στο Reuters ο Μπρούνο Λίνα, ιολόγος στο Hospices Civils de Lyon, που διαχειρίζεται 13 νοσοκομεία στην τρίτη μεγαλύτερη πόλη της Γαλλίας.

«Τα βήματα που έχουν υιοθετηθεί για να εμποδιστεί η εξάπλωση της Covid-19 είναι πολύ αποτελεσματικά εναντίον της γρίπης και άλλων ιών του αναπνευστικού».

Ο ίδιος και άλλοι δύοι ειδικοί επίσης αναφέρθηκαν στην πιθανή επίπτωση της ιογενούς παρεμβολής (viral interference)- ενός μηχανισμού στον οποίον η έκθεση σε έναν ιό προκαλεί μια ανοσολογική αντίδραση η οποία είναι θανάσιμη σε άλλα παθογόνα.

«Σε αυτή την περίπτωση, αυτό σημαίνει πως ο κορονοϊός αυτή τη στιγμή καλύπτει έναν χώρο καθιστώντας πολύ δύσκολο, αν όχι αδύνατον, για άλλους ιούς του αναπνευστικού όπως η γρίπη, να συνυπάρξουν μαζί του» όπως είπε.

Οι εποχικοί ιοί της γρίπης προκαλούν 4-50 εκατ. μολύνσεις ετησίως, και μέχρι και 70.000 Ευρωπαίοι πεθαίνουν κάθε χρόνο από αίτια που συνδέονται με τη γρίπη- ειδικά μεταξύ των πιο ηλικιωμένων και των ευπαθών ομάδων. Οι θάνατοι στην Ευρώπη που αποδίδονται στην Covid-19 φέτος έχουν υπερβεί τις 370.000 ως τώρα.

Αρκετοί επιστήμονες έχουν προειδοποιήσει πως μια επιτυχία στον περιορισμό της εξάπλωσης της Covid-19 θα μπορούσε να μειώσει επίσης την ιογενή παρεμβολή που συγκρατεί τη γρίπη. Οι μολύσεις με γρίπη συνήθως κορυφώνονται στις πρώτες εβδομάδες του έτους στο βόρειο ημισφαίριο. Αυτή τη χρονιά στην Ευρώπη ήταν τον Φεβρουάριο.

Καθώς πολλές κυβερνήσεις χαλαρώνουν τα μέτρα για να επιτρέψουν τις εκδηλώσεις για τα Χριστούγεννα και την Πρωτοχρονιά, οι υγειονομικές αρχές φοβούνται πως η αντιμετώπιση της πανδημίας θα μπορούσε να γίνει δυσκολότερη.

Αβεβαιότητα υπάρχει και για τους βαθμούς λήψης εμβολίων γρίπης. Ειδικοί λένε ότι τα ποσοστά ποικίλλουν ανά την Ευρώπη, παρά τις καμπάνιες των κυβερνήσεων φέτος, που προτρέπουν τους πολίτες να κάνουν εμβόλιο για την γρίπη το συντομότερο δυνατόν.

Οι χαμηλοί ρυθμοί μολύνσεων ως τώρα θα μπορούσαν να αποθαρρύνουν αυτούς που δεν έχουν εμβολιαστεί από το να το κάνουν, είπε ο Έντουαρντ Χιλ, ερευνητής στο Πανεπιστήμιο του Γουόργουϊκ.

Τα χαμηλά επίπεδα γρίπης επίσης αποτελούν πρόκληση για τους κατασκευαστές εμβολίων καθώς προετοιμάζονται για το 2021-2022.

Κάθε χρόνο στα τέλη του Φεβρουαρίου ο ΠΟΥ κάνει συστάσεις για τα στελέχη που θα χρησιμοποιήσουν οι κατασκευαστές για τα εμβόλια κατά την ακόλουθη χειμερινή περίοδο στο βόρειο ημισφαίριο. Κορυφαίες φαρμακευτικές όπως η GlaxoSmithKline, η Sanofi, η Abbott και η Seqirus ενίσχυσαν τις προμήθειές τους στην περιοχή κατά 30% (κατά μέσο όρο) φέτος, αναμένοντας μεγαλύτερη ζήτηση- αν και η προμήθεια σε κάποιες χώρες και πάλι δεν επαρκούσε.

«Δεδομένου ότι η εξάπλωση της παγκοσμίως κυκλοφορούσας γρίπης είναι απίστευτα χαμηλή αυτή τη στιγμή, ο ΠΟΥ μπορεί να μην έχει τα χιλιάδες θετικά δείγματα στα οποία βασίζεται συνήθως για να προβαίνει σε αποφάσεις περί επιλογών στελεχών» είπε ο Μάθιου Ντάουνχαμ, ειδικός στην ομάδα εργασίας της EFPIA για τη γρίπη, Vaccines Europe. «Ο ΠΟΥ μπορεί να χρειαστεί να αναβάλει οριακά τη σύσταση επιλογής στελεχών για τον Μάρτιο, για ένα ή παραπάνω στελέχη. Αυτό, με τη σειρά του, μπορεί να φέρει επιπλέον προκλήσεις για τους κατασκευαστές».