ΕΞΩΦΥΛΛΟ ΤΟΜΟΥ: Πλούσιος τοιχογραφικός διάκοσμος ιδιωτικού σπιτιού που εκτείνονταν σε ολόκληρη τη δυτική πτέρυγα του Ά ορόφου (Δυτική Οικία). Οι τοίχοι καλύπτονταν με παραλλαγές της ίδιας παράστασης που εικονίζει ελαφρά κατασκευή με τρείς στύλους που συνδέονται μεταξύ τους με γιρλάντες. Στην τοιχογραφία της νηοπομπής οι κατασκευές αυτές απεικονίζονται στην πρύμνη του πλοίου με ανδρικές μορφές στο εσωτερικό τους, γεγονός το οποίο οδηγεί στο συμπέρασμα ότι ήταν ο θάλαμος του κυβερνήτη του σκάφους, το λεγόμενο «ικρίο».
Τη Δευτέρα, 12/12, παρουσιάστηκε στο κτήριο του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων ο νέος τόμος του εκδοτικού προγράμματος «Ο Κύκλος των Μουσείων» του Κοινωφελούς Ιδρύματος Ιωάννη Σ. Λάτση με τίτλο «Προϊστορική Θήρα». Συγγραφέας του τόμου είναι ο αρχαιολόγος κ. Χρίστος Ντούμας, επίτιμος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, ο οποίος έχει ανασκάψει στο Ακρωτήρι για σχεδόν 5 δεκαετίες. Η εκδήλωση έγινε παρουσία της Υπουργού Πολιτισμού & Αθλητισμού κας Λυδίας Κονιόρδου, του Υπουργού Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων κ. Κώστα Γαβρόγλου και μελών της αρχαιολογικής κοινότητας.
Ο τόμος παρουσιάζει τα ευρήματα από τον αρχαιολογικό χώρο του Ακρωτηρίου στη Σαντορίνη, ένα μεγάλο μέρος από τα οποία εκτίθενται στο Μουσείο Προϊστορικής Θήρας στα Φηρά. Ωστόσο, το πιο σημαντικό είναι οι αποκατεστημένες τοιχογραφίες από δημόσια κτήρια και ιδιωτικές κατοικίες του οικισμού στο Ακρωτήρι που παρουσιάζονται για πρώτη φορά, καθώς δεν εκτίθενται στο μουσείο, και οι οποίες αναδεικνύουν τη μοναδική παραστατική τέχνη που είχε αναπτυχθεί. Η υπέροχη παράσταση της νηοπομπής, ένα ζωγραφικό έργο μήκους 4 μέτρων που κοσμούσε ιδιωτική κατοικία, η μεγάλη τοιχογραφική σύνθεση των κροκοσυλλεκτριών, έργο που είχε φτιαχτεί για δημόσιο κτήριο του οικισμού, και η αναπαράσταση της τελετουργικής διαδικασίας μύησης στην οποία παρουσιάζονται νέοι, είναι μερικά μόνο από τα δείγματα του μεγάλου έργου της αποκατάστασης που έχει επιτελέσει το εργαστήριο που λειτουργεί στον αρχαιολογικό χώρο του Ακρωτηρίου.
Η τοιχογραφία της λεγόμενης «Ιέρειας» στη Δυτική Οικία. Η μορφή κρατεί μικρό θυμιατήρι με το αριστερό χέρι, ενώ με το δεξί φαίνεται να πασπαλίζει με αρωματικό θυμίαμα τα αναμμένα κάρβουνα.
Η κα Μαριάννα Λάτση, στον πρόλογο του τόμου, αναφέρει: «Για το Ίδρυμά μας κάθε νέα έκδοση αποτελεί ένα μήνυμα πολιτισμού, καθώς με τη γνώση που συμπυκνώνει και την ομορφιά της τέχνης που αναδύει από τις σελίδες της, μεταφέρει σε όλα τα μήκη και πλάτη του κόσμου την καθημερινή ζωή, το πνεύμα, το ήθος και τις αξίες που γεννήθηκαν και αναπτύχθηκαν σε τούτη τη γωνιά της Μεσογείου» και προσθέτει: «το παγκοσμίου βεληνεκούς πολιτιστικό απόθεμα της Θήρας θα αποτελεί διαχρονικά πόλο έλξης για τους μυημένους λάτρεις της ιστορίας ενός πολιτισμού που άνθησε και παρέμεινε σιωπηλός ανά τους αιώνες μέχρι να ξεκινήσει το αποκαλυπτικό ανασκαφικό έργο».
Πρόχους με παράσταση δελφινιών σε θαλάσσιο βυθό.
Η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, κα Λυδία Κονιόρδου, στον πρόλογό της τονίζει: «Το φετινό λεύκωμα της σειράς με τίτλο Προϊστορική Θήρα παρουσιάζει την προϊστορική πόλη του Ακρωτηρίου, το Μουσείο Προϊστορικής Θήρας, αλλά και μοναδικά ή αντιπροσωπευτικά ευρήματα που δεν εκτίθενται ακόμη. Έτσι προστίθεται ένα ακόμη εκδοτικό έργο στη σειρά ‘Ο Κύκλος των Μουσείων’ του Κοινωφελούς Ιδρύματος Ιωάννη Σ. Λάτση, όπου συνδυάζονται η υψηλή αισθητική και η επιστημονική τεκμηρίωση και στο οποίο ο συγγραφέας καθηγητής Χρίστος Ντούμας, διευθυντής των Ανασκαφών Ακρωτηρίου, κοινωνεί στους αναγνώστες τον πολιτισμό του λαμπρού προϊστορικού αιγαιακού κέντρου μέσα από τα πλέον πρόσφατα πορίσματα της έρευνας στο Ακρωτήρι».
Το Λιμάνι του απόπλου. Η χλωρίδα και η πανίδα στο εικονιζόμενο τοπίο στο βάθος υποδηλώνουν τον εξωτικό χαρακτήρα του.
Στην ομιλία του ο κ. Βαγγέλης Χρόνης, μέλος του Εκτελεστικού Συμβουλίου του Κοινωφελούς Ιδρύματος Ιωάννη Σ. Λάτση, σημείωσε: «Η τρέχουσα κοινωνική και οικονομική κρίση ασφαλώς επηρεάζει τον τρόπο λειτουργίας σήμερα των ιδρυμάτων. Είναι αναγκαία η στήριξη των ευάλωτων κοινωνικά ομάδων, των προσφύγων, και η παροχή ευκαιριών στην εκπαίδευση. Το Ίδρυμα ξεδιπλώνει την κοινωφελή του δράση σε ένα μεγάλο εύρος τομέων όπως η προστασία των παιδιών, η καταπολέμηση της επισιτιστικής ανασφάλειας, η στήριξη των δημόσιων σχολείων με καινοτόμα εκπαιδευτικά προγράμματα, η παροχή υποτροφιών για προπτυχιακές και μεταπτυχιακές σπουδές, ο εκσυγχρονισμός δομών δημόσιας υγείας και άλλοι. Ο πολιτισμός δεν μπορεί να απουσιάζει, ούτε να παίζει δευτερεύοντα ρόλο στην Ιστορία. Γι’ αυτόν τον λόγο θεωρούμε πως το εκδοτικό πρόγραμμα ‘Ο Κύκλος των Μουσείων’ αποτελεί μια σημαντική του δραστηριότητα επιδιώκοντας να συνδυάσει την επιστημονική τεκμηρίωση με την υψηλή αισθητική».
Ο συγγραφέας του τόμου, αρχαιολόγος κ. Χρίστος Ντούμας, υπογραμμίζει: «Το 2017 συμπληρώνεται μισός αιώνας από την έναρξη των ανασκαφικών εργασιών στο Ακρωτήρι της Θήρας. Πραγματικά είναι ευτυχής συγκυρία που το Κοινωφελές Ίδρυμα Ιωάννη Σ. Λάτση αποφάσισε την έκδοση ειδικού τόμου για την προϊστορική πόλη που ήλθε στο φως εκεί και για το Μουσείο Προϊστορικής Θήρας, όπου εκτίθεται μια επιλογή από τα άφθονα ευρήματα του χώρου. Χάρη στις εργασίες που έγιναν τόσο στον αρχαιολογικό χώρο όσο και στα επί τόπου εργαστήρια συντήρησης κατά τις πέντε αυτές δεκαετίες, σήμερα είναι δυνατή η σκιαγράφηση της ιστορίας του προϊστορικού οικισμού και της σταδιακής του ανάπτυξης, αλλά και η διαμόρφωση μιας εικόνας για την πρόοδο της κοινωνίας που έζησε εκεί».
Λεπτομέρεια με την έκφραση του προσώπου της νεαρής (μυούμενης) κροκοσυλλέκτριας.
Ο τόμος «Προϊστορική Θήρα», όπως και όλοι οι προηγούμενοι του εκδοτικού προγράμματος «Ο Κύκλος των Μουσείων», δεν έχει εμπορικό χαρακτήρα. Το Ίδρυμα υλοποιεί ένα ευρύ πρόγραμμα δωρεάν διανομής σε φορείς έρευνας, εκπαίδευσης και πολιτισμού στην Ελλάδα και στο εξωτερικό καθώς το βιβλίο εκδίδεται και στην αγγλική γλώσσα. Παράλληλα, ο τόμος είναι αναρτημένος σε μορφή e-book και στις δύο γλώσσες στην ηλεκτρονική βιβλιοθήκη του Ιδρύματος η οποία είναι ελεύθερα προσβάσιμη μέσω του ιστότοπου www.latsis-foundation.org.
Συντελεστές του τόμου: η κα Ειρήνη Λούβρου των εκδόσεων ΟΛΚΟΣ είναι υπεύθυνη για τον συντονισμό της έκδοσης, φωτογράφος ο κ. Σωκράτης Μαυρομμάτης, η καλλιτεχνική επιμέλεια έγινε από τον κ. Δημήτρη Καλοκύρη, η κα Ελίζα Κοκκίνη και ο κ. Νίκος Λαγός έκαναν την επεξεργασία των εικόνων, η κα Αλεξάνδρα Ντούμα μετέφρασε τα κείμενα στην αγγλική γλώσσα, η κα Λουκία Καντζουράκη είναι υπεύθυνη για τη σελιδοποίηση, ο κ. Παντελής Μπουκάλας έκανε την τυπογραφική διόρθωση, η εκτύπωση πραγματοποιήθηκε στο τυπογραφείο Φωτόλιο & Typicon και η βιβλιοδεσία από την Γ. Ηλιόπουλος Ε.Ε.