Νεφρουσομπέκ: Η πρώτη γυναίκα Φαραώ της αρχαίας Αιγύπτου

Κυβέρνησε συνολικά για 3 χρόνια, 10 μήνες και 24 ημέρες.
Open Image Modal
.
Wikimedia Commons, Public domain

Ο τίτλος του Φαραώ είναι συνώνυμος με το μεγαλείο του αρχαίου αιγυπτιακού πολιτισμού. Ο εν λόγω τίτλος, που σημαίνει «μεγάλο σπίτι» στα ιερογλυφικά, δόθηκε στους ηγεμόνες που ηγήθηκαν κατά καιρούς την αρχαια Αίγυπτο, με την πλειονότητά τους να είναι άνδρες.

Ωστόσο υπήρξαν και γυναίκες οι οποίες έφτασαν σε τέτοιο βαθμό πολιτικής επιρροής, ώστε τελικά πήραν τον τίτλο του Φαραώ. Η πρώτη καταγεγραμμένη γυναίκα Φαραώ ήταν η Νεφρουσομπέκ.

Μετά τον θάνατο του Αμενεμχέτ Δ’, ο οποίος εικάζεται ότι ήταν αδελφός και σύζυγός της, η Νεφρουσομπέκ ανέλαβε τον θρόνο. Αν και η βασιλεία της διήρκεσε μόνο τέσσερα χρόνια, ήταν η πρώτη γνωστή γυναίκα που έλαβε τον τίτλο και μάλιστα καταγράφηκε στον λεγόμενο «Κανόνα του Τορίνο» όπου, μεταξύ άλλων, αναγράφονταν σε πάπυρο οι αρχαίοι Αιγύπτιοι βασιλιάδες.

Η Νεφρουσομπέκήταν η τελευταία της Δωδέκατης Δυναστείας του Μεσαίου Βασιλείου (περίπου 2055 π.Χ. – 1650 π.Χ.). Επίσης, ήταν μια από τις κόρες του Φαραώ Αμενεμχέτ Δ’, αν και είναι άγνωστο ποια από τις συζύγους του ήταν η μητέρα της.

Open Image Modal
Heritage Images via Getty Images

Η άνοδός της στο θρόνο είναι επίσης ασαφής, αλλά υποτίθεται ότι μετά τον θάνατο του Αμενεμχέτ Δ′ παρουσιάστηκε ως η επόμενος Φαραώ, λόγω της απουσίας άλλου αρσενικού κληρονόμου. Η σχέση συγγένειας με τον Αμενεμχέτ Δ′ τη βοήθησε να διεκδικήσει την εξουσία και να μην έχει αμφισβητίες.

Σύμφωνα με τη λίστα του Τορίνο, η Νεφρουσομπέκ κυβέρνησε συνολικά για 3 χρόνια, 10 μήνες και 24 ημέρες. Δεν έχουν γίνει πολλά γνωστά για τα όσα έκανε κατά τη διακυβέρνησή της, αλλά πιστεύεται ότι η πυραμίδα της Βόρειας Μαζγκούνα, μια ημιτελής κατασκευή, μπορεί να προοριζόταν για εκείνη.

Όσον αφορά στην αρχαιολογική μαρτυρία, μία επιγραφή στο νουβιακό φρούριο της Κούμμα υποδεικνύει ότι, όπως και ο προκάτοχός της, η Νεφρουσομπέκ κυβερνούσε στην περιοχή της Νουβίας, η οποία είχε κατακτηθεί από τον Σέσωστρι Γ’. Συνεισέφερε στην κατασκευή του Λαβύρινθου του Αμενεμχέτ Γ′ και πιθανώς εξύψωσε τον πρόγονό της σε θεϊκό status στην όαση του Φαγιούμ.

Σε ό,τι αφορά στη μνημειακή γλυπτική, έχουν ανακαλυφθεί αρκετά αγάλματά της, στα οποία συνδυάζεται ο παραδοσιακός συμβολισμός του βασιλείου και η θηλυκή φύση της. Σε ένα ακέφαλο άγαλμά της που βρίσκεται στο Μουσείο του Λούβρου το παραδοσιακό φαραωνικό κάλυμμα (νεμές), συνδυάζεται με ένα τυπικά γυναικείο ένδυμα. Ο τάφος της δεν έχει ακόμη ανακαλυφθεί.

Πηγή: Μymodernmet