Μεγάλα αεροπλάνα, θηριώδη πλοία: 5 μηχανικά «τέρατα» της Σοβιετικής Ένωσης

Το μέγεθος μετράει (ή τουλάχιστον, μετρούσε)
Open Image Modal
aviation-images.com via Getty Images

Ως γνωστόν, στην πάλαι ποτέ Σοβιετική Ένωση, τους άρεσε να φτιάχνουν τα πράγματα...μεγάλα- και οι τομείς της ναυπηγικής, της αεροναυπηγικής, της αεροδιαστημικής κλπ δεν αποτελούσαν εξαίρεση. Αν μη τι άλλο, τα αποτελέσματα αυτής της αντίληψης ήταν τουλάχιστον εντυπωσιακά- και σε κάποιες περιπτώσεις περιλαμβάνουν σκάφη τα οποία ήταν αντίστοιχα σε διασημότερα δυτικά τεχνολογικά «θαύματα», που όμως έμελλε να ξεχαστούν, για σειρά λόγων (μεταξύ των οποίων προφανώς και η πτώση της ΕΣΣΔ και το χάος που ακολούθησε).

Σε αυτό το πλαίσιο, και με αφορμή τα 43 χρόνια από την «πρεμιέρα» του «σοβιετικού Concorde», Tu-144, το RT παρουσιάζει πέντε από αυτά.

1: Tu-144, το «σοβιετικό Concorde». Δύο είναι τα μόνα υπερηχητικά επιβατηγά αεροπλάνα που υπήρξαν ποτέ- το διάσημο αγγλογαλλικό Concorde και το σοβιετικό Tu-144, που πέταξε για πρώτη φορά στις 31 Δεκεμβρίου 1968 και τέθηκε σε υπηρεσία στις 26 Δεκεμβρίου 1975, εκτελώντας πτήσεις μεταξύ Μόσχας και Αλμάτι (Καζακστάν). Με τον χαρακτηριστικό του σχεδιασμό, αποτέλεσε ένα από τα «καμάρια» της σοβιετικής τεχνολογίας. Οι δημιουργοί του είχαν μεγάλα σχέδια, ωστόσο τελικά δεν θα υλοποιούνταν: Το αεροπλάνο πέταξε μόλις τρεις φορές έξω από τα όρια της ΕΣΣΔ, στις αεροπορικές εκθέσεις στο Le Bourget τη δεκαετία του 1970, και μία εξ αυτών κατέληξε σε δυστύχημα με 14 νεκρούς. Άλλοι δύο άνθρωποι σκοτώθηκαν σε ανώμαλη προσγείωση το 1978. Παρά τις μεγάλες του ταχύτητες, το αεροσκάφος ήταν εξαιρετικά δαπανηρό και είχε προβλήματα ασφαλείας, οπότε σύντομα σταμάτησε να χρησιμοποιείται για επιβατηγές πτήσεις. Συνέχισε να χρησιμοποιείται σποραδικά ως το 1999, για μεταφορές φορτίων, οπότε και αποσύρθηκε οριστικά.

 

Open Image Modal
ASSOCIATED PRESS

 

2: Buran, το σοβιετικό διαστημικό λεωφορείο. Προοριζόταν για το σοβιετικό αντίστοιχο του αμερικανικού «space shuttle», και η ανάπτυξή του αποτέλεσε έναν άθλο στον οποίο συμμετείχαν περίπου 2,5 εκατομμύρια άνθρωποι ανά τη Σοβιετική Ένωση. Η πρώτη και μοναδική του πτήση στο Διάστημα έγινε το 1988, και είναι άξιο αναφοράς πως ήταν μη επανδρωμένη, με το διαστημόπλοιο να εκτοξεύεται, να κάνει δύο περιστροφές γύρω από τη Γη και να προσγειώνεται με ασφάλεια- γενικότερα το Buran είχε σχεδιαστεί έχοντας κατά νου τον αυτοματοποιημένο έλεγχο, κάτι που δεν ίσχυε για τα αμερικανικά σκάφη. Ωστόσο το πρόγραμμα έπεσε θύμα της οικονομικής κατάρρευσης που συνόδευσε την πτώση της ΕΣΣΔ.

 

Open Image Modal
ASSOCIATED PRESS

 

 

Open Image Modal
Erik Simonsen via Getty Images

3: An-225 Mriya. To βαρύτερο αεροπλάνο που φτιάχτηκε ποτέ είχε σχεδιαστεί ειδικά για τη μεταφορά του Buran στη «ράχη» του. Έκανε την παρθενική του πτήση το 1988 και τέθηκε σε υπηρεσία το 1989. Το θηριώδες αεροπλάνο, με άνοιγμα φτερών 84 μέτρα, είναι ένα από τα μεγαλύτερα αεροσκάφη της ιστορίας, ικανό να μεταφέρει φορτίο 390 τόνων. Κατασκευάστηκε μόνο ένα, που είναι ακόμα σε υπηρεσία, στην ουκρανική Antonov Airlines.

 

Open Image Modal
ASSOCIATED PRESS

 

4: KM, το «τέρας της Κασπίας». Το σοβιετικό εκρανοπλάνο (ένας ιδιαίτερος τύπος σκάφους, που χρησιμοποιεί το αποκαλούμενο «ground effect» - επίδραση του εδάφους, «effekt ekrana», εξ ου και το όνομα- για να ίπταται) είχε προκαλέσει ερωτηματικά και ανησυχία στη Δύση. Πετούσε σε μικρό ύψος πάνω από τα νερά, με μεγάλη ταχύτητα (άνω των 400 χλμ), μεταφέροντας μεγάλα φορτία (304 τόνων). Δοκιμαζόταν για 15 χρόνια στην Κασπία. Λόγω του χαμηλού ύψους πτήσης (μόλις λίγα μέτρα) ήταν δύσκολος ο εντοπισμός του από τα ραντάρ, ενώ μπορούσε να κινηθεί και πάνω από επίπεδο έδαφος, πάγο ή χιόνι. Καταστράφηκε σε ατύχημα που αποδόθηκε σε σφάλμα πιλότου. Δεν υπήρξαν νεκροί, ωστόσο υπέστη σοβαρές ζημιές και δεν έγιναν απόπειρες περισυλλογής του, με αποτέλεσμα να βυθιστεί. Παρόλα αυτά, αποτέλεσε τη βάση για ένα άλλο εκρανοπλάνο, που υπηρέτησε στο σοβιετικό και μετέπειτα το ρωσικό πολεμικό ναυτικό. Γενικότερα, παρά τις θαυμαστές επιδόσεις του σε συγκεκριμένους τομείς, δεν ήταν ευέλικτο, οπότε θεωρήθηκε ότι θα ήταν εύκολος στόχος για εχθρικά μαχητικά- ενώ είχε και προβλήματα ευστάθειας.

Open Image Modal
TASS via Getty Images

 

5: Λένιν, το πρώτο πυρηνοκίνητο παγοθραυστικό και πλοίο επιφανείας στον κόσμο. Καθελκύστηκε το 1957 και ήταν τότε το πρώτο πυρηνοκίνητο πλοίο επιφανείας και ταυτόχρονα το πρώτο πυρηνοκίνητο πολιτικό (μη πολεμικό) σκάφος. Άνοιγε οδούς στους πάγους για 30 χρόνια, ταξιδεύοντας πιο βόρεια από οποιοδήποτε άλλο πλοίο πριν από αυτό. Αποσύρθηκε το 1989, με το κύτος του να έχει υποστεί σημαντική φθορά. Πλέον αποτελεί πλωτό μουσείο στο Μουρμάνσκ.

Open Image Modal
ullstein bild Dtl. via Getty Images