Βασίλης Παπασάικας: Η εξομολόγηση ζωής ενός γλύπτη μέσα από σχέδια

Από τις εκδόσεις Γαβρηιλίδη κυκλοφορεί το λεύκωμα με κάθε τεχνοτροπία και πειραματισμό που ο καταξιωμένος γλύπτης δοκίμασε στο σχέδιο όλα αυτά τα 47 χρόνια
Open Image Modal
Βασίλης Παπασάικας: Αυτοπροσωπογραφία. Μολύβι και κιμωλία, 2011
Βασίλης Παπασάικας

 ΄Ηταν στα τέλη Ιουνίου του 1975 όταν ο, 19χρονος τότε, Βασίλης Παπασάικας έφτασε στην Αθήνα από το χωριό του Καινούργιο Τριχωνίδος του νομού Αιτωλοακαρνανίας με όνειρο να σπουδάσει στη Σχολή Καλών Τεχνών. Γράφτηκε στο φροντιστήριο του Βρασίδα Βλαχόπουλου προκειμένου να προετοιμαστεί για να δώσει εξετάσεις στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών. Το φροντιστήριο αυτό είχε τότε τις μεγαλύτερες επιτυχίες και αριθμούσε πάρα πολλούς σπουδαστές.

Έδωσε εξετάσεις ως αρχάριος το Σεπτέμβριο της ίδιας χρονιάς με μόνο δυόμισυ μήνες προετοιμασία. «Θυμάμαι χαρακτηριστικά που κάποιοι συμμαθητές μου ήρθαν και μου είπαν πως είχαν ακούσει το δάσκαλό μας να λέει πως ο μόνος που έχει πιθανότητες να περάσει στη σχολή από τους αρχαρίους εκείνη τη χρονιά ήμουν εγώ», γράφει σε ένα από τα κείμενα του που είδαν πρόσφατα το φως της δημοσιότητας. «Παρά ταύτα δεν πέρασα», συνεχίζει. «Η σπουδή μου κοντά στον Βρασίδα Βλαχόπουλο τον σπουδαίο αυτόν άνθρωπο και δάσκαλο, ωστόσο, υπήρξε η πιο καθοριστική από όλο το φάσμα των σπουδών στις οποίες μετείχα. Ο άνθρωπος αυτός διέκρινε από την πρώτη στιγμή την αντιληπτική μου ικανότητα και την ευχέρεια στην απόδοση της ακριβείας των μέτρων και των τόνων. Η πρόοδός μου στο σχέδιο ήταν τόσο γρήγορη που τον εξέπληξε αλλά επειδή ο ίδιος ήταν πολύ μεγάλος σχεδιαστής ποτέ δεν είχε πρόβλημα να με επαινέσει, αντίθετα με όλους τους άλλους που, είτε ήσαν κάποιοι καθηγητές στη Σχολή αργότερα, είτε άλλοι φτασμένοι καλλιτέχνες και στους οποίους έδειξα τα σχέδιά μου ζητώντας αφελώς τη συμβουλή τους».

Open Image Modal
Κάρβουνο, 1984
Βασίλης Παπασάικας

Σελίδες εξομολόγησης... 

Και είναι τα εξομολογητικού χαρακτήρα αυτά κείμενα που πλαισιώνουν το λεύκωμα σχεδίων του ΄Ελληνα γλύπτη - με έργα του να υπάρχουν σήμερα σε πολλούς δημόσιους χώρους και σε δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές - το οποίο κυκλοφόρησε πριν από λίγο καιρό από τις εκδόσεις Γαβριηλίδη. 

«Ο Βλαχόπουλος από τον πρώτο καιρό της μαθητείας μου κοντά του διέγνωσε τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά μου», αναφέρει ο Παπασάικας. «Την προδιάθεση και ανάγκη μου, δηλαδή, για τον δομητικό τρόπο στην οργάνωση του σχεδίου και προέβλεψε ότι θα γίνω γλύπτης. Κάποια φορά που βλέποντας άλλους συμαθητές μου να δουλεύουν αφαιρετικά, αντίστροφα δηλαδή από το δικό μου τρόπο, έκανα κι εγώ το ίδιο και μάλιστα όχι χωρίς επιτυχία, αυτός αφού με επαίνεσε μου συνέστησε να μην ακολουθήσω αυτή τη διαδρομή. Διότι όπως μου είπε, ο δομητικός τρόπος αφ’ ενός μεν μου ταιριάζει πολύ περισσότερο αφ’ ετέρου δε παρέχει πολύ πιο σπουδαίο πεδίο δράσεως για την επίτευξη αποτελεσμάτων που με τον αντίστροφο δεν είναι δυνατά. Σύντομα κατάλαβα πόσο δίκιο είχε». 

Open Image Modal
Ο Πύργος της Ουρανουπόλεως, μολύβι, 2015
Βασίλης Παπασάικας

Μια πορεία 47 χρόνων

Σ′ αυτό το λεύκωμα ακολουθείται μία, κατά το δυνατόν, χρονολογική και σημασολογική οργάνωση. Η παράθεση των σχεδίων καλύπτει όλο το χρονικό φάσμα της εικαστικής του δράσης από την ηλικία των δεκαπέντε ετών μέχρι τον φεβρουάριο του 2018. Η επιλογή επίσης που έχει κάνει των έργων περιέχει αντιπροσωπευτικά δείγματα κάθε τεχνοτροπίας και πειραματισμού που δοκίμασε όλα αυτά τα 47 χρόνια, πάνω σε σπουδαστικά σχέδια, σκίτσα, πρώτα στησίματα με τους άξονές τους μέχρι και ολοκληρωμένα σχέδια.

Το λεύκωμα είναι χωρισμένο σε κατηγορίες. Κάθε κατηγορία προλογίζεται από επεξηγηματικό κείμενο του γλύπτη. 

Open Image Modal
Κάσος, η τοποθεσία Τρητά. Μολύβι, 2017
Βασίλης Παπασάικας

 Από τα σχέδια της εφηβείας σ′ εκείνα της ωριμότητας

Στα Σχέδια της Εφηβείας, ο Παπασάικας σημειώνει: «Η πρώτη τούτη σειρά είναι μια επιλογή από ένα σύνολο κάποιων λίγων σχεδίων από την εποχή που ήμουν μεταξύ 15 και 17 ετών. Λέγω λίγα, αφού τα πιο πολλά ανοήτως τα κατέστρεψα ο ιδιος όταν πια φοιτούσα στη σχολή και τα θεωρούσα ανάξια λόγου μιας και πλέον σχεδίαζα πιο συνταταγμένα». Ακολουθούν τα Σχέδια από το Φροντιστήριο, τα Σχέδια από τη Σχολή Καλών Τεχνών, τα Πορτραίτα από τη Σχολή Καλών Τεχνών, τα Τοπία, τα ΄Αλλα Σχέδια, τα Πορτραίτα, οι Μακέτες και τα Σκίτσα («τα πολύ γρήγορα σχέδια «μη ενδεχόμενα μετανοίας», όπως χαρακτηριστικά σημειώνει). 

 Διαβάζουμε ακόμα για τον προσθετικό και τον αφαιρετικό τρόπο στη σχεδίαση: «Είναι ανάγκη να εξηγήσω τι εννοώ ακριβώς όταν λέγω προσθετικός τρόπος στη σχεδίαση και τι αφαιρετικός. Στην πρώτη περίπτωση ο σχεδιαστής εργάζεται τοποθετώντας προσθετικά κάθε γραμμή και κάθε τόνο χρησιμοποιώντας ελάχιστα το σβήσιμο. Οικοδομεί δηλαδή τρόπον τινά το σχέδιο. Στη δεύτερη περίπτωση οργανώνει σχετικά γρήγορα το πρώτο και το δεύτερο στήσιμο του σχεδίου χρησιμοποιώντας πολλά μαύρα ακόμη κι εκεί που δεν υπάρχουν στο μοντέλο και στη συνέχεια ανοίγει τα φώτα και τα γκρίζα με σβήσιμο διορθώνοντας διαρκώς και το σχεδίασμα». 

Open Image Modal
Μολύβι, 2013
Βασίλης Παπασάικας

 Λίγα λόγια για τον γλύπτη Βασίλη Παπασάικα

Ο Γλύπτης Βασίλης Παπασάικας γεννήθηκε το έτος 1956 από γονείς αγρότες, τον Γιώργο και την Θεοφανώ Παπασάικα. Σπούδασε σχέδιο στο προπαρασκευαστικό εργαστήριο του Βρασίδα Βλαχόπουλου και γλυπτική στο Α’ εργαστήριο της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών Αθηνών. Έχει κάνει δώδεκα ατομικές εκθέσεις και έχει λάβει μέρος σε πολλές ομαδικές. Έργα του υπάρχουν σε πολλούς δημόσιους χώρους, καθώς και σε δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές. Είναι συγγραφέας τριών βιβλίων των εκδόσεων Γαβριηλίδη με τίτλους «Μικρές συντάξεις και σχέδια», «Όσα απο τη φιλία μου με τον Χρήστο Καπράλο» και «Βασίλης Παπασάικας Σχέδια».

Info:

Βασίλης Παπασάικας

Σχέδια

Εκδόσεις Γαβριηλίδης