Το «Ελληνόγλωσσον Ξενοδοχείον». Πώς η ιδέα της Επανάστασης του 1821 ξεκίνησε από το Παρίσι

Εν όψει 25ης Μαρτίου ας ξεναγηθούμε στο «Ελληνόγλωσσον Ξενοδοχείον».
Open Image Modal
1807 Ο Ναπολέων
Photo Josse/Leemage via Getty Images

Δεν είναι ευρέως γνωστό αλλά πριν ακόμη η Φιλική Εταιρεία αναλάβει το ιερό έργο να αφυπνήσει το υποδουλωμένο Γένος ώστε να υπερασπιστεί το δικαίωμά του για ανεξαρτησία κι ελευθερία, μια άλλη οργάνωση οραματίστηκε ένα αντίστοιχο σημαντικό εγχείρημα, επενδύοντας τις ελπίδες της στον Ναπολέοντα. Ο λόγος για το Ελληνόγλωσσον Ξενοδοχείον το οποίο είχε ως βάση του το ασφαλές τότε Παρίσι, ενώ ξεκίνησε τη δράση του το 1809.

Εμπνευστής του ήταν ο Θεσσαλονικιός λόγιος κι εκπρόσωπος του ηγεμόνα της Βλαχίας Καλλιμάχη, Γρηγόριος Ζαλύκης. Πρόκειται στην πραγματικότητα για μια οργάνωση του παροικιακού ελληνισμού με έναν περισσότερο εθνικοαπελευθερωτικό χαρακτήρα. 

Έχει αξία να χαρτογραφήσουμε πρώτα από όλα την κατάσταση που επικρατούσε στην Γαλλία την περίοδο εκείνη. Λίγα χρόνια μετά την φλογερή Γαλλική Επανάσταση, το γαλλικό κράτος βίωνε την αυτοκρατική αίγλη του Ναπολέοντα με ολόκληρη την Ευρώπη να υποκλίνεται μπροστά του. Είναι εύλογο λοιπόν να σκεφτεί κανείς πως τα βλέμματα των υποδουλωμένων λαών και πολύ περισσότερο οι ελπίδες τους είχαν βασιστεί σε εκείνον και την αντίδρασή του. Μάλιστα, έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον πως και ο ίδιος ο Ναπολέων ενθάρρυνε τις πολιτικές δραστηριότητες που λάμβαναν χώρα από ξένους λαούς στο Παρίσι στο πλαίσιο μιας ευρύτερης διπλωματικής στρατηγικής που εξυπηρετούσε στην ανάδειξη νέων συμμαχιών σε κάθε γωνιά της Ευρώπης. 

Το Ελληνόγλωσσον Ξενοδοχείον λοιπόν, αποτέλεσε ένα ακόμη επεκτατικό σχέδιο του Ναπολέοντα που θα μπορούσε ανα πάσα στιγμή να αξιοποιηθεί ως ένα επιπλέον επιχείρημα εις βάρος της Τουρκίας. Ο Ζαλύκης, δίνοντας μεγάλη σημασία σε αυτά τα δεδομένα, επέλεξε συνειδητά να ορίσει πρόεδρο της οργάνωσης τον σημαντικό Γάλλο ευγενή και γνωστό λόγιο, τον φιλέλληνα, Αύγουστο – Γαβριήλ Σουαζέλ – Γκουφιέ.  Ταμίας της οργάνωσης ήταν ο Έλληνας έμπορος του Παρισιού, Στέφανος Χατζημόσχος ενώ έχει μεγάλο ενδιαφέρον ότι μεταξύ των μελών της διοίκησης, ήταν ο ένας εκ των ιδρυτών και από τα πλέον επιδραστικά μέλη της μετέπειτα Φιλικής Εταιρείας, ο Αθανάσιος Τσακάλωφ. Αξίζει επίσης να αναφερθεί πως διοικητικό μέλος της οργάνωσης ήταν και ο Φαναριώτης πρίγκηπας Δημήτριος Υψηλάντης. 

Συνοψίζοντας, ας επισημάνουμε τις θέσεις και τους σκοπούς του Ελληνόγλωσσου Ξενοδοχείου που ήταν μεταξύ άλλων, να επηρεάσει το περιβάλλον του Γάλλου αυτοκράτορα ώστε να απελευθερώσει την Ελλάδα, να σχηματισθεί μια λεγεώνα από Έλληνες και ξένους στρατιώτες που θα είναι έτοιμοι να πολεμήσουν στο πλευρό των Ελλήνων καθώς επίσης και να συγκεντρωθούν χρήματα που θα προωθούνταν στην Ελλάδα όταν θα έφτανε η στιγμή της ένοπλης δράσης.

Τέλος, δεν πρέπει να παραλειφθεί πως η οργανωτική δράση του Ελληνόγλωσσου Ξενοδοχείου, κράτησε όσο ήταν ο Ναπολέων στην εξουσία. Σε κάθε περίπτωση, μπορεί κανείς να υποστηρίξει με επιχειρήματα πως το Ελληνόγλωσσον Ξενοδοχείο αποτέλεσε αργότερα προάγγελος της Φιλικής Εταιρείας.