Eμπάργκο στην βότκα, απαγόρευση του Ντοστογιέφσκι και άλλες αντιδράσεις χωρίς νόημα

Πώς κάποιες συμβολικές αντιδράσεις κατά της Ρωσίας μπορούν να υπονομεύσουν την αλληλεγγύη και την ειρήνη.
Open Image Modal
Κατάστημα στο Ορλάντο, γράφει σε ταμπέλα κάτω από βότκα «Δεν πουλάμε πλέον προϊόντα που παράγονται στην Ρωσία».
SOPA Images via Getty Images

Ο πόλεμος που έχει κηρύξει ο Βλαντιμίρ Πούτιν στην Ουκρανία έχει πυροδοτήσει μια άνευ προηγουμένου παγκόσμια απάντηση. Οι κυβερνήσεις των περισσότερων χωρών έχουν προσφέρει ανθρωπιστική βοήθεια και όπλα στους Ουκρανούς και έχουν επιβάλει αυστηρές κυρώσεις κατά της ρωσικής οικονομίας, με την ελπίδα να πιέσουν το Κρεμλίνο να υποχωρήσει.

Από την άλλη, άνθρωποι σε όλο τον κόσμο βρίσκουν τους δικούς τους τρόπους να αντισταθούν στη ρωσική επιθετικότητα. Η ανάγκη να δράσουμε μπροστά στην φρικαλεότητα του πολέμου και στην είδηση ότι αθώοι πολίτες πεθαίνουν καθημερινά, είναι αυτό που μας κάνει ανθρώπους. Είναι λογικό να αισθανόμαστε ανίσχυροι μπροστά σε τόση βία, επομένως ακόμη και μικρές πράξεις διαμαρτυρίας μπορεί να έχουν νόημα.

Ο Ουκρανός πρόεδρος, Ζελένσκι, ζήτησε από τους Αμερικανούς να σταματήσουν να αγοράζουν από εταιρείες που συνέχισαν να έχουν οικονομικές συναλλαγές με τη Ρωσία, συμπεριλαμβανομένων των εταιρειών Dunkin’ Donuts, Reebok και Subway, έτσι ώστε να γίνει κατανοητό ότι οι άνθρωποι δεν θέλουν να βρουν τον εαυτό τους στην λάθος πλευρά των προσπαθειών για βοήθεια στην Ουκρανία.

Ωστόσο αυτό δεν σημαίνει ότι όλες οι κινήσεις «τιμωρίας» της Ρωσίας είναι χρήσιμες. Από τότε που ξεκίνησε ο πόλεμος, έχουν υπάρξει κάποιες αντιδράσεις που μοιάζουν λιγότερο ως αλληλεγγύη προς την Ουκρανία και περισσότερο ως κενοί συμβολισμοί, αν όχι ξεκάθαρη ξενοφοβία.

Φαγητομαχίες

Νωρίτερα αυτό το μήνα, μια ομάδα αξιωματούχων στη Νέα Υόρκη συγκέντρωσε συνεργεία ειδήσεων για να τους καταγράψουν να χύνουν μπουκάλια βότκα στο πεζοδρόμιο. Όλα αυτά ενώ η πώληση ρωσικής βότκας έχει απαγορευτεί σε τουλάχιστον 11 πολιτείες των ΗΠΑ και χιλιάδες ιδιοκτήτες μπαρ σε όλη τη χώρα έχουν συμμετάσχει στο κίνημα, συμπεριλαμβανομένου του Μπομπ Κουέι του Bob’s Bar του Μίσιγκαν, ο οποίος σταμάτησε να σερβίρει Stolichnaya τον περασμένο μήνα αφού έμαθε για τις κυρώσεις των ΗΠΑ κατά της Ρωσίας και αποφάσισε ότι «θα επιβάλει τις δικές του κυρώσεις».

Η πραγματικότητα, όμως, είναι ότι λιγότερο από το 1% της βότκας που εισάγεται στις ΗΠΑ προέρχεται από την στη Ρωσία. Η Stolichnaya, η οποία μετονομάστηκε σε Stoli αυτόν τον μήνα, παράγεται στη Λετονία και ιδρύθηκε από έναν κριτικό του Πούτιν που εξορίστηκε από τη Ρωσία το 2000. Η Svedka; Κατασκευάζεται στη Σουηδία. Η Smirnoff; Παράγεται στις ΗΠΑ. Όπως έγραψε ένα κατάστημα ποτών σε μια ανακοίνωση προς τους πελάτες του πρόσφατα: «Δεν χρειάζεται να χύσετε την βότκα πουθενά εκτός από το ποτήρι σας».

Η βότκα δεν είναι το μόνο «ρωσικό» προϊόν που έχει βρεθεί στο στόχαστρο ανεξάρτητα από την ρωσική προέλευσή του. Ο Ρικ Άντερσον, ιδιοκτήτης ντελικατέσεν από τη Βόρεια Καρολίνα, έγινε πρωτοσέλιδο την περασμένη εβδομάδα όταν μετονόμασε την ρωσική σαλάτα σε «ουκρανική σαλάτα». Θα πρέπει να ξέρουμε ότι ακριβώς όπως το γαλλικό dressing και το ιταλικό dressing, το ρωσικό dressing, δηλαδή η ρωσική σαλάτα, δημιουργήθηκε στις ΗΠΑ.

Ορισμένοι εστιάτορες έχουν φτάσει στα άκρα για να αποφύγουν οποιαδήποτε συσχέτιση με τον πόλεμο. Το Λε Ρόι Ζουζέπ, ένα εστιατόριο στο Κεμπέκ που ισχυρίζεται ότι εφηύρε το περίφημο καναδικό πιάτο «πουτίν», ανακοίνωσε νωρίτερα αυτό το μήνα ότι δεν θα χρησιμοποιεί πλέον αυτό το όνομα λόγω των φόβων ότι ακούγεται πολύ κοντά στο όνομα του Ρώσου ηγέτη στα γαλλικά. Αντ ’αυτού, το αποκαλεί «τηγανητές πατάτες με τυρί και σάλτσα».

Επίσης, την περασμένη εβδομάδα, το Εθνικό Μουσείο Μουστάρδας του Ουισκόνσιν αντικατέστησε τη ρωσική μουστάρδα με μια πινακίδα που υπόσχεται την επιστροφή του καρυκεύματος «όταν τελειώσει η εισβολή στην Ουκρανία και η Ρωσία αναγνωρίσει και σεβαστεί το κυρίαρχο έθνος της Ουκρανίας».

Ακόμα, μερικοί από τους πιο διάσημους Ρώσους της ιστορίας έχουν «απαγορευτεί», παρόλο που έχουν πεθάνει εδώ και δεκαετίες. Στις αρχές Μαρτίου, ένα πανεπιστήμιο στο Μιλάνο κατήργησε ένα μάθημα για τον μυθιστοριογράφο του 19ου αιώνα, Φιόντορ Ντοστογιέφσκι, λόγω της καταγωγής του Ντοστογιέφσκι. Το ίδρυμα ανέφερε σε ανακοίνωσή του ότι ήθελε «να αποφύγει οποιαδήποτε διαμάχη, σε μια στιγμή υψηλής έντασης».

Υπήρξε επίσης μια συζήτηση όσον αφορά το κατά πόσο πρέπει να συνεχίσεται να ακούγεται το έργο του Πιότρ Ίλιτς Τσαϊκόφσκι, ιδιαίτερα την Ουβερτούρα του 1812, που γράφτηκε για να σηματοδοτήσει την άμυνα της Ρωσίας ενάντια στις δυνάμεις εισβολής του Ναπολέοντα πριν από δύο και πλέον αιώνες. Μια παράσταση του έργου ακυρώθηκε από τη Φιλαρμονική Ορχήστρα του Κάρντιφ. 

Αυτόν τον μήνα, το στούντιο βιντεοπαιχνιδιών Electronic Arts αφαίρεσε τη ρωσική εθνική ομάδα από το franchise βιντεοπαιχνιδιών της Fifa, «σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τον ουκρανικό λαό».

Ακόμη και τα ρωσικά ζώα βιώνουν τον αντίκτυπο των αποφάσεων του Πούτιν. Ο Αμερικανικός Σύλλογος Κυνοτροφείων ανακοίνωσε ότι θα απαγορεύσει τις εγγραφές σκύλων από την Ρωσία, «σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τον ουκρανικό λαό». Ακόμα η Διεθνής Ομοσπονδία Γάτων, απαγόρευσε τα ρωσικά αιλουροειδή από τους αγώνες της, λέγοντας σε μια δήλωση ότι δεν μπορούσε «να είναι μάρτυρας αυτών των φρικαλεοτήτων και να μην κάνει τίποτα».

Παρενόχληση του Ρωσικού λαού

Μακράν οι πιο άχρηστες διαμαρτυρίες ήταν αυτές που στράφηκαν σε απλούς Ρώσους πολίτες. Σε χώρες όπως η Νέα Ζηλανδία, η Γερμανία, ο Καναδάς και οι Ηνωμένες Πολιτείες, Ρώσοι μετανάστες όλων των ηλικιών έχουν αναφέρει παρενοχλήσεις και απειλές, στις δημόσιες συγκοινωνίες, στα καταστήματα και στις δουλειές τους. Βάνδαλοι έχουν βάλει στο στόχαστρο εστιατόρια και καταστήματα με θέμα τη Ρωσία στη Νέα Υόρκη και την Ουάσιγκτον και ρωσικά κοινοτικά κέντρα και εκκλησίες στον Καναδά, παρόλο που όλα αυτά τα μέρη έχουν εκφράσει δημόσια την αντίθεσή τους προς την εισβολή στην Ουκρανία και σε πολλές περιπτώσεις έχουν Ουκρανούς στο προσωπικό τους.

Οι κινήσεις αυτές κατά του ρωσικού λαού είναι μέρος ενός μακροχρόνιου και άσχημου ξενοφοβικού, εθνικιστικού μίσους που φουντώνει κατά τη διάρκεια διεθνών συγκρούσεων και στοχεύει ανθρώπους απλώς και μόνο επειδή φαίνονται «πολύ ξένοι». Λειτουργεί σύμφωνα με την ίδια τρομακτική λογική των σχετικά ανόητων ενεργειών όπως το να χύνεις βότκα στο πάτωμα. Και τελικά υπονομεύει την αλληλεγγύη αντί να την προτάσσει.

Για τους περισσότερους από εμάς, ο καλύτερος τρόπος για να βοηθήσουμε πραγματικά αυτή τη στιγμή είναι να δωρίσουμε τρόφιμα και αγαθά στα θύματα του πολέμου. Παραδείγματα αξιόλογων οργανώσεων είναι το People in Need και η International Rescue Committee, που βρίσκονται στην Ουκρανία και βοηθούν κατοίκους και πρόσφυγες. Τα ουκρανικά μέσα ενημέρωσης χρειάζονται βοήθεια για να συνεχίσουν να κάνουν ρεπορτάζ. Ακόμα, η OVD-Info, μια ομάδα παροχής νομικών συμβουλών στη Ρωσία, δέχεται δωρεές για να βοηθήσει τους διαδηλωτές που έχουν συλληφθεί από την κυβέρνηση του Πούτιν επειδή δεν συμφωνούν με την προπαγάνδα του. 

Πηγή: The Guardian