Μακεδονικό, ένα και καλό

Μακεδονικό, ένα και καλό
Open Image Modal
ROBERT ATANASOVSKI via Getty Images

Το Mακεδονικό δεν έληξε. Έχει μετατεθεί για το 2019. Άρα οι υπογραφές είναι πολιτικές και όχι νομικός φάκελλος. Είναι άγνωστο ποια θα είναι η θέση της Αντιπολίτευσης το 2019. Αν στη Νέα Δημοκρατία δεν υπερισχύσουν στο μεταξύ οι πλέον εθνικιστικές δυνάμεις είναι βέβαιο ότι παρά τα όσα φωνασκούνται σήμερα από το βήμα της Βουλής, ο κ. Μητσοτάκης θα συμφωνήσει με την συμφωνία των Πρεσπών. Πρώτον, γιατί αν ήταν στα πράγματα θα την υπέγραφε κι αυτός σήμερα. Δεν θα μπορούσε να πάει κόντρα στη μνήμη του πατέρα του που είχε εκδηλωθεί υπέρ του διπλού ονόματος, όπως άλλωστε και ο Κωνσταντίνος Καραμανλής. Δεύτερον, γιατί είναι απαίτηση του ΝΑΤΟ. Ίσως και της συντηρητικής Ευρώπης. Και τρίτον, γιατί δεν θα αποκτήσει ποτέ την πολυθρόνα που ονερεύεται αν δεν συμβουλεύεται τα σοφά, αξιόλογα και προσεκτικότερα μέλη του κόμματος.

Από σύμπτωση ή από βίτσιο έχω βρεθεί, χωρίς να το έχω επιδιώξει, σε κάποιες διαδικασίες για το Μακεδονικό. Πράγμα που μου επιτρέπει να ασχοληθώ με το θέμα. Το Μακεδονικό έχει τους εξής πέντε ιστορικούς πόλους:

- Για τους Έλληνες που επαναστάτησαν το 1821 - Και όχι μόνο για τους Έλληνες - ο γεωγραφικός όρος Ελλάς συνέπιπτε με τον γεωγραφικό όρο που ήταν εν χρήσει στην αρχαιότητα. Δηλαδή η περιοχή της Νότιας Ευρώπης της οποίας οι κάτοικοι μιλούσαν τις ελληνικές διαλέκτους. Ο πολιτικός όρος ξεχάστηκε κάπως, όχι τόσο στην Ρωμαϊκή κατάκτηση όσο στην Βυζαντινή εποχή, στην οποία ωστόσο παρέμεινε ο φυλετικός προσδιορισμός Έλληνες. Η αντιπάθεια που είχαν πολλοί Αθηναίοι και ιδιαίτερα ο Δημοσθένης για το Μακεδονικό βασίλειο δεν ήταν φυλετική αλλά πολιτική. Απλούστατα, η Μακεδονία δεν ήταν Δημοκρατία!

Την εποχή που Σλαβικοί πληθυσμοί άρχισαν να εγκαθίστανται σιγά-σιγά στην Νότια Ευρώπη και ιδιαίτερα στη Βόρεια Ελλάδα, δεν είχαν την εντύπωση ότι μετανάστευαν στην Ελλάδα αλλά στη Μακεδονία και στη Θράκη. Στις περιοχές δε αυτές η παρουσία Ελλήνων δεν ήταν τόσο ισχυρή όσο στην υπόλοιπη Ελλάδα. Όταν δε ξεκίνησαν απελευθερωτικά κινήματα στα Βαλκάνια τον 19ο αιώνα, ένα από αυτά ήταν σλαβικό, αυτο-ονομαζόμενο «Μακεδονο-Αδριανουπολιτικό», το οποίο ήθελε να απελευθερώσει, από τους Οθωμανούς, την «Μακεδονία και τη Θράκη». Πριν προλάβουν οι Έλληνες, ίσως και οι Βούλγαροι. Από τότε ξεκινάει ο «σλαβομακεδονικός εθνικισμός» που, με τις ευκαιρίες που πρόσφεραν οι Βαλκανικοί Πόλεμοι, οδήγησε στους γνωστούς «Κομιτατζήδες».

- Τις σλαβικές μειονότητες που ζούσαν στην Ελλάδα, από τους βυζαντινούς χρόνους και ύστερα, οι Έλληνες τους αποκαλούσαν, επίσημα, Σλαβομακεδόνες, γιατί κατοικούσαν κυρίως στην Μακεδονία. Ο γεωγραφικός αυτός προσδιορισμός έδωσε μια κάποια ταυτότητα σε ένα λαό που δεν είχε καμιά πολιτιστική παρακαταθήκη ή παράδοση. Οι Έλληνες Σλαβο-μακεδόνες – όσοι παρέμειναν στην Ελλάδα μετά τον Εμφύλιο – θεωρούσαν τους εαυτους τους εθνική μειονότητα (ενώ οι ελληνικές κυβερνήσεις τους θεωρούσαν ως Έλληνες). Όμως όταν γεννήθηκε το FYROM ξύπνησαν οι «μεγάλες στιγμές των Μακεδονο-Αδριανουπολιτών επαναστατών». Θα είναι άλλος ένας από τους πόλους που συνδέουν αυτόν το πληθυσμό με την ιδέα «Μακεδονία».

- Η Βουλγαρία υπολόγιζε να προσαρτήσει τη Θράκη και ένα μέρος της Μακεδονίας. Και το επιχείρησε όταν κατείχε αυτές τις περιοχές με την άδεια των συμμάχων της που ήταν οι Γερμανοί. Μάλιστα ανακοινώθηκε η ΠΡΟΣΑΡΤΗΣΗ η οποία επίσημα αποσύρθηκε μετά τις τεράστιες διαδηλώσεις διαμαρτυρίας του ΕΑΜ, στην Αθήνα. Στην οποία, ειρήσθω εν παρόδω, είχα πάρει μέρος. (Τα θύματα που έδωσε το ΕΑΜ σ΄αυτήν τη Διαδήλωση προστέθηκαν σ’ αυτά που έχουν δοθεί παλαιότερα για την σωτηρία της Μακεδονίας. Ειρήσθω εν παρόδω...).

- Ο Στρατάρχης Τίτο, από τη μεριά του, επιχείρησε να συνθέσει μια ευρύτερη Ομοσπονδία που θα περιλάμβανε κα την «Μακεδονία» (Βόρεια και Νότια...). με τη βοήθεια της Σοβιετικής Ένωσης. Μια Νοτιοσλαβία που θα κατέβαινε μέχρι το Αιγαίο, για να αποκτήσει διέξοδο στη Μεσόγειο. Όταν πλησίαζε η απελευθέρωση της Ελλάδας ο Τίτο έσπευσε στη Μόσχα να ζητήσει την υποστήριξη του Στάλιν στο σχέδιό του αυτό. Οι Ρώσοι τον απογοήτευσαν γιατί είχαν συμφωνήσει με τους Άγγλους (ήδη από τον Μάιο του 1944) να μην εισχωρήσουν στην Ελλάδα και να αφήσουν εκεί το «δικαίωμα στρατιωτικών επιχειρήσεων» στους Άγγλους. (Η Συμφωνία Τσόρτσιλ-Στάλιν στη Μόσχα τον Οκτώβριο, Θα παραδώσει την Ελλάδα στη «Ζώνη Επιρροής» της Μεγάλης Βρετανίας. Μάλιστα, εν αναμονή της Συνάντησης αυτής στη Μόσχα, οι Ρώσοι είχαν επιτρέψει την παραμονή του Βουλγαρικού στρατού στη Θράκη, παρά την ήττα της Βουλγαρίας συμμάχου της Γερμανίας.

Η αντιπάθεια, πάντως, που είχε ο Στάλιν για τον Τίτο έσωσε την Μακεδονία μας. Το σχέδιο «νέας Ομοσπονδίας» του Τίτο κατέρρευσε. Άλλωστε, ύστερα από τέσσερα χρόνια, ο Τίτο απεπέμφθη και από την Κομινφόρμ, που ξεκίνησε ως συνεργασία αλληλοπληροφόρησης μεταξύ των κομμουνιστικών κρατών και εξελίχθηκε σε ένα είδος «οικονομικής συμμαχίας», απέναντι στο Σχέδιο Μάρσαλ.

Στο μεταξύ ο Τίτο είχε ονομάσει τα Σκόπια «Δημοκρατία της Μακεδονίας», όρος που παρέμεινε και μετά την διάλυση της Γιουγκοσλαβίας. Όλη αυτή η συμπεριφορά βεβαιώνει πολλούς στην Ευρώπη – και φυσικά του σλαβικούς πληθυσμούς των Βαλκανίων - ότι Μακεδονία (και Θράκη) είναι χώροι «βαλκανικοί» και όχι ελληνικοί.

- Το 1949, στον Ελληνικό Εμφύλιο οι μισοί σχεδόν αντάρτες ήταν Σλαβομακεδόνες, πράγμα που ανάγκασε το Κ.Κ.Ε να αφήσει ανοιχτή την περίπτωση ικανοποιητικής λύσης του μέλλοντος των Σλαβομακεδόνων.

Ήμουν υποχρεωμένος να έχω σωστές και πλήρεις πληροφορίες για το Μακεδονικό για να είμαι σε θέση, πρώτον, να μετάσχω σε μια βαλκανική Συζήτηση για το θέμα που έγινε στη Θεσσαλονίκη και, δεύτερον, σε μια προσπάθεια που έκανα στη Γαλλία να ματαιωθούν τα σχέδια του Ντελόρ για την επίσημη αποδοχή του ονόματός της ως σκέτη «Μακεδονία». Το έργο αυτό μου το ανέθεσε το 1992 ο Πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Μητσοτάκης όταν ήμουν Πρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας Παρισίων. Το όνομα που πρότεινα, με την σύμφωνη γνώμη του Κ. Μητσοτάκη, ήταν Νέα Μακεδονία. (Και όχι η παλιά!). Λυπάμαι, αλλά η «Βόρειος» μόνο ως παλιά ακούγεται και εύχομαι να μην το πληρώσουμε άσχημα).

Περισσότερα στα βιβλία μου «Το Ημερολόγιο του Εμφυλίου Διχασμού» (Εκδ. Καστανιώτης) και «Ο Κόσμος κατ’ εμέ» (Εκδ. Γαβριηλίδη)