«Λιμάνι στη Θύελλα»: Πώς η Αλεξανδρούπολη έγινε μέρος του νέου δόγματος ασφάλειας των ΗΠΑ

Η ιστορία πίσω από την είδηση ότι δύο αμερικανικά σχήματα - το ένα και με ελληνικό κατασκευαστικό ενδιαφέρον από την ΤΕΡΝΑ - διεκδικούν για 40 χρόνια το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης.
|
Open Image Modal
Εικόνες από drone της Αλεξανδρούπολης, πρωτεύουσας της Περιφέρειας Έβρου στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη στην Ελλάδα. Βρίσκεται κοντά στα ελληνοτουρκικά χερσαία σύνορα, σύνορα και με την Ε.Ε. Η Αλεξανδρούπολη είναι σημαντικό εμπορικό λιμάνι για την Ελλάδα τόσο για αγαθά όσο και για καύσιμα καθώς βρίσκεται κοντά στα σύνορα, συνδέεται θαλάσσια με τον τερματικό σταθμό του λιμανιού, διαθέτει διεθνές αεροδρόμιο, συνδέεται με το σιδηροδρομικό δίκτυο και μέσω αυτού με τους μεγάλους ευρωπαϊκούς αυτοκινητόδρομους. Το όνομα Αλεξανδρούπολη σημαίνει την πόλη του Αλεξάνδρου, προς τιμήν της επίσκεψης του βασιλιά Αλέξανδρου στο μακρινό παρελθόν. Η πόλη έχει πληθυσμό 75.000 κατοίκους με πανεπιστήμιο, νοσοκομεία, μουσεία, οργανωμένες παραλίες και σύγχρονες εγκαταστάσεις. Το ορόσημο της πόλης είναι ο φάρος, που βρίσκεται μπροστά στη θάλασσα. Κατά τη θερινή περίοδο ο παραλιακός δρόμος μετατρέπεται σε πεζόδρομο, χωρίς αυτοκίνητα. (Photo by Nicolas Economou/NurPhoto via Getty Images)
NurPhoto via Getty Images

Το βλέμμα της Ουάσιγκτον δεν έπεσε τώρα στην Αλεξανδρούπολη. Η είδηση των δύο σημαντικών αμερικανικών προσφορών για την απόκτηση του 67% του Οργανισμού Λιμένος Αλεξανδρούπολης για 40 χρόνια ήταν η κατάληξη μίας αλληλουχίας ελληνικών ενεργειών σε συνδυασμό με μία σειρά διεθνών εξελίξεων που άρχισαν πριν από δύο καλοκαίρια. Το αποτέλεσμα: Δύο σημαντικά επενδυτικά σχήματα με αμερικανική ταυτότητα - εκ των οποίων το ένα με ελληνική συμμετοχή στο κατασκευαστικό επίπεδο από την ΤΕΡΝΑ, που σημαίνει (και) με προστιθέμενη αξία για τη χώρα και την εθνική οικονομία - κατέθεσαν προσφορές. Ένα από τα δύο θα αναλάβει για 40 χρόνια την αξιοποίηση του λιμανιού.

 

Τα δύο Think Tanks που έπαιξαν ρόλο στις ΗΠΑ

Στις 23 Αυγούστου 2022 το JINSA ( Εβραϊκό Ινστιτούτο για την Εθνική Ασφάλεια της Αμερικής) δημοσίευσε μία έκθεση, που περιγράφει μία ανατροπή στον ρου της ιστορίας για την Αλεξανδρούπολη.

Η έκθεση αυτή, που βρίσκουμε και σήμερα δημοσιευμένη στον ιστότοπο του JINSA, έχει τον εντυπωσιακό τίτλο που δανειστήκαμε και στη Huffpost: «Λιμάνι στη Θύελλα: Αναβαθμίζοντας την συνεργασία ΗΠΑ-Ελλάδας στην Αλεξανδρούπολη».

Η εισαγωγή της έκθεσης διαβάζεται «μονορούφι» και είναι μία πυκνή περιγραφή της νέας πραγματικότητας στην Ανατολική Μεσόγειο:

«Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία ενισχύει ραγδαία τη στρατηγική σημασία της Ελλάδας και της εταιρικής της σχέσης στον τομέα της ασφάλειας με τις Ηνωμένες Πολιτείες, στην οποία έχουν γίνει ήδη μεγάλα βήματα τα τελευταία χρόνια. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης στο βόρειο Αιγαίο. Παρακάμπτοντας ”νεκρά” σημεία που ελέγχονται από μια αναξιόπιστη και συχνά ανταγωνιστική Τουρκία, προσφέρει μοναδικές ευκαιρίες για την επίτευξη κοινών διατλαντικών στόχων για τη μείωση της επικίνδυνης εξάρτησης της Ευρώπης από τη ρωσική ενέργεια. Ενισχύει τη θέση των δυνάμεων του ΝΑΤΟ στην ολοένα και πιο αμφισβητούμενη Ανατολική Μεσόγειο, τα Βαλκάνια και τη Μαύρη Θάλασσα και διασφαλίζει ότι οι καταπληκτικές εξαγωγές τροφίμων της Ουκρανίας θα συνεχίσουν να φτάνουν στα σημεία πώλησης τους στο νότο, στη Μέση Ανατολή, την Αφρική και την Ασία. Τώρα οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι εταίροι τους στο ΝΑΤΟ πρέπει επειγόντως να αξιοποιήσουν τις ευκαιρίες που προσφέρει το λιμάνι και η Ελλάδα γενικότερα.  Συγκεκριμένα:

- Επέκταση της ικανότητας εισαγωγής και διανομής φυσικού αερίου μέσω της Αλεξανδρούπολης.
- Ενίσχυση της υποστήριξης των ΗΠΑ για τον αναπροσανατολισμό της ενεργειακής υποδομής της Ευρώπης, μακριά από τη Ρωσία και προς το νότο.
- Υποστήριξη της ειρηνικής αξιοποίησης των ενεργειακών πόρων της Ανατολικής Μεσογείου.
- Επέκταση του αγωγού καυσίμων (που εξυπηρετεί και το ΝΑΤΟ) Αθήνας-Καβάλας προς την Αλεξανδρούπολη και τα Ανατολικά Βαλκάνια.
- Ενίσχυση των οδικών και σιδηροδρομικών συνδέσεων της Ανατολικής Ευρώπης με την Αλεξανδρούπολη.
- Κρατώντας το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης μακριά από τα χέρια της Ρωσίας. και
- Εμβάθυνοντας τη συνεργασία των ΗΠΑ στον τομέα της ασφάλειας με την Ελλάδα ευρύτερα.»

Open Image Modal
Χάρτης με τους αγωγούς στην Ευρώπη καταδεικνύει την σημασία της Αλεξανδρούπολης, στην έκθεση που δημοσίευσε το Εβραϊκό Ινστιτούτο για την Εθνική Ασφάλεια της Αμερικής (JINSA) στις 23 Αυγούστου 2022.
JINSA

 

Το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης στο αμερικανικό δόγμα ασφάλειας 

Το JINSA δεν είναι ο μοναδικός φορέας που ασχολήθηκε ενεργά με την Αλεξανδρούπολη, εντοπίζοντας και αναδεικνύοντας την ευκαιρία για στενότερη ελληνοαμερικανική συνεργασία προ των δραματικών εξελίξεων με αφετηρία την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.

Ανάλογες διαπιστώσεις έκαναν και αναλυτές του κορυφαίου μη-κυβερνητικού αμερικανικού οργανισμού ΒΕNS (Business Executives for National Security) - με ενεργούς υποστηρικτές όπως ο Τζεφ Μπέζος και partners όπως η Κοντολίζα Ράις και ο Μάικ Πομπέο - που συμβουλεύει και επηρεάζει άμεσα την κυβέρνηση και το Κογκρέσο. Το JINSA και το BENS συμφώνησαν ότι το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης πρέπει στο εξής να αξιολογηθεί από τις ΗΠΑ και να συμπεριληφθεί στον αμερικανικό σχεδιασμό σε επίπεδο δόγματος ασφάλειας.

Open Image Modal
Την Παρασκευή 16 Αυγούστου 2019 ο Αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Στρατού Αντιστράτηγος Γεώργιος Καμπάς, κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στην Περιοχή Ευθύνης της ΧΙΙ Μηχανοκίνητης Μεραρχίας Πεζικού επισκέφθηκε το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης, συνοδευόμενος από το Διοικητή της Μεραρχίας Υποστράτηγο Άγγελο Χουδελούδη. Σκοπός της επίσκεψης ήταν η ενημέρωσή του για την εξέλιξη του έργου ανέλκυσης της Βυθοκόρου "ΟΛΓΑ" μέσα από το λιμάνι, το οποίο πραγματοποιείται σε συνεργασία με τις ΗΠΑ. Έγινε σύντομη ενημέρωση για την εξέλιξη του έργου από τον Τεχνικό Προϊστάμενο του Οργανισμού Λιμένος Αλεξανδρουπόλεως (ΟΛΑ) Γκαζέπη Χρήστο. (EUROKINISSI/ΓΕΣ)
Eurokinissi

 

Η αναβάθμιση του ενδιαφέροντος της Ουάσιγκτον έγινε ορατή δια γυμνού οφθαλμού από τις 24 Φεβρουαρίου 2022, όταν ξέσπασε ο πόλεμος στην Ουκρανία ως αποτέλεσμα της ρωσικής εισβολής.

Αμέσως, η Μαύρη Θάλασσα άρχισε να ναρκοθετείται. Το εμπορικό ενδιαφέρον για μεταφορές στις διαδρομές της μηδενίστηκε με τις εξαγωγές της Ουκρανίας να μπλοκάρονται, ενώ οι στρατιωτικές μεταφορές απαγορεύτηκαν.

Ήταν η πρώτη σοβαρή ένδειξη για τον πολλαπλασιαμό της στρατηγικής σημασίας της Αλεξανδρούπολης.

“Η Αλεξανδρούπολη δίνει λύση σε ένα συγκλονιστικό διεθνές πρόβλημα”

- Κώστας Χατζημιχαήλ, Πρόεδρος Οργανισμού Λιμένος Αλεξανδρούπολης
Open Image Modal
Τα στρατεύματα του Στρατού των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής συγκεντρώνουν και επισκευάζουν τα ελικόπτερα τους μετά την εκφόρτωσή τους από το πλοίο ARC στο λιμάνι της Αλεξανδρούπολης. Στρατεύματα της 101ης Αερομεταφερόμενης Μάχης Αεροπορίας με στολή σε υπηρεσία που εργάζονται στα ελικόπτερα και φορούν μάσκες προσώπου ως προληπτικά μέτρα ασφαλείας κατά της εξάπλωσης της πανδημίας του κορωνοϊού Covid-19. Η 101 Ταξιαρχία CAB του στρατού των ΗΠΑ φτάνει στο λιμάνι της Αλεξανδρούπολης στην Ελλάδα για να αναπτύξει στρατιώτες, ανθρώπινο δυναμικό, στρατεύματα, οχήματα και ελικόπτερα για τη στρατιωτική άσκηση του ΝΑΤΟ Atlantic Resolve 2020. Στις 23 Ιουλίου 2020 στην Αλεξανδρούπολη, Ελλάδα. (Photo by Nicolas Economou/NurPhoto via Getty Images)
NurPhoto via Getty Images

 

Ένα πρώην «αδιάφορο» λιμάνι συνδέεται με την Κεντρική Ευρώπη

Στις 23 Αυγούστου 2020, δύο χρόνια πίσω, άρχιζε μία προσπάθεια για να δοκιμάσει η Αλεξανδρούπολη τις δυνάμεις της, επιχειρώντας την πρώτη συνδυασμένη μεταφορά πλοίου - τρένου. Ήταν η πρώτη απόπειρα έπειτα από 150 (!) χρόνια λειτουργίας του συγκεκριμένου λιμανιού.

Το τρένο έφυγε από την Αλεξανδρούπολη και έφτασε στον προορισμό του, που ήταν η Κοστάντζα της Ρουμανίας, με ασφάλεια και στην ώρα του.

Πρόσφατα, τρένα από την Αλεξανδρούπολη μετέφεραν τα φορτία τους μέχρι το Βερολίνο περίπου. 

Δύο χρόνια μετά, η Ελλάδα προσφέρει μέσω της Αλεξανδρούπολης δρομολόγια που άλλοτε θα χαρακτήριζε κάποιος ως «εναλλακτικά» - μόνο που ο πόλεμος τα μετατρέπει σε «μοναδικά δρομολόγια» από το νότο προς την κεντρική Ευρώπη.

Open Image Modal
Τα στρατεύματα του Στρατού των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής συγκεντρώνουν και επισκευάζουν τα ελικόπτερα τους μετά την εκφόρτωσή τους από το πλοίο ARC στο λιμάνι της Αλεξανδρούπολης. Στρατεύματα της 101ης Αερομεταφερόμενης Μάχης Αεροπορίας με στολή σε υπηρεσία που εργάζονται στα ελικόπτερα και φορούν μάσκες προσώπου ως προληπτικά μέτρα ασφαλείας κατά της εξάπλωσης της πανδημίας του κορωνοϊού Covid-19. Η 101 Ταξιαρχία CAB του στρατού των ΗΠΑ φτάνει στο λιμάνι της Αλεξανδρούπολης στην Ελλάδα για να αναπτύξει στρατιώτες, ανθρώπινο δυναμικό, στρατεύματα, οχήματα και ελικόπτερα για τη στρατιωτική άσκηση του ΝΑΤΟ Atlantic Resolve 2020. Στις 23 Ιουλίου 2020 στην Αλεξανδρούπολη, Ελλάδα. (Photo by Nicolas Economou/NurPhoto via Getty Images)
NurPhoto via Getty Images

 

Κώστας Χατζημιχαήλ: Η Αλεξανδρούπολη δίνει λύση σε ένα συγκλονιστικό διεθνές πρόβλημα

«Εμείς λάβαμε εντολή από την κυβέρνηση να διασφαλίσουμε την ισορροπία μεταξύ στρατιωτικής και εμπορικής παραμέτρου. Υλοποιούμε κυβερνητικές πολιτικές ακόμα και σήμερα. Διασφαλίζουμε την ισορροπία αυτών των μεταφορών και αξιοποιούμε ταυτόχρονα την στρατιωτική παράμετρο για να επιταχύνουμε διαδικασίες, όπως είναι η κρίσιμη βελτίωση των υποδομών μας. Αξιοποιήσαμε το μεγάλο - πράγματι - δημοσιογραφικό ενδιαφέρον ώστε να το μετατρέψουμε σε επενδυτικό, να τραβήξουμε την προσοχή των αγορών. Σήμερα, καθώς συνεχίζονται καθημερινά τα στρατιωτικά δρομολόγια, βρίσκονται στο terminal 2.500(!) στρατιωτικά οχήματα. Αξιοποιήσαμε λοιπόν αυτή την εικόνα, ώστε να αποκτήσει το λιμάνι ”ορατότητα” και σε διεθνείς αγορές, ώστε να έρθουν οι δύο συγκεκριμένες προσφορές», εξηγεί με αποκαλυπτικό τρόπο ο Πρόεδρος του Οργανισμού Λιμένος Αλεξανδρούπολης, Κώστας Χατζημιχαήλ.

Ένα λιμάνι ισούται περίπου με το μηδέν, αν δεν διαθέτει καλές υποδομές και καλή πρόσβαση στις αγορές μέσω οδικών και σιδηροδρομικών συνδέσεων.

Ενδεικτικά, στην Αλεξανδρούπολη δρομολογείται η κατασκευή τριών fly-overs σε οδικούς άξονες, ενώ ταυτόχρονα αναβαθμίζεται η οδική σύνδεση του λιμανιού με το συνοριακό Ορμένιο προς βορρά. 

«Η Αλεξανδρούπολη δίνει λύση σε ένα συγκλονιστικό διεθνές πρόβλημα», λέει ο Κώστας Χατζημιχαήλ. «Και είναι μία τεράστια ευκαιρία για την Ελλάδα, που ευτυχώς δεν έχει πάει χαμένη.»