Τι κέρδισε η Ελλάδα από τις ΗΠΑ;

Οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις βρίσκονται ακόμη σε φάση εξέλιξης και επίκειται ακόμη μεγαλύτερη πρόοδος, ανεξάρτητα από την πορεία των αμερικανοτουρκικών σχέσεων
Open Image Modal
COSTAS BALTAS via Getty Images

Οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις βρίσκονται σε φάση βελτίωσης και αυτό δεν πρέπει να το ξεχνάμε σε μια χώρα που εύκολα μπορούν να ειπωθούν υπερβολές. Η Ελλάδα και οι ΗΠΑ βαδίζουν σίγουρα σε τροχιά που τους επιτρέπουν να μιλούν για θέση στρατηγικού ορίζοντα στις σχέσεις τους. Πρακτικά, τι σημαίνει αυτή η Συμφωνία Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας; (MDCA); Τι προμηνύει το τεχνικό κομμάτι της MDCA για τη μεγάλη εικόνα της περιοχής μας; Τι κερδίζει η Ελλάδα; 

Χρειάζεται να ζούμε με μια αλήθεια που εκπορεύεται από τον πολιτικό ρεαλισμό. Ο ισχυρός πάντα κερδίζει περισσότερα από μια συμφωνία. Αυτό βέβαια, όσον αφορά τα απόλυτα οφέλη. Υπάρχουν ευτυχώς και τα σχετικά οφέλη. Η Ελλάδα είναι κερδισμένη από αυτήν την Συμφωνία με τις ΗΠΑ και οι λόγοι είναι πολλοί και δεν αφορούν μόνο την Τουρκία. 

Η βάση της Σούδας και τα όσα είναι πλέον πεσυμφωνημένα γι’αυτήν, θα φέρουν χρήματα στην Ελλάδα και συνεκμετάλλευση της βάσης γνωστής ως ″Best In The Mediterranean″. Το πάλαι ποτέ πρόβλημα συνδιαχείρισης των λεγόμενων ″διευκολύνσεων″, (facilitations) αναδεικνύει ότι το σημερινό διεθνές σύστημα επιτρέπει περισσότερο ισόρροπο win-win από το αντίστοιχο εκείνης της περιόδου του Ψυχρού Πολέμου. Οι συσχετισμοί ισχύος έχουν αλλάξει στην Μεσόγειο και στη Μέση Ανατολή. Η Σούδα είναι πολύ πιο απαραίτητη σήμερα για τις ΗΠΑ και έτσι, μπορούν να δεχτούν πολλές περισσότερες ρήτρες υπέρ της Ελλάδας. Το πρακτικό ζήτημα που αποτελεί κέρδος για την Ελλάδα, είναι ότι η Σούδα φέρνει την Ελλάδα σε θέση κλειδί για τα ζητήματα της Μέσης Ανατολής. 

Η δήλωση του Αμερικανού Υπουργού Εξωτερικών ότι ″Η Ελλάδα θα έχει έναν αμερικανό συνεργάτη για πολύ καιρό″, σημαίνει πάρα πολλά. Αξίζει να σημειωθεί ότι η διπλωματική γλώσσα δεν είναι ″κούφια″ από έναν αξιωματούχο μιας δύναμης που με ένα tweet μπορεί να ″ρημάξει″ την τουρκική οικονομία. Οι λέξεις συνιστούν έδαφος στη διεθνή πολιτική. Οι ΗΠΑ κοιτούν την Ελλάδα σαν έναν μελλοντικό στρατηγικό εταίρο. Ωστόσο ο στρατηγικός διάλογος μόλις πέρασε από τη δεύτερη φάση του και μένουν πολλά ακόμη να γίνουν. 

Στο βορειοανατολικό Αιγαίο, το ακριτικό λιμάνι της Αλεξανδρούπολης και τα αυξανόμενα ερείσματα των ΗΠΑ σε αυτό, δημιουργούν αυτόματα μια κατάσταση αποτροπής για την Τουρκία που με την επίσκεψη Πομπέο στην Αθήνα, έχει κυριολεκτικά χάσει και την ελάχιστη ψυχραιμία που διέθετε. Στα κέρδη της Ελλάδας, θα μπορούν να υπολογίζονται και οι ζυμώσεις για τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη και για την προοπτική απόκτησης από την Ελλάδα, αεροσκαφών 5ης γενιάς. Η ασφάλεια και η αμυντική θωράκιση όταν γίνονται με σύνεση, δεν συνιστούν ″σπατάλη″ αλλά θεμέλιο λίθο της ειρήνης και της ανάπτυξης που η Ελλάδα έχει τόσο ανάγκη. Η ασφάλεια της χώρας έναντι της τουρκικής επιθετικότητας, είναι προαπαιτούμενο της ομαλής πορείας της Ελλάδας προς την ανάπτυξη. Ο Αμερικανός Υπουργός Εξωτερικών, παρόλο που τόνισε πως η Τουρκία θα αντιμετωπιστεί διπλωματικά, (εντός της διπλωματίας είναι και οι κυρώσεις και διάφορα αντίμετρα με βάση την αρχή της αναλογικότητας του Διεθνούς Δικαίου) εάν η Τουρκία προχωρήσει σε πολεμικό επεισόδιο, τότε δεσμεύτηκε πως οι ΗΠΑ θα παρέμβουν υπέρ των ελληνικών συμφερόντων. Ακόμη μια δήλωση που οφείλει να συγκαταλέγεται στα ελληνικά κέρδη, είναι και η διακριτική πίεση του Πομπέο στην Ευρώπη για την αντιμετώπιση της απειλής. Να θυμόμαστε οτι ήδη η Γαλλία (η πιο ισχυρή στρατιωτική δύναμη στην Ευρώπη μετά το Brexit) έχει γεωοικονομικά συμφέροντα στην Κύπρο αλλά και μια δεσμευτική υπογραφή για αμυντική συμμαχία με τη Μεγαλόνησο. 

Τέλος, αυτό που εξασφαλίζει η Ελλάδα από τις ΗΠΑ, είναι την ίδια τους την κοσμοθεωρία πάνω στο χτίσιμο ισχυρών διμερών σχέσεων. Η Ουάσινγκτον δεν πράττει όπως η Μόσχα. Οι Αμερικανοί επιθυμούν την ισόρροπη ενίσχυση των οικονομικών δεσμών με τους αντίστοιχους αμυντικούς (σκληρή ισχύς). Οι οικονομικές σχέσεις που αφορούν το κομμάτι του εμπορίου, είναι διακριτές από τις γεωοικονομικές οι οποίες στηρίζονται στη διπλωματία των αγωγών. Η σταθερότητα της αμερικανικής πρακτικής, εμπνέει σιγουριά για το ότι οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις βρίσκονται ακόμη σε φάση εξέλιξης και επίκειται ακόμη μεγαλύτερη πρόοδος, ανεξάρτητα από την πορεία των αμερικανοτουρκικών σχέσεων και των αντίστοιχων ελληνοτουρκικών. Αυτό, ίσως να είναι και το μεγαλύτερο κέρδος για την Ελλάδα καθώς ουδέποτε μας συνέφερε η ταύτιση της σχέσης μας με την υπερδύναμη, με το πώς θα αντιμετωπίζουν την Τουρκία σε σύγκριση με την Ελλάδα.