Οι αιώνιοι λήπτες

Σε μια Ε.Ε. κρατών, οι χώρες χωρίζονται σε net givers και net takers με ό,τι συνέπεια αυτό μπορεί να έχει στις μεταξύ τους σχέσεις και τις προσπάθειες αλληλεγγύης που απαιτούνται ώστε να υπάρξει μια μακροπρόθεσμη συνθήκη ισορροπίας. Σε μια τέτοια ιδεατή κατάσταση, καμία χώρα δε θα έπαιζε το ρόλο του απόλυτου δότη ή λήπτη. Είναι όμως αδύνατο να δημιουργήσεις μια κατάσταση ισορροπίας μεταξύ των χωρών.
|
Open Image Modal
ASSOCIATED PRESS

Net giver / net taker ονομάζεται η μονάδα, το άτομο, φυσικό ή νομικό πρόσωπο, η χώρα ή οποιοσδήποτε άλλος σχηματισμός, ο οποίος συνολικά δίνει/παίρνει μεγαλύτερη αξία προς/από το εξωτερικό του περιβάλλον σε σχέση με αυτήν που λαμβάνει/δίνει σε αυτό.

Σε μια Ε.Ε. κρατών, οι χώρες χωρίζονται σε net givers και net takers με ό,τι συνέπεια αυτό μπορεί να έχει στις μεταξύ τους σχέσεις και τις προσπάθειες αλληλεγγύης που απαιτούνται ώστε να υπάρξει μια μακροπρόθεσμη συνθήκη ισορροπίας. Σε μια τέτοια ιδεατή κατάσταση, καμία χώρα δε θα έπαιζε το ρόλο του απόλυτου δότη ή λήπτη. Είναι όμως αδύνατο να δημιουργήσεις μια κατάσταση ισορροπίας μεταξύ των χωρών. Ακόμα και αν καταργούνταν και επανιδρύονταν, οι εσωτερικές διεργασίες στην κάθε μία χώρα θα καταλήξουν σε ένα οικοδόμημα στο οποίο και πάλι κάποιοι θα επιτελούν το ρόλο του giver και κάποιοι άλλοι αυτόν του taker. Σε ένα τέτοιο οικοδόμημα, όπως το υπάρχον που ζούμε, τα άτομα givers σε μια χώρα που είναι taker, στην ουσία χάνουν αξία μοιράζοντας την με τους υπόλοιπους κατοίκους της χώρας που στο σύνολό της είναι taker, ενώ οι ίδιοι είναι δύσκολο να θεωρηθούν δικαιούχοι μεριδίου της αξίας που εισάγεται. Αδυνατούν έτσι να συνεισφέρουν με την αξία τους σε ένα γενικότερο υπερεθνικό πλαίσιο, ενώ χάνεται η αναγνώρισή τους μέσα στο ελλειμματικό υποσύνολο στο οποίο ανήκουν.

Από την άλλη, σε μια χώρα giver, οι κάτοικοι givers παίζουν αυτό το ρόλο και σε εθνικό επίπεδο, αλλά και σε ευρωπαϊκό και υπερεθνικό, ενώ οι takers εκείνης της χώρας χάνουν αξία από τους givers που πλέον επιτελούν το ρόλο τους σε ένα ευρύτερο πλαίσιο και έτσι δεν αποδίδουν όλη την προσφερόμενη αξία αποκλειστικά στο εσωτερικό. Όπως καταλαβαίνουμε, σε ένα τέτοιο σύστημα είναι δύσκολο να μην υπάρχουν δυσαρέσκειες και αντιδράσεις, τόσο σε χώρες που δίνουν, όσο και σε χώρες που λαμβάνουν.

Αν θέλουμε να οργανώσουμε ένα υπερεθνικό οικοδόμημα, στο οποίο στη συνέχεια να παλέψουμε ώστε να μην υπάρχουν μακροχρόνιες γενικευμένες ανισορροπίες μεταξύ δοτών και ληπτών, αυτό μπορεί να γίνει μόνο αν το σύστημα μεταβιβάσεων αξίας εφαρμοστεί σε ατομικό επίπεδο. Θα πρέπει συνεπώς σταδιακά να εγκαταλείψουμε τη μορφή οργάνωσης των κρατών-εθνών, τα οποία παίζουν ένα διακριτό αυτεξούσιο ρόλο δότη ή λήπτη που δρα με συμφέροντα διαφορετικά από αυτά των ατόμων που περιέχουν και του ρόλου τους. Σε μια χώρα όπως η Ελλάδα, η οποία μέχρι σήμερα υπήρξε ένας αχόρταγος taker, οι givers και εν δυνάμει givers καλούνται να επωμιστούν το κόστος όχι μόνο του giving within (μέσα στη χώρα), αλλά αδυνατούν και να επωφεληθούν ενός ευρύτερου πολυεθνικού σχηματισμού, όπου η προσφορά τους θα έχει έναν υπερεθνικό αποδέκτη.

Όσοι πιστεύουν πως είναι net givers, πρώτα στηρίζουν Ε.Ε. και έπειτα το εθνικό συμφέρον της χώρας που τυγχάνει να κατάγονται. Για τους givers της Ελλάδας, δύο είναι οι λύσεις, είτε εγκαθίδρυση υπερεθνικού περιβάλλοντος, είτε μετανάστευση σε χώρα δότη. Για τους υπόλοιπους, δε μένει άλλο συμπέρασμα ότι είναι net takers, ή ότι επιθυμούν να γίνουν. Και όποιος επιθυμεί να αλλάξει την Ευρώπη, σίγουρα δε το κάνει σε εγχώριο επίπεδο και εθνικό, παρά μόνο αν θέλει να την αλλάξει χωρίς να χάσει ούτε ένα κεκτημένο λήπτη. Ας είμαστε ειλικρινείς με τους εαυτούς μας.