Η εντύπωσή μου είναι ότι τα σημερινά καμώματα της Τουρκίας στα ελληνικά νερά είναι προετοιμασία αξιώσεων σε μελλοντικές έρευνες
Open Image Modal
Τουρκία - εκδηλώσεις για τα 80 χρόνια από το θάνατο του Κεμάλ Ατατούρκ
Anadolu Agency via Getty Images

Για την καταγωγή των Οθωμανών δεν έχουμε πολλές αξιόπιστες πληροφορίας. Οι Oθωμανοί Τούρκοι (Osmanli Turkleri) ήταν oι ομιλούντες την τουρκική διάλεκτο, επίγονοι των Σελτζούκων, ανάμεσα σε πολλές άλλες οθωμανικές ή τουρκόφωνες φυλές της Κεντρο-ανατολικής και Κεντρο-δυτικής Ασίας. Μια από αυτές ήταν και η Ουγγρική που εισέβαλε στην κεντρική Ευρώπη. Οι Τούρκοι άρχισαν την εξάπλωσή τους από τον 8ο περίπου αιώνα μ.Χ.

Παράλληλα, η Περσία θα υποταχθεί στους Μογγόλους, πρώτα του Τζένγκις Χαν, τον 13ο αιώνα και στη συνέχεια του Ταμερλάνου, τον 14ο, με πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας του την Σαμαρκάνδη (την οποία, ειρήσθω εν παρόδω, κατέλαβε, ο Μέγας Αλέξανδρος το 329 π.Χ). Το περσικό βασίλειο είχε ήδη καταργηθεί από τους Άραβες τον 7ο αιώνα μ.Χ. και η Περσία είχε εξισλαμισθεί, με το σιιτικό δόγμα.

Από το 1452 και ύστερα είναι που θα κατακτηθεί για ένα διάστημα από τους  Τούρκους. Οι Τούρκοι θα εγκαταλείψουν την Περσία για να προωθηθούν ακόμα δυτικότερα, στις πιο προηγμένες περιοχές της (βυζαντινής πλέον) Μικράς Ασίας, μέχρι και τη Ανατολική Θράκη. Η κατάκτηση του Βυζαντίου που ακολούθησε είναι γνωστή.

Η Οθωμανική αυτοκρατορία θα επεκταθεί στην Νοτιοδυτική Ευρώπη και θα διαλυθεί πριν από 100 χρόνια ακριβώς, με την ήττα της ως σύμμαχος της Γερμανίας το 1918. Την 5η Νοεμβρίου γιορτάζεται -ιδιαίτερα στη Γαλλία - η Παράδοση της Γερμανίας. Η Τουρκία έχει διαλυθεί αλλά ο Κεμάλ θα μαζέψει ότι απέμεινε. Ξέρει ότι οι Δυτικοί Σύμμαχοι τής ”Εγκάρδιας Συνεννόησης” (Entente cordiale) μόλις γιορτάστηκε η νίκη τους στον Α′ Παγκόσμιο Πόλεμο, από τον φόβο της εξάπλωσης κομμουνιστικών εξεγέρσεων στη Ευρώπη, μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση, έστειλαν δυνάμεις στην Ρωσία για να καταστείλουν το Σοβιετικό καθεστώς. Πήρε μέρος ακόμα και μια ελληνική μεραρχία, με διοικητή τον Πλαστήρα, την οποία αναγκάστηκε να στείλει ο Βενιζέλος για να πάρει την άδεια των Συμμάχων να απελευθερώσουν οι Έλληνες την Σμύρνη. Θα είναι η πρώτη και τελευταία ελληνο-ρωσική σύγκρουση, που θα έχει ωστόσο πάνω από 400 θύματα .

Ο Κεμάλ λοιπόν τι κάνει; Στα βάθη της Τουρκίας όπου είχε εγκαταστήσει το επαναστατημένο κατά του Σουλτάνου κράτος, κάνει εκλογές. Η Βουλή του ψηφίζει ένα Σύνταγμα εμπνευσμένο από το σοβιετικό και υπογράφει με τον Λένιν ένα Σύμφωνο φιλίας και συνεργασίας. Και αναγνωρίζει το νεοσύστατο τουρκικό Κομμουνιστικό Κόμμα! Τρομαγμένοι οι σύμμαχοί από μια σοβιετοποίηση της Τουρκίας, εγκαταλείπουν κάθε βοήθεια στην πτωχεύσασα Ελλάδα, την σύμμαχό τους. Αρνούνται ακόμα και την δανειοδότηση που ζήτησε η κυβέρνηση Γούναρη. Και συναγωνίζονται ποιος θα υποστηρίξει πρώτος την νέα Τουρκία! Η Γαλλία ή Αγγλία; Το μέλλον της Σμύρνης ήταν γραμμένο και πριν ακόμα από την κατακτητική ανοησία του Κωνσταντίνου Α′ και την Μικρασιατική Καταστροφή που ακολούθησε. Έκτοτε, η Τουρκία υπολόγιζε ότι θα ερχόταν στο μέλλον η ευκαιρία να επιστρέψει στα νησιά του Αιγαίου που τα θεωρηθεί, εδαφικά, ”μέρος της ηπειρωτικής Τουρκίας”.

Η ευκαιρία αυτή λίγο έλειψε να δοθεί στην Τουρκία με τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Την έχασε με την ήττα τής Γερμανίας, για μια ακόμα φορά. Παρέμεινε ουδέτερη και περίμενε την εξέλιξη του πολέμου για να δει αν θα πάει με την Γερμανία ή με τους Συμμάχους. Και όταν είδε, τον Φεβρουάριο του 1945 τα συμμαχικά στρατεύματα να περικυκλώνουν την φίλη της την Γερμανία, της κηρύττει τον πόλεμο! Το 1947 θα λάβει αμερικανική βοήθεια από το Δόγμα Τρούμαν και, αφού πάρει κι αυτή μέρος στον Πόλεμο της Κορέας στο πλευρό τής Αμερικής, θα εισέλθει και στο ΝΑΤΟ, το1949. Το 1974, ο Κίσινγκερ θα την βοηθήσει να πάρει την μισή Κύπρο. Η οποία δεν ήταν στο Νάτο και είχε Πρόεδρο τον ”Κάστρο της Μεσογείου”, όπως αποκαλούσαν τα αμερικανικά μίντια τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο (που είχε μετάσχει στην ”Ομάδα των Ουδετέρων” με τους Τίτο, Νάσερ και Νεχρού, αν θυμάμαι καλά). Ο Κίσινγκερ δεν τόλμησε να τους βοηθήσει την Τουρκία να πάρει και την Ρόδο (που κι αυτή έχει Τούρκους) επειδή η Ελλάδα ήταν και είναι στο ΝΑΤΟ.

Εύλογο ερώτημα: Γιατί τα Τουρκικά αεροπλάνα παραβιάζουν συνέχεια τον ελληνικό εναέριο χώρο; Άραγε περιμένουν να ρίξουν ένα τουρκικό αεροπλάνο οι Έλληνες ώστε να θυμώσουν και να πηδήξουν στη Χίο ή στην Κω; Και γιατί περικυκλώνουν κάθε τόσο τα Ίμια; Υπάρχει μια απάντηση. Θα πάμε 45 χρόνια πίσω.

Η Χούντα κατέρρευσε και, μετά την τουρκική απόβαση στην Κύπρο, η Ελλάδα βρέθηκε 3 φορές στο χείλος του πολέμου με την Τουρκία, όπως μου το εμπιστεύτηκε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, το 1975 στη συνάντηση-συνέντευξη την οποία είχαμε για την ταινία μου ”Η Ελλάδα του Καραμανλή” που γυρίστηκε για την Γαλλική Τηλεόραση. Είναι η περίοδος που η Ελλάδα αναζητεί πετρέλαιο έξω από την Θάσο. Οι Τούρκοι ετοιμάζονται να κάνουν κι αυτοί έρευνες στο Αιγαίο. Ερευνώντας το θέμα, είχα μια συνάντηση και με τον Έλληνα Πρέσβη στην Άγκυρα που ήταν κατά σύμπτωση στην Αθήνα. Έτσι έμαθα ότι στην προσπάθεια να αναχαιτίσουν του Τούρκους, - και να προλάβουν κάποια τραγική συνέχεια - οι Έλληνες προσπαθούσαν να τους πείσουν ότι ετοίμαζαν κάποιο σχέδιο ελληνο-τουρκικής συνεργασίας. Η στάση της Τουρκίας σήμερα στα Κυπριακά νερά και οι επικίνδυνες της ενέργειες, είναι ένα δείγμα από τι κινδύνευε τότε ”the sea of trouble″, όπως θα έλεγε ο Άμλετ και για το Αιγαίο.

Η εντύπωσή μου είναι ότι τα σημερινά καμώματα της Τουρκίας στα ελληνικά νερά είναι προετοιμασία αξιώσεων σε μελλοντικές έρευνες. Οι συνθήκες στην γειτνίαση έχουν αλλάξει. Ο κίνδυνος σοβιετοποίησης της Τουρκίας έχει παρέλθει. Και, με ή χωρίς ΝΑΤΟ, η ανοιχτή πολιτική συμπεριφορά της Αμερική σήμερα, τόσο ως προς το Ισραήλ όσο και προς το Ιράν, έχει σπρώξει την Τουρκία σε αντίθετο προμαχώνα. Έτσι, η Ουάσιγκτον μπορεί να κόπτεται ότι αναχαιτίζει τα τουρκικά σχέδια στο Αιγαίο.

Το όνειρο της Ουάσιγκτον πριν από 20 χρόνια ήταν να βάλει την Τουρκία στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Το γνώρισα στη συζήτηση που είχα με τον πρώην Υπουργό Εξωτερικής Ασφάλειας και στενό συνεργάτη του Προέδρου Τζόνσον Γουόλτερ Ρόστοβ, στο Όστιν του Τέξας όπου ήταν καθηγητής τότε στο εκεί πανεπιστήμιο. Συζήτηση στο περιθώριο της συνέντευξης για το Πραξικόπημα των Χουντικών το οποίο ομολόγησε ότι ήταν… έργο του! (Η ομολογία του είναι στην ταινία)*.

Απ ότι κατάλαβα, η είσοδος της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση με 75 εκατομμύρια πληθυσμό είχε τρεις σκοπούς ή σχέδια. Το ένα ήταν να εξασφαλιστεί η επιρροή της Αμερικής στην Ευρωπαϊκή Ένωση, μέσω μιας χώρας που ακούει τις εντολές του προστάτη της.

Το δεύτερο σχέδιο ήταν να παραιτηθεί η Αμερική από ένας μέρος της οικονομικής βοήθειας προς την Τουρκία, την οποία βοήθεια θα αντικαθιστούσαν τα ”πακέτα Ντελόρ”. Και ο τρίτος λόγος ήταν η δικαιωματική μετανάστευση μερικών ακόμα εκατομμυρίων Τούρκων σε πλουσιότερες χώρες πράγμα που θα εξυπηρετούσε και το σχέδιο μείωσης της αμερικανικής βοήθειας.

Η Ελλάδα, για να μην χειροτερεύσουν οι σχέσεις της με την Τουρκία, έσπευσε να υποστηρίξει την είσοδό της στην Ευρώπη. Ωστόσο στις αστυνομικές και στρατιωτικές συμπεριφορές την εποχή που περιόδευα κινηματογραφώντας την μεταχουντική Ελλάδα, είδα πολλές απρέπειες. Μια από αυτές ήταν να φωνάζουν τα μεγάφωνα των στρατώνων στη Βόρεια Ελλάδα απερίσκεπτα εθνικιστικά συνθήματα. Και όσοι έχουν δει την ταινία ”Η Ελλάδα του Καραμανλή” θα θυμούνται την συνέντευξη σε χωριό της Θράκης ενός μέλους της τουρκικής μειονότητας που έμοιαζε τρομοκρατημένος και κοίταζε αριστερά και δεξιά με τον φόβο μην τον ακούει κανείς, Ήταν πολλές τότε οι απαγορευτικές διατάξεις για τις μειονότητες. Και ανάλογη ήταν τότε η συμπεριφορά του ελληνικού κράτους. απέναντι στις μειονότητες.

Τότε.

* ”Η Δικτατορία των Ελλήνων Συνταγματαρχών”, 1998.