Καρλότα: Η Γερμανίδα βασίλισσα της Αγγλίας που έκανε μόδα το Χριστουγεννιάτικο δέντρο

Όλα ξεκίνησαν τον Δεκέμβριο του 1800 στο παλάτι του Ουίνδσορ.
Open Image Modal
Επιχρωματισμένη φωτογραφία (τέλη 1800) με δύο παιδιά, ένα κορίτσι και ένα αγόρι που ανοίγουν τα δώρα τους πλάι σε χριστουγεννιάτικο δέντρο, το οποίο βρίσκεται πάνω σε τραπέζι και είναι φωτισμένο με κεριά.
Transcendental Graphics via Getty Images

Το χριστουγεννιάτικο δέντρο πιστώνεται συχνά στον πρίγκιπα Αλβέρτο, σύζυγο της βασίλισσας Βικτωρίας (1819 - 1901), καθώς θεωρείται ο πρώτος που το έφερε στη Βρετανία. Ωστόσο, όταν ο Αλβέρτος έφερε από την πατρίδα του την ερυθρελάτη, το νορβηγικό έλατο, το ημερολόγιο έδειχνε ήδη 1840. 

Σύμφωνα δε, με μία άλλη εκδοχή «ο άνθρωπος που επινόησε τα Χριστούγεννα» ήταν ο Τσαρλς Ντίκενς, συγγραφέας της κλασικής νουβέλας «A Christmas Carol» (Χριστουγεννιάτικη Ιστορία, 1843). Παρά το γεγονός ότι η συνεισφορά του στην καθιέρωση του εορτασμού των Χριστουγέννων (όπως τα γνωρίζουμε μέχρι σήμερα) δεν μπορεί να παραγνωριστεί, ούτε ο διάσημος Άγγλος συγγραφέας, ο σπουδαιότερος της Βικτωριανής εποχής και πέραν αυτής, είναι το πρόσωπο - κλειδί.

Η αρχή της ιστορίας πηγαίνει ακόμη πιο πίσω στον χρόνο και πιο συγκεκριμένα, στη βασίλισσα της Αγγλίας Καρλότα, (1744-1818), τη Γερμανίδα σύζυγο του Γεωργίου του Γ, με εντολή της οποίας στήθηκε χριστουγεννιάτικο δέντρο στο Queen’s Lodge τον Δεκέμβριο του 1800. Ήταν η πρώτη φορά που ένα στολισμένο για τη γιορτή των Χριστουγέννων δέντρο εγκαταστάθηκε σε εσωτερικό χώρο στη Βρετανία. 

Το 1761, σε ηλικία 17 χρονών, η Καρλότα άφησε το δουκάτο του Μέκλενμπουργκ - Στρέλιτς για να παντρευτεί τον Γεώργιο, φέρνοντας μαζί της, εκτός των άλλον και τον μύθο για τον συμπατριώτη της Μαρτίνο Λούθηρο, που έλεγε ότι μια κρύα χειμωνιάτικη νύχτα του 1536, ο θεολόγος, μοναχός και ηγέτης της Μεταρρύθμισης περπατώντας τη νύχτα σε ένα δάσος, σήκωσε το βλέμμα και είδε τα άστρα στον ουρανό να λαμπυρίζουν σαν στολίδια μέσα από τα κλαδιά. Επιστρέφοντας στο σπίτι του έφερε ένα πεύκο, το οποίο και στόλισε με κεριά, προσπαθώντας να δημιουργήσει ξανά με κάποιον τρόπο την αίσθηση εκείνη. 

Open Image Modal
Η βασίλισσα Καρλότα, Ανάκτορο Βερσαλλιών
DEA / A. DE GREGORIO via Getty Images

Οι Γερμανοί ακολουθούσαν το «παράδειγμα» του Λούθηρου από τις αρχές του 17ου αιώνα: Διάλεγαν τα Χριστούγεννα ένα όμορφο δέντρο για το σπίτι, το στόλιζαν με τριαντάφυλλα από χαρτί και κρεμούσαν στα κλαδιά του μήλα και ζαχαρωτά. 

Το χριστουγεννιάτικο έθιμο με το οποίο είχε μεγαλώσει η νεαρή Καρλότα δεν είχε δέντρο, αλλά ένα και μόνο κλαδί, το οποίο τοποθετούνταν στο σαλόνι. Αποφασισμένη να δημιουργήσει νέες συνήθειες, η βασίλισσα πρότεινε στις Κυρίες της Αυλής να οργανώσουν μία μικρή γιορτή στο Kew Gardens του Ουίνδσορ με τραγούδια, γλυκά και δώρα.

Με τη διαφορά ότι αντί για κλωνάρι, η Καρλότα σκέφτηκε να τοποθετήσει ένα ολόκληρο δέντρο, το οποίο έγινε το επίκεντρο της λαμπερής, βασιλικής χριστουγεννιάτικης γιορτής για την υποδοχή του νέου αιώνα. Σύμφωνα με ημερολόγια της εποχής, τα παιδιά που συμμετείχαν ενθουσιάστηκαν με το στολισμένο δέντρο, που έμοιαζε παραμυθένιο. 

Η βρετανική αριστοκρατία έσπευσε να μιμηθεί την Καρλότα και μέχρι εκείνη να φύγει από τη ζωή, το 1818, το έθιμο είχε καθιερωθεί. 

Και κάτι ακόμη: Από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά, η Νορβηγία στέλνει κάθε χρόνο δώρο στη Βρετανία ένα έλατο από τα δάση της, ως έκφραση της ευγνωμοσύνης για τη στήριξη στον αγώνα της κατά της ναζιστικής Γερμανίας. Από τότε, από το 1947, το έλατο αυτό στήνεται στην πλατεία Τραφάλγκαρ του Λονδίνου. 

Open Image Modal
Το Χριστουγεννιάτικο δέντρο της βασίλισσας Βικτωρίας, 1850.
Heritage Images via Getty Images
Open Image Modal
Culture Club via Getty Images
Open Image Modal
Ευχητήρια κάρτα που απεικονίζει οικογένεια στο χριστουγεννιάτικο δείπνο. Πίσω διακρίνεται το χριστουγεννιάτικο δέντρο. 1850, Δημόσια Βιβλιοθήκη Νέας Υόρκης.
Smith Collection/Gado via Getty Images
Open Image Modal
Η ιστορία ενός χριστουγεννιάτικου δέντρου (δεύτερο μισό 19ου αιώνα).
Heritage Images via Getty Images
Open Image Modal
Εικονογράφηση από τη «Χριστουγεννιάτικη Ιστορία» του Ντίκενς από έκδοση του 1870.
Culture Club via Getty Images

Με πληροφορίες από Independent