Η ελληνική ευκαιρία του FinTech και ο νέος Γερμανός "παίκτης"

Στην Ελλάδα η "ανακάλυψη" του FinTech και η "συζήτηση" περί αυτού έχει ξεκινήσει πολύ προσφάτως (περίπου τα τελευταία 2 χρόνια), ενώ επανήλθε πολύ περισσότερο δυναμικώς μετά το καλοκαίρι και τα προβλήματα που δημιουργήθηκαν στο χρηματοπιστωτικό σύστημα από την επιβολή κεφαλαιακών ελέγχων. Στην ελληνική πραγματικότητα του FinTech παρατηρείται ένα παράδοξο σε σχέση με τις αντίστοιχες εξελίξεις στο εξωτερικό: «Κινητήρια δύναμη» για τεχνολογικές καινοτομίες στον χρηματοοικονομικό χώρο είναι οι ίδιες οι τράπεζες, παρά νέες εταιρείες με καινοτόμα επιχειρηματικά μοντέλα που μπορούν «διαταράξουν» ένα αρκετά ευμεγέθη, δυσκίνητο και γραφειοκρατικό τομέα.
|
Open Image Modal
shutterstock

Ένας από τους ραγδαίως αναπτυσσόμενους τομείς στην τεχνολογική επιχειρηματικότητα παγκοσμίως είναι ο επονομαζόμενος ως FinTech (από την σύνθεση των όρων Financial Technology, δηλαδή τεχνολογίες στον χρηματοοικονομικό τομέα).

Στον τομέα του FinTech έχουν στρέψει το «βλέμμα» τους και τα Venture Capital και Private Equity επενδυτικά κεφάλαια, με τις χρηματοδοτήσεις παγκοσμίως να τριπλασιάζονται το 2014 φθάνοντας τα 12,1 δισ. δολλάρια, από 4,05 δισ. δολλάρια το 2013 και κάτω από 2 δισ. το 2010. Στην Ευρώπη, ως σημαντικά FinTech κέντρα έχουν αναδυθεί το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ιρλανδία (623 εκατ. δολ. επενδύσεων το 2014), οι Σκανδιναβικές χώρες (345 εκατ.) και η Ολλανδία (306 εκατ. δολ. το 2014).

Στις πιο σημαντικές FinTech startups συμπεριλαμβάνονται εταιρείες όπως οι: Stripe (ΗΠΑ, 2010, υλισμικό και λογισμικό που επιτρέπει σε εμπόρους και επιχειρήσεις να λαμβάνουν και να διαχειρίζονται ηλεκτρονικές πληρωμές, 280 εκατ. δολ. σε επενδύσεις), TransferWise (Ηνωμένο Βασίλειο, 2010, μεταφορές χρημάτων στο εξωτερικό από φυσικά πρόσωπα και επιχειρήσεις χωρίς τις υψηλές τραπεζικές χρεώσεις, 90 εκατ. δολ. σε επενδύσεις), iZettle (Ηνωμένο Βασίλειο, 2010, τερματικά και εφαρμογές για αποδοχή και διαχείριση πληρωμών από επιχειρήσεις μέσω κινητών τηλεφώνων, 244 εκατ. δολ. σε επενδύσεις), Gusto (πρώην ZenPayroll, ΗΠΑ, 2011, διαχείριση και καταβολή μισθοδοσίας στο cloud, 136 εκατ. δολ. σε επενδύσεις), Square (ΗΠΑ, 2009, πλήρης οικονομική διαχείριση μίας επιχείρησης, αποδοχή πληρωμών στο ηλεκτρονικό και το φυσικό κανάλι πώλησης, καταγραφή πωλήσεων, διαχείριση αποθήκης, κοκ., 591 εκατ. δολ. σε επενδύσεις, IPO στην Νέα Υόρκη στα 2,9 δισ. δολλάρια κεφαλαιοποίηση), Coinbase (ΗΠΑ, 2012, ένα από τα πλέον δημοφιλή ψηφιακά πορτοφόλια για συναλλαγές με Bitcoin, 107 εκατ. δολ. σε επενδύσεις), και άλλες. Τα πιο ενεργά Venture Capital funds στον κλάδο είναι μεταξύ άλλων τα Accel Partners, Andreessen Horowitz, Greylock Partners, Kleiner Perkins Caufield & Byers, New Enterprise Associates και Sequoia Capital.

Η επικράτηση των τεχνολογικών χρηματοοικονομικών υπηρεσιών (κυρίως αυτές των ηλεκτρονικών πληρωμών και συναλλαγών) και η αποδοχή τους από τους ίδιους τους καταναλωτές και τους εμπόρους έχουν οδηγήσει ακόμα και τους τεχνολογικούς "κολοσσούς" της Apple, της Google, της Samsung και του Facebook να δημιουργήσουν τις δίκες τους FinTech υπηρεσίες, που ενσωματώνουν στα υφιστάμενα προϊόντα τους.

Παρ' ότι πολλές από τις FinTech startups "βρίσκονται εκεί έξω" για να "σκοτώσουν" τα παραδοσιακά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, εν τούτοις οι τράπεζες δεν βλέπουν τις καινοτομίες στον τομέα τους αποκλειστικώς ως μια σχέση μεταξύ εχθρών και προσπαθούν να προλάβουν τις αλλαγές που επέρχονται και να τις ενσωματώσουν, αν όχι να τις δημιουργήσουν και να τις καθοδηγήσουν οι ίδιες: τράπεζες όπως οι αμερικανικέςCiti, American Express, Goldman Sachs, JP Morgan και οι ευρωπαϊκές Santander, BBVA, Barclays, UBS και άλλες έχουν "αγκαλιάσει" τον κλάδο, είτε επενδύοντας απευθείας σε και εξαγοράζοντας FinTech startups είτε υποστηρίζοντας επιχειρηματικούς επιταχυντές που απευθύνονται σε τέτοιες εταιρείες είτε ενσωματώνοντας ταχύτατα τις τεχνολογικές καινοτομίες που δημιουργούνται. Ανάλογες δραστηριότητες υποστήριξης και προώθησης FinTech εταιρειών (πέραν των καινοτόμων τεχνολογικών λύσεων που αναπτύσσουν και οι ίδιες) "τρέχουν" και οι "κολοσσοί" των τραπεζικών συναλλαγών MasterCard και Visa.

Στην Ελλάδα η "ανακάλυψη" του FinTech και η "συζήτηση" περί αυτού έχει ξεκινήσει πολύ προσφάτως (περίπου τα τελευταία 2 χρόνια), ενώ επανήλθε πολύ περισσότερο δυναμικώς μετά το καλοκαίρι και τα προβλήματα που δημιουργήθηκαν στο χρηματοπιστωτικό σύστημα από την επιβολή κεφαλαιακών ελέγχων.

Οι περιορισμοί στις προσωπικές αναλήψεις, στις εταιρικές συναλλαγές και στις μεταφορές κεφαλαίων και πληρωμές προς το εξωτερικό οδήγησε πολλούς καταναλωτές και εταιρείες να χρησιμοποιήσουν ευρύτερα τις ηλεκτρονικές μεθόδους συναλλαγών και πληρωμών, ακόμη και να αναζητήσουν στο εναλλακτικό νόμισμα Bitcoin μία μέθοδο αποφυγής των περιορισμών στις κινήσεις κεφαλαίων ή εξασφάλισης των καταθέσεων σε ενδεχόμενο «κούρεμα».

Στην Ελλάδα ο κλάδος του FinTech είναι πολύ περισσότερο περιορισμένος σε σχέση με τα μεγέθη που περιεγράψαμε παραπάνω.

Η πιο σημαντική εταιρεία του κλάδου αυτή την στιγμή είναι η Viva, η οποία αποτελεί μέλος του ομίλου εταιρειών πληροφορικής Realize που δραστηριοποιείται από το 2000. Έγινε κυρίως γνωστή από τις υπηρεσίες ηλεκτρονικών κρατήσεων για εισιτήρια μεταφορών και θεαμάτων. Από το 2014 είναι η μοναδική ελληνική εταιρεία η οποία έχει λάβει αδειοδότηση από το Ευρωσύστημα ως Ίδρυμα Έκδοσης Ηλεκτρονικού Χρήματος, κάτι που της επιτρέπει υπό την εποπτεία της Τράπεζας της Ελλάδος να λειτουργεί υπηρεσίες ηλεκτρονικής τραπεζικής σε όλο τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο. Μετά από μία σημαντική επένδυση (σύμφωνα με πληροφορίες της εφημερίδας «Το Βήμα», περίπου 6 εκατ. ευρώ) από επενδυτικές εταιρείες λάνσαρε το πρώτο της μεγάλο προϊόν: το Viva Wallet επιτρέπει στους χρήστες του να μεταφέρουν χρήματα από τον προσωπικό τους λογαριασμό και να τα «αποθηκεύουν» σε ένα ψηφιακό πορτοφόλι, μέσα από το οποίο μπορούν να πραγματοποιούν πληρωμές σε συνεργαζόμενους εμπόρους ή να εξοφλούν τους λογαριασμούς τους. Παράλληλα, μέσω μίας MasterCard μπορούν να «συγχρονίζουν» το ψηφιακό τους πορτοφόλι και με πλαστική κάρτα για πληρωμές σε φυσικά καταστήματα. Η Viva έχει λανσάρει επίσης τη δική της σειρά τερματικών POS για τη λήψη πληρωμών μέσω πιστωτικών ή χρεωστικών καρτών στο φυσικό σημείο πώλησης από την πλευρά των εμπόρων.

Πέραν της Viva, συναντούμε λίγες ανεξάρτητες εταιρείες στον τομέα των ηλεκτρονικών χρηματοοικονομικών και χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών.

Αρκετός «συνωστισμός» παρατηρείται στον κλάδο της ηλεκτρονικής τιμολόγησης και της λογιστικής διαχείρισης μίας επιχείρησης, όπου εκτός από περισσότερο καθιερωμένες εταιρείες, όπως η Retail@Link της Entersoft και τα προϊόντα myGalaxy και Orbi της Singular Logic, συναντούμε, μεταξύ άλλων, τις startups Elorus (μια διαδικτυακή εφαρμογή ηλεκτρονικής τιμολόγησης μέσω της οποίας ελεύθεροι επαγγελματίες και επιχειρήσεις μπορούν να εκδίδουν αθεώρητα τιμολόγια και αποδείξεις, να δέχονται ηλεκτρονικές πληρωμές, να καταγράφουν τις εισπράξεις και να παρακολουθούν τη ρευστότητά τους), η οποία έχει χρηματοδοτηθεί με κεφάλαιο «σποράς» 50.000 ευρώ από τους επενδυτικούς «αγγέλους» της StartTech Ventures, και Billit (ένα διαδικτυακό λογιστήριο που επιτρέπει στον επιχειρηματία να εκδίδει, αποστέλλει και πληρώνει ηλεκτρονικά τα τιμολόγιά του, να καταγράφει τα έσοδα και τα έξοδά του και να δημιουργεί συγκεντρωτικές καταστάσεις για το ΦΠΑ και τις υποχρεώσεις του).

Ένας ακόμη τομέας που έχει δημιουργήσει αρκετή δραστηριότητα στην ελληνική αγορά είναι οι διαδικτυακές υπηρεσίες ασφάλισης, κυρίως στον κλάδο αυτοκινήτου και ιδιωτικής υγείας. Μία από τις πρωτοπόρες στον τομέα είναι η InsuranceMarket.gr (ξεκίνησε το 2010 ως LiveInsurance.gr και σήμερα έχει αναδειχθεί ως ο μεγαλύτερος διαδικτυακός ασφαλιστικός διαμεσολαβητής και «μηχανή» αναζήτησης και σύγκρισης ασφαλιστικών προγραμμάτων στην Ελλάδα, κυρίως στον κλάδο του αυτοκινήτου, με 100.000 πελάτες στο τέλος του πρώτου τριμήνου του 2015), ενώ σημαντικό μέγεθος ανάμεσα στις ασφαλιστικές εταιρείες στον κλάδο του αυτοκινήτου έχει αναδειχθεί η Hellas Direct (από το 2012 παρέχει αποκλειστικώς μέσω Διαδικτύου τις υπηρεσίες της, στο τέλος του 2014 έφθασε στους 25-30.000 πελάτες και το μετοχικό κεφάλαιό της τον Φεβρουάριο του 2015 διαμορφώθηκε στα 17 εκατ. ευρώ, μετά τη συμμετοχή των Third Point - μέσω του Third Point Hellenic Recovery Fund, για σχεδόν 6 εκατ. δολλάρια, σύμφωνα με εκτιμήσεις - και Endeavor Catalyst).

Ένας τελευταίος υποτομέας του FinTech στον οποίο παρατηρείται μία περισσότερο αυξημένη δραστηριότητα στην Ελλάδα είναι αυτός των εναλλακτικών αγορών αξιών και επιχειρηματικών κεφαλαίων. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αντιστοίχως είναι η ZuluTrade [δημιουργήθηκε το 2007 από τον Λέοντα Γιοχάη και σήμερα με κεντρικά γραφεία στον Πειραιά, 120 άτομα προσωπικό και υπό ρυθμιστική εποπτεία σε Ευρώπη, ΗΠΑ και Ασία, αποτελεί μία διαδικτυακή πλατφόρμα forex με «κοινωνικά» χαρακτηριστικά, μέσω της οποίας οι επενδυτές μπορούν να αναπτύσσουν τις στρατηγικές τους (παρ)ακολουθώντας τις τοποθετήσεις και τις «επιδόσεις» των υπόλοιπων επενδυτών] και η Open Circle (πλατφόρμα συμμετοχικών επενδύσεων, μέσω της οποίας εταιρείες αναρτούν τα επιχειρηματικά τους σχέδια και το ποσό χρηματοδότησης που αναζητούν από πιστοποιημένους από την πλατφόρμα επενδυτές και μέσω της οποίας έχει ολοκληρωθεί με επιτυχία ένας επενδυτικός γύρος στην εταιρεία Pinnatta).

Στην ελληνική πραγματικότητα του FinTech παρατηρείται ένα παράδοξο σε σχέση με τις αντίστοιχες εξελίξεις στο εξωτερικό: «Κινητήρια δύναμη» για τεχνολογικές καινοτομίες στον χρηματοοικονομικό χώρο είναι οι ίδιες οι τράπεζες, παρά νέες εταιρείες με καινοτόμα επιχειρηματικά μοντέλα που μπορούν «διαταράξουν» ένα αρκετά ευμεγέθη, δυσκίνητο και γραφειοκρατικό τομέα.

Έτσι, οι ίδιες οι τράπεζες σε συνεργασία με εταιρείες κινητής τηλεφωνίας έφεραν τις πληρωμές μέσω κινητού τηλεφώνου στην Ελλάδα, ενώ μετά την έλευση των capital controls όπου περισσότερες επιχειρήσεις έδειξαν ενδιαφέρον για αποδοχή πληρωμών μέσω καρτών, λάνσαραν νέες υπηρεσίες για συσκευές PoS. Πέραν των ίδιων των e- και m-banking υπηρεσιών των τραπεζικών ιδρυμάτων και της Viva, δεν έχουν αναπτυχθεί άλλες λύσεις εναλλακτικής ηλεκτρονικής τραπεζικής, ενώ ακόμα και στη μεταφορά μικρών χρηματικών ποσών μεταξύ φυσικών προσώπων (peer-to-peer), φαίνεται πως στην Ελλάδα και πάλι οι ίδιες οι τράπεζες θα καινοτομήσουν πρώτες. Ανάλογη «ώθηση» στον τομέα (αν και εστιάζοντας περισσότερο στην προώθηση του ηλεκτρονικού εμπορίου και των ηλεκτρονικών πληρωμών) δίνουν και στην Ελλάδα Visa και MasterCard.

Σε αυτό το σημείο δημιουργείται η ελληνική «ευκαιρία» για τους όσους ξεκινήσουν πρώτοι (first-movers) την ανάπτυξη υπηρεσιών στον κλάδο του FinTech, καθώς μία σειρά από παράγοντες μπορούν να τους ευνοήσουν:

- Το ευρύτερο οικονομικό και φορολογικό περιβάλλον στο οποίο λειτουργεί η Ελλάδα, το οποίο προκειμένου να διορθωθεί έχει προωθηθεί και από την ίδια την κυβέρνηση μία ατζέντα ηλεκτρονικών μεθόδων λειτουργίας.

- Η αναγνώριση από τα ίδια τα τραπεζικά ιδρύματα της χώρας των δυνατοτήτων που προσφέρουν οι καινοτομίες στον κλάδο τους, αλλά και ευρύτερα των νέων επιχειρηματικών μοντέλων και των startups, που μπορεί να οδηγήσει σε συνέργειες με τον ίδιο τον χρηματοπιστωτικό κλάδο.

- Ο μεγάλος βαθμός γραφειοκρατίας και «δυσκινησίας» που χαρακτηρίζει τις διαδικασίες των ελληνικών τραπεζών και τα χαμηλά ποσοστά ικανοποίησης των πελατών τους, γεγονός που δημιουργεί μία σημαντική «κρίσιμη μάζα» πρώτων χρηστών (early adopters) για ποιοτικές εναλλακτικές υπηρεσίες.

- Το κενό και η απουσία ανεξάρτητων εταιρειών με σημαντικό μέγεθος ή με χαρακτηριστικά «κυρίαρχου παίκτη», που δημιουργεί ουσιαστικώς μία ανεξερεύνητη αγορά για τις FinTech υπηρεσίες.

Από την άλλη πλευρά, αρνητικούς παράγοντες για την επιτυχία του κλάδου στη χώρα μπορεί να αποτελέσουν (και πάλι, από την ανάποδη αυτήν την φορά) το επιχειρηματικό και φορολογικό περιβάλλον που καθιστά περισσότερο ευνοϊκές τη φοροαποφυγή και τη φοροδιαφυγή παρά τη χρήση ηλεκτρονικών μεθόδων συναλλαγών, η παρατηρούμενη χαμηλή εξοικείωση-χρήση στην καθημερινότητα και στον φυσικό κόσμο των ηλεκτρονικών μεθόδων πληρωμών και συναλλαγών, οι οποίες μετά τη χαλάρωση των κεφαλαιακών ελέγχων φαίνεται πως υποχωρούν και πάλι, αλλά και η περιορισμένη διαθεσιμότητα εγχώριων επενδυτικών κεφαλαίων που είναι απαραίτητα για να υποστηρίξουν την ανάπτυξη τέτοιων υπηρεσιών.

Προσφάτως, πάντως, η ελληνική αγορά έγινε "στόχος" για έναν ακόμη διεθνή "παίκτη", καθώς το 2014 είχε προηγηθεί η φινλανδική Holvi, η οποία αναπτύσσει λύσεις ηλεκτρονικής τραπεζικής για μικρούς επιχειρηματίες και ελεύθερους επαγγελματίες.

Σε μία είδηση που πέρασε μάλλον «στα ψιλά», η γερμανική εταιρεία NUMBER26 από την Γερμανία συμπεριέλαβε την Ελλάδα στις χώρες στις οποίες επέκτεινε την παροχή των υπηρεσιών της.

Η NUMBER26 έχει αναπτύξει υπηρεσίες ηλεκτρονικής τραπεζικής αποκλειστικώς μέσω κινητού τηλεφώνου. Οι υπηρεσίες απευθύνονται σε καταναλωτές (δεν προσφέρονται εταιρικοί λογαριασμοί) και κάθε χρήστης της «κινητής» αυτής τράπεζας μπορεί να ανοίξει λογαριασμό δωρεάν μέσα σε 8 λεπτά (όπως υπόσχεται η εταιρεία), αποστέλλοντας τα σχετικά έγγραφα και ολοκληρώνοντας την ταυτοποίησή του μέσω βιντεοκλήσης με υπάλληλο της εταιρείας. Στη συνέχεια, αφού μεταφέρει χρήματα στον λογαριασμό του, μπορεί να πραγματοποιεί ηλεκτρονικές πληρωμές χωρίς κάποια χρέωση ή προμήθεια, ενώ μπορεί και να αιτηθεί την έκδοση φυσικής κάρτας MasterCard μέσω της οποίας μπορεί να πραγματοποιεί αναλήψεις μετρητών από τον λογαριασμό του στην NUMBER26, επίσης χωρίς χρέωση.

Η εταιρεία ιδρύθηκε το 2013 και συνεργάζεται με την γερμανική τράπεζα Wirecard Bank (μία μικρή τράπεζα που εξειδικεύεται στην δημιουργία και παροχή διαδικτυακών τραπεζικών προϊόντων και είναι μέλος του ομίλου Wirecard Group, ο οποίος το 2014 σημείωσε κύκλο εργασιών 601 εκατ. ευρώ). Σε 10 μήνες από την ίδρυσή της είχε «πιάσει» 80.000 πελάτες σε Γερμανία και Αυστρία, ενώ αυτή την στιγμή απασχολεί 70 εργαζομένους. Η NUMBER26 έχει δεχθεί συνολικά χρηματοδοτήσεις ύψους 11,5 εκατ. ευρώ από Earlybird Ventures, Redalphine Ventures, Axel Springer Plug&Play και (τον Απρίλιο) από την Valar Ventures, μία από τις επενδυτικές εταιρείες στις οποίες συμμετέχει ο Πίτερ Τιλ, συνιδρυτής της PayPal και «θρυλικός» επενδυτής σε startups, καθώς ήταν ο πρώτος εξωτερικός επενδυτής του Facebook το 2004, ενώ έχει συμμετάσχει σε γύρους επενδύσεων εταιρειών όπως LinkedIn, Yelp, Quora, Yammer, Palantir και TransferWise. Παρ' ότι αυτή την στιγμή η NUMBER26 παρέχει μόνο τρεχούμενους λογαριασμούς σε καταναλωτικούς πελάτες, στα επόμενα σχέδια της είναι η δημιουργία καταθετικών, αποταμιευτικών και επενδυτικών προϊόντων.

Η NUMBER26 συμπεριέλαβε την Ελλάδα στον δεύτερο «γύρο» χωρών στις οποίες από τον Δεκέμβριο παρέχει τις υπηρεσίες της και σε προσωπική επικοινωνία που είχα με εκπροσώπους της εταιρείας τους ρώτησα ποιοι ήταν οι λόγοι που τους έκαναν να επιλέξουν και την Ελλάδα.

«Τα τραπεζικά προϊόντα στην Ελλάδα είναι αρκετά παραδοσιακά, αρκετά από αυτά αρκετά ακριβά και χρησιμοποιούν παλιές τεχνολογίες. Αυτά είναι τα χαρακτηριστικά των χωρών στις οποίες επεκτεινόμαστε», μου απάντησαν μέσω e-mail, χαρακτηρίζοντας το δικό τους προϊόν ως μία σύγχρονη, μοναδική και εύχρηστη τραπεζική εμπειρία.

Με τους περιορισμούς που βρίσκονται αυτή την στιγμή σε ισχύ στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα, κάποιος χρήστης της υπηρεσίας θα μπορούσε να μεταφέρει μόνο 500 ευρώ κάθε μήνα στον λογαριασμό του προκειμένου να πραγματοποιήσει συναλλαγές μέσω της NUMBER26 και αυτό εφόσον δεν έχει καλυφθεί το ανώτατο εγκριτικό όριο του πιστωτικού ιδρύματος από το οποίο μεταφέρει τα χρήματά του. Σε ερώτηση για το αν οι κεφαλαιακοί έλεγχοι εκλήφθησαν εκ μέρους τους ως εμπόδιο ή ως ευκαιρία για το λανσάρισμα μίας εναλλακτικής τραπεζικής «πρότασης», μου απάντησαν ότι βλέπουν τα capital controls ως «μία ευκαιρία για να εισέλθουν σε μία αγορά που είναι εντελώς απογοητευμένη από τις τράπεζες και τις τραπεζικές υπηρεσίες» και πως βλέπουν μία επιπλέον ευκαιρία στο γεγονός ότι «δεν είναι πάρα πολλοί αυτοί που είναι διατεθειμένοι να μπουν στην (σσ. ελληνική) αγορά τώρα, επομένως μπορούμε να δείξουμε εμείς πόσο εύκολο μπορεί να είναι το mobile banking», ενώ έκαναν λόγο για μία υπηρεσία που βασίζεται στη διαφάνεια και στην εμπιστοσύνη.

Τους ρώτησα, τέλος, εάν έχουν «χαρτογραφήσει» την ελληνική αγορά της ηλεκτρονικής τραπεζικής και τους τοπικούς «παίκτες», με τους εκπροσώπους της NUMBER26 να απαντούν πως «η διείσδυση της ηλεκτρονικής τραπεζικής στην Ελλάδα είναι αρκετά χαμηλή, ωστόσο η διείσδυση του mobile αυξάνεται. Με τα capital controls είδαμε επίσης μία αύξηση της χρήσης πιστωτικών καρτών, μία θετική εξέλιξη για τα επιχειρηματικά μοντέλα διεθνούς τραπεζικής. Η υπόθεσή μας είναι ότι η Ελλάδα θα προσπεράσει το online banking και θα κατευθυνθεί απευθείας προς το mobile banking».

Η είσοδος της NUMBER26 επιβεβαιώνει τις προοπτικές που μπορεί να έχει ο κλάδος του FinTech στην Ελλάδα, ενώ και οι απόψεις των στελεχών της που μου μεταφέρθηκαν τονίζουν το «παρθένο» της αγοράς.

Θα έχει ενδιαφέρον να δούμε την εξέλιξη της αγοράς μέσα στο 2016, το θεσμικό πλαίσιο που θα δημιουργηθεί (μέχρι στιγμής πάντως τα «μηνύματα» από την κυβερνητική πλευρά είναι αντιφατικά και αμφίσημα) και κατά πόσον και ελληνικές startup εταιρείες μπορούν να δημιουργήσουν μία «φουρνιά» αντίστοιχων υπηρεσιών που θα καθιερωθούν στην εγχώρια αγορά και που ει δυνατόν θα επεκταθούν και στο εξωτερικό.