Υπερεθνική Δημοκρατία και συμμετοχή vs λαϊκισμού

Η ισχυροποίηση της φιλελεύθερης και της πράσινης εκπροσώπησης στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, λειτουργεί ως ανάχωμα απέναντι στην παρουσία των αντιευρωπαϊκών άκρων.
Open Image Modal
ASSOCIATED PRESS

Στις ευρωπαϊκές εκλογές, από το 1979 και την πρώτη άμεση εκλογή από τους Πολίτες της Ευρώπης των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, το ενδιαφέρον και η συμμετοχή για την ευρωπαϊκή κάλπη έβαινε μειούμενο σε όλη αυτή την 40χρονη πορεία. Τα πολιτικά δρώμενα στο Ημικύκλιο του Στρασβούργου, η ενίσχυση του πολιτικού ρόλου και του χαρακτήρα του έργου των ευρωβουλευτών, από το αρχικό διακοσμητικό και συμβουλευτικό στοιχείο, μέχρι τον σημερινό της συναπόφασης και του συνομοθέτη, παρουσιάζονται ως αντιστρόφως ανάλογα της αξίας τους. 

Και το κοινοτικό θεσμικό σύστημα, αλλά κυρίως οι εθνικές αρχές, δεν έχουν λειτουργήσει ενιαία στο να αναδείξουν τι αντιπροσωπεύει και εκπροσωπεί αυτό το υπερεθνικό πεδίο δημοκρατίας. Ενώ το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σε πολλές κρίσιμες στιγμές του ενωσιακού οικοδομήματος διεκδίκησε και έλαβε τον ρόλο του διαμορφωτή πολιτικών γεγονότων ενίσχυσης της ευρωπαϊκής ενοποίησης, αυτό που αποτυπώνονταν στην κάλπη ήταν η χαμηλή συμμετοχή, η έλλειψη ενδιαφέροντος, η μετατροπή των ευρωεκλογών με ευθύνη των εθνικών κυβερνήσεων και αντιπολιτεύσεων σε μια στενή και περιοριστική εθνική αντιπαράθεση.

Στα 40 αυτά χρόνια των ευρωεκλογών, η συμμετοχή των Πολιτών η μείωση της συμμετοχής των Πολιτών φθάνει στο 20%, πολιτικό γεγονός η μετάφραση του οποίου έχει διαφορετικές ερμηνείες από χώρα σε χώρα, αλλά και διαφορετικές ερμηνείες ως προς τα αίτια. 

Σε αυτές τις ευρωπαϊκές εκλογές όμως, με ορατό τον κίνδυνο μιας μεγάλης ανόδου ευρωαρνητικών, λαϊκιστικών, εθνικιστικών κομμάτων, δημιουργήθηκε μια αξιοσημείωτη μεταστροφή του ευρωπαϊκού εκλογικού σώματος, επιτυγχάνοντας η συμμετοχή σε αυτές να ξεπεράσει το 50%, το υψηλότερο ποσοστό συμμετοχής από τις ευρωεκλογές του 1994. Η ενίσχυση αυτή του δημοκρατικού ενδιαφέροντος για την Ευρώπη, είχε σαν αποτέλεσμα η δυναμική των λαϊκιστικών/δημαγωγικών κομμάτων να μην φθάσει τα ποσοστά που αποτυπώνονταν στις έρευνες της κοινής γνώμης.

Στο αίτημα για παρουσία στην ευρωπαϊκή κάλπη, οι Ευρωπαίοι Πολίτες με την έκφραση της διαμόρφωσης της ψήφου τους, έδωσαν πολιτική κυριαρχία στο ρεύμα των φιλοευρωπαϊκών δυνάμεων, με τις πολιτικές ομάδες του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος και των Σοσιαλιστών Δημοκρατών για την Ευρώπη να μην εξασφαλίζουν την παραδοσιακή πλειοψηφία, ένα νέο ισχυρό φιλοευρωπαϊκό ρεύμα να δημιουργείται με την σημαντική άνοδο και εκλογή ευρωβουλευτών από τους Φιλελεύθερους και τους Πράσινους σε χώρες όπως η Γερμανία, η Γαλλία, η Φινλανδία, ακόμα μέχρι και στην Μεγάλη Βρετανία. Απέναντι λοιπόν στην αυξανόμενη εθνικιστική και λαϊκιστική παρουσία, η ισχυροποίηση της φιλελεύθερης και της πράσινης εκπροσώπησης στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, λειτουργεί ως ανάχωμα απέναντι στην παρουσία των αντιευρωπαϊκών άκρων.

Το ευρωπαϊκό κοινοβουλευτικό σκηνικό, όπως έχει διαμορφωθεί, έχει μπροστά του μια μείζονα πρόκληση, αυτήν της συνεργασίας όλων των φιλοευρωπαϊκών δυνάμεων για να προωθήσουν τον στόχο της πολιτικής ενοποίησης, να ενισχύσουν τον ρόλο του Ευρωπαίου Πολίτη, να διεκδικήσουν περισσότερες κοινές πολιτικές για την περιφερειακή ανάπτυξη και την αποκέντρωση, για τη Νεολαία, την απασχόληση, την εκπαίδευση και την κατάρτιση. Αναγκαιότητες επιτυχημένων πολιτικών που μπορούν να μειώσουν την υποστήριξη ομάδων των ευρωπαϊκών κοινωνιών στους εκφραστές της διαίρεσης και του λαϊκισμού.

Με την εκπροσώπηση των Πολιτών της Ευρώπης εφοδιασμένη με σημαντικές εξουσίες, με το νομοθετικό ρόλο πιο ισχυρό και ουσιαστικό, ο θεσμικός χαρακτήρας της Ευρωπαϊκής Ένωσης χρειάζεται ένα νέο προσανατολισμό, πολύ πιο πειστικό. 

Το δημοκρατικό στοιχείο της πρώτης αυξητικής τάσης συμμετοχής στις ευρωεκλογές των τελευταίων 25 ετών, κάνει περισσότερο διακριτό από ποτέ, ότι η ευρωπαϊκή κάλπη, η ψήφος και επιλογή των Πολιτών, αφορά την εκπροσώπηση στην ευρωπαϊκή δημόσια σφαίρα, την ενίσχυση των κοινοτικών πολιτικών, την εξέλιξη της ευρωπαϊκής ενοποίησης και όχι την διάσπαση σε επιμέρους διαφορετικές εθνικές εκλογικές αναμετρήσεις.