Γολoντομόρ: Οταν εκατομμύρια Ουκρανοί πέθαιναν από τον λιμό του Στάλιν

Η γενοκτονία που η Ρωσία προσπάθησε να συγκαλύψει για πολλές δεκαετίες.
Open Image Modal
Δύο αγόρια που βρήκαν μια κρύπτη με πατάτες κατά τη διάρκεια του ανθρωπογενούς λιμού του Γολoντομόρ στην Ουκρανία, πρώην Σοβιετική Ένωση, Άνοιξη του 1934. Το φαγητό είχε κρυφτεί από μια ηλικιωμένη γυναίκα, η οποία δέχθηκε επιδρομή από την GPU (μυστική αστυνομία) και απελάθηκε στη Σιβηρία για αποθησαύριση τροφίμων. Το φαγητό που βρήκαν τα αγόρια είχε αγνοηθεί από τους πράκτορες της GPU
Express via Getty Images

Από την έναρξή της τον περασμένο μήνα, η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία πολλοί διεθνείς παρατηρητές σε όλο τον κόσμο προσπαθούν να αναλύσουν τους λόγους της και το ευρύτερο ιστορικό πλαίσιο. Είναι γεγονός, ότι η Ρωσία και η Ουκρανία άνηκαν από κοινού κάποτε στο κομμουνιστικό μέγα-κράτος της Ένωσης Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών. Ωστόσο είναι επίσης γεγονός ότι μια τέτοια σοβιετική συνύπαρξη δύσκολα χαρακτηριζόταν από θερμά συναισθήματα μεταξύ των δύο χωρών.

Ένα ιδιαίτερα σημαντικό κεφάλαιο της ιστορίας των δύο εθνών είναι γνωστό στην Ουκρανία ως Γολοντομόρ γνωστός και ως ”ο Μεγάλος Λιμός της Ουκρανίας”. Η λέξη προέρχεται Ο Μεγάλος Λιμός της Ουκρανίας (морити голодом,”θάνατος από πείνα”). 

Κατά τα έτη 1932 και 1933, αυτός ο λιμός είχε ως αποτέλεσμα να χαθούν από τρία έως έξι εκατομμύρια ζωές — σύμφωνα με τις χαμηλότερες αποδεκτές εκτιμήσεις. Σύμφωνα με άλλες εκτιμήσεις, μέχρι και 12 εκατομμύρια Ουκρανοί πέθαιναν από τον λιμό.

 

Open Image Modal
Επιμνημόσυνη δέηση για τα θύματα του Γολoντομόρ, ενός λιμού στη Σοβιετική Ουκρανία από το 1932 έως το 1933 που σκότωσε εκατομμύρια Ουκρανούς κατά την Ημέρα Μνήμης των Θυμάτων του, Κίεβο, πρωτεύουσα της Ουκρανίας στις 27 Νοεμβρίου 2021
Anadolu Agency via Getty Images

Οι περισσότεροι αναλυτές θεωρούν πως ο λιμός της Ουκρανίας ήταν συνέπεια της οικονομικής πολιτικής που ακολούθησε η Σοβιετική Ένωση υπό την ηγεσία του Στάλιν και ειδικότερα του προγράμματος κολεκτιβοποίησης που εφαρμόστηκε. 

«Ήταν γενοκτονία», αναφέρει ο αφηγητής του παραπάνω βίντεο του Vox «Missing Chapter» (σ.σ ”Το Χαμένο Κεφάλαιο”), «που πραγματοποιήθηκε από έναν δικτάτορα που ήθελε να κρατήσει την Ουκρανία υπό τον έλεγχό του και θα έκανε ό,τι περνούσε από το χέρι του για να την κουκουλώσει επί δεκαετίες. Αυτός ο δικτάτορας ήταν, φυσικά, ο Ιωσήφ Στάλιν, ο οποίος συνόδευε τις βάναυσες μεθόδους διακυβέρνησής του με αυστηρό έλεγχο των πληροφοριών. «Το 1917, μετά την πτώση της Ρωσικής Αυτοκρατορίας, η Ουκρανία απέκτησε για λίγο διάστημα την ελευθερία της», εξηγεί το βίντεο. «Αλλά μέχρι το 1922, ενσωματώθηκε βίαια στη νεοσύστατη Σοβιετική Ένωση». Μια αγροτική και άκρως εύφορη γη, η Ουκρανία ήταν γνωστή ως ”ο σιτοβολώνας της Σοβιετικής Ένωσης” — εξ ου και η επιθυμία του Στάλιν να καταπνίξει οποιαδήποτε πιθανή επανάσταση εκεί πριν καν ξεκινήσει.

(Προσοχή ακολουθούν σκληρές εικόνες)

Open Image Modal
Νεκρά και ετοιμοθάνατα άλογα κοντά στο συλλογικό αγρόκτημα του Μπέλγκοροντ κατά τη διάρκεια του ανθρωπογενούς λιμού του Γολοντομόρ στην Ουκρανία, πρώην Σοβιετική Ένωση, 1934. (Φωτογραφία από Daily Express/Hulton Archive/Getty Images)
Express via Getty Images
Open Image Modal
To πτώμα μιας νεαρής γυναίκας κοντά στην Πολτάβα κατά τη διάρκεια του ανθρωπογενούς λιμού του Γολοντομόρ στην Ουκρανία, πρώην Σοβιετική Ένωση, Άνοιξη 1934. (Φωτογραφία Daily Express/Hulton Archive/Getty Images)
Express via Getty Images
Open Image Modal
Δύο αγρότισσες που συλλέγουν πεσμένα σιτηρά σε ένα συλλογικό αγρόκτημα κοντά στο Μπέλγκοροντ, κατά τη διάρκεια του ανθρωπογενούς λιμού του Γολοντομόρ στην Ουκρανία, πρώην Σοβιετική Ένωση, 1934. (Φωτογραφία από Daily Express/Hulton Archive/Getty Images)
Express via Getty Images
Open Image Modal
Ένα άστεγο αγροτόπαιδο στη Μόσχα μετά τον ανθρωπογενή λιμό του Holodomor στην Ουκρανία, πρώην Σοβιετική Ένωση, Άνοιξη 1934. (Φωτογραφία από Hulton Archive/Getty Images)
Hulton Archive via Getty Images
Open Image Modal
To πτώμα ενός θύματος του ανθρωπογενούς λιμού του Holodomor που κείτεται σε ένα καρότσι σανού στην Ουκρανία, πρώην Σοβιετική Ένωση, 1934. (Φωτογραφία από Daily Express/Hulton Archive/Getty Images)
Express via Getty Images
Open Image Modal
Πεινασμένοι αγρότες σε έναν δρόμο στο Χάρκοβο, 1933.
By Alexander Wienerberger - Diocesan Archive of Vienna (Diözesanarchiv Wien)/BA Innitzer, Public Domain, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=3120021

Πρώτα ήρθε μια «ευρεία, βίαιη εκκαθάριση Ουκρανών διανοουμένων μαζί με ιερείς και θρησκευτικές δομές». Την ίδια στιγμή που προωθούσαν αυτήν την απόπειρα διάλυσης της ουκρανικής κουλτούρας, τα σοβιετικά ανώτερα στελέχη εφάρμοζαν επίσης το πενταετές σχέδιο του Στάλιν για εκβιομηχάνιση, εξυγίανση και κολεκτιβοποίηση, συμπεριλαμβανομένης ολόκληρης της γεωργικής παραγωγής. Αυτή ήταν η εποχή του κουλάκου, ή του «εύπορου αγρότη», ενός όρου που εφευρέθηκε για να ντροπιάσει όποιον αντιστεκόταν σε αυτή τη διαδικασία. Κάθε κουλάκος που γνώριζε ο Στάλιν αντιμετώπισε πράγματι μια φρικτή μοίρα, εξορία, φυλάκιση, ακόμη και εκτέλεση. Οσοι αγρότες απέμειναν ζωντανοί έπεσαν θύματα του σχεδιασμένου λιμού από τον Γεωργιανό δικτάτορα.

Open Image Modal
Aιμοβόρος-κούλακ: Τι με νοιάζει εμένα ο πεινασμένος;! , 1921. Ιδιωτική Συλλογή. Καλλιτέχνης Deni (Denisov), Viktor Nikolaevich (1893-1946). (Φωτογραφία από Fine Art Images/Heritage Images μέσω Getty Images)
Heritage Images via Getty Images

Με το πρόσχημα της επιβολής εσκεμμένα μη ρεαλιστικών ποσοστώσεων παραγωγής σιτηρών, οι αρχές επιβολής του Στάλιν κατέλαβαν αγροκτήματα σε ολόκληρη την Ουκρανία για να πουλήσουν τα προϊόντα τους στη Δύση. Σύντομα, «η σοβιετική αστυνομία άρχισε να καταλαμβάνει όχι μόνο σιτηρά, αλλά οτιδήποτε βρώσιμο».

Οι αγρότες εμποδίστηκαν να εγκαταλείψουν την πατρίδα τους, καθώς ο Στάλιν σκόπευε να τους αφήσει να λιμοκτονήσουν. «Ωστόσο ακόμη και μέσα σε αυτό τον ασύλληπτο πόνο, οι Ουκρανοί πάλεψαν για τη ζωή τους και ο ένας για τον άλλον».

 

Open Image Modal
Κίεβο, Ουκρανία - Ιούνιος, 2 2018: ένα κοντινό πλάνο του Μουσείου Γενοκτονίας του Χολοντόμορ.
Chiara Salvadori via Getty Images

 

Το παραπάνω βίντεο περιλαμβάνει συνεντεύξεις με έναν εγγονό και την εγγονή δύο Ουκρανών της εποχής που άφησαν πίσω τους προσωπικά αρχεία του Γολoντομόρ. Αυτή η ιστορία αντοχής και επιβίωσης κάτω από τις χειρότερες συνθήκες, και τελικά επιστροφής στην εθνική ανεξαρτησία, εξηγεί κατά κάποιο τρόπο πώς και γιατί η Ουκρανία συνεχίζει να δίνει έναν τόσο γενναίο αγώνα ενάντια στις δυνάμεις που την έχουν καταβάλει.

Πηγή: openculture