Σφοδρές αντιδράσεις για την μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί

Μενδώνη: «Η απόφαση αποτελεί ανοικτή πρόκληση προς όλο τον πολιτισμένο κόσμο»
|
Open Image Modal
OZAN KOSE via Getty Images

Εντονες αντιδράσεις στην Ελλάδα και τη διεθνή κοινότητα προκαλεί η απόφαση του τουρκικού ΣτΕ να κρίνει παράνομο τον χαρακτηρισμό της Αγίας Σοφίας ως μουσείο, ανοίγοντας διάπλατα τον δρόμο για την μετατροπή της σε μουσείο.

Η απόφαση του τουρκικού δικαστηρίου για αλλαγή του status της Αγίας Σοφίας, είναι «αποτέλεσμα της πολιτικής βούλησης του Προέδρου Ερντογάν» και «αποτελεί ανοικτή πρόκληση προς όλο τον πολιτισμένο κόσμο που αναγνωρίζει τη μοναδική αξία και την οικουμενικότητα του μνημείου» τονίζει σε δήλωσή της η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη.

Σημειώνει ότι «ο εθνικισμός που επιδεικνύει ο Πρόεδρος Ερντογάν δεν συνιστά σωστό σύμβουλο, οδηγώντας τη χώρα του έξι αιώνες πίσω» και υπογραμμίζει: «Η Αγία Σοφία δεν χάνει από την αίγλη της και το πανανθρώπινο μήνυμά της, επειδή το τουρκικό δικαστήριο υπέκυψε. Ο Πρόεδρος Ερντογάν αποφάσισε για την Τουρκία την πολιτιστική απομόνωση της».

Αναλυτικά η υπουργός Πολιτισμού αναφέρει στη δήλωσή της:

«Την επόμενη μέρα από τις επισημάνσεις της UNESCO για τα σοβαρά θεσμικού τύπου κωλύματα τα οποία υφίστανται στην αλλαγή του status της Αγίας Σοφίας, από μουσείο σε ισλαμικό τέμενος, ήρθε η σημερινή απόφαση του τουρκικού δικαστηρίου που επιβεβαιώνει απόλυτα ότι στη γείτονα χώρα δεν υφίσταται ανεξάρτητη δικαιοσύνη. Αποτελεί παρακολούθημα της προεδρικής εξουσίας. Πολλώ μάλλον όταν πριν από μερικά χρόνια, σε ανάλογη επιχείρηση εξισλαμισμού του περικαλλούς ναού, ο οποίος αποτελεί μνημείο της παγκόσμιας κληρονομιάς, το ίδιο δικαστήριο είχε απορρίψει τη σχετική προσφυγή.

Η σημερινή απόφαση, αποτέλεσμα της πολιτικής βούλησης του Προέδρου Ερντογάν, αποτελεί ανοικτή πρόκληση προς όλο τον πολιτισμένο κόσμο που αναγνωρίζει τη μοναδική αξία και την οικουμενικότητα του μνημείου.

Κανείς δεν επιχειρεί να αναμειχθεί στις εσωτερικές υποθέσεις της Τουρκίας. Ωστόσο, η Αγία Σοφία που βρίσκεται στο έδαφός της, στην Κωνσταντινούπολη, αποτελεί μνημείο όλης της ανθρωπότητας, ανεξάρτητα από θρησκευτική πίστη. Ο εθνικισμός που επιδεικνύει ο πρόεδρος Ερντογάν δεν συνιστά σωστό σύμβουλο, οδηγώντας τη χώρα του έξι αιώνες πίσω.

Η Αγία Σοφία δεν χάνει από την αίγλη της και το πανανθρώπινο μήνυμά της, επειδή το τουρκικό δικαστήριο υπέκυψε. Ο Πρόεδρος Ερντογάν αποφάσισε για την Τουρκία την πολιτιστική απομόνωση της».

Δένδιας: Πρόκληση για την παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά

Στην τηλεδιάσκεψη των υπουργών Εξωτερικών που προέρχονται από το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, ενόψει του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ τη Δευτέρα, συμμετείχε ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας.

Οπως αναφέρει σε ανάρτησή του στο Twitter, ενημέρωσε τους συναδέλφους του για την πρόκληση που συνιστά για την παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά, καθώς και για την UNESCO, η απόφαση που ακυρώνει το διάταγμα του Κεμάλ Ατατούρκ το 1934, για την προστασία της Αγίας Σοφίας διά της μετατροπής της σε Μουσείο. 

Aδ. Γεωργιάδης: Η απόφαση Ερντογάν δείχνει το πραγματικό πρόσωπο της Τουρκίας

«Η απόφαση του κ. Ερντογάν για την μετατροπή της Αγίας του Θεού Σοφίας, από Μουσείο του Παγκόσμιου Πολιτισμού σε Τζαμί δείχνει το πραγματικό πρόσωπο της Τουρκίας. Αδιαφορία για τις Διεθνείς της δεσμεύσεις και δυστυχώς αδιαφορία για τον πόνο που προκαλεί σε όλους τους Χριστιανούς».

Αυτό αναφέρει σε ανάρτησή του στο twitter ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων Αδωνις Γεωργιάδης.

Ερώτηση Κεφαλογιάννη στην Κομισιόν

Τις ενέργειες στις οποίες θα προβεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μετά την προκλητική απόφαση του Τούρκου Προέδρου ζητά να πληροφορηθεί ο ευρωβουλευτής της ΝΔ, Μανώλης Κεφαλογιάννης, με σχετική ερώτηση που κατέθεσε, σήμερα, προς την Κομισιόν.

«Η Αγία Σοφία δεν αποτελεί μόνο ένα Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς», αναφέρει ο κ. Κεφαλογιάννης στην ερώτησή του και προσθέτει: «Είναι το παγκόσμιο Σύμβολο της Ορθοδοξίας. Και η μετατροπή της σε τζαμί συνιστά ακραία πρόκληση κατά της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς και ακραία περιφρόνηση του θρησκευτικού συναισθήματος του χριστιανικού κόσμου».

Επίσης, στην ερώτησή του, ο Ελληνας ευρωβουλευτής -και πρώην πρόεδρος της Μικτής Κοινοβουλευτικής Επιτροπής ΕΕ-Τουρκίας-, υπενθυμίζει ότι, πριν από λίγες ημέρες, η UNESCO τόνισε σε ανακοίνωσή της πως το γεγονός ότι η Αγία Σοφία έχει ενταχθεί στον κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς ως μουσείο, συνεπάγεται πως «το κράτος όπου βρίσκεται το Μνημείο έχει συγκεκριμένες δεσμεύσεις και νομικές υποχρεώσεις», κάτι που σημαίνει πως το κράτος αυτό (σ.σ.: η Τουρκία) «οφείλει να διασφαλίζει ότι καμία μετατροπή δεν θα υπονομεύσει την εξέχουσα οικουμενική αξία κάθε μνημείου που έχει περιληφθεί στον κατάλογο της UNESCO στην επικράτειά του». Μάλιστα, «για οποιαδήποτε μετατροπή θα πρέπει να ειδοποιηθεί η UNESCO από το κράτος εκ των προτέρων και θα πρέπει να υπάρξει νέα διαδικασίας αξιολόγησης αν απαιτείται από την Επιτροπή Παγκόσμιας Κληρονομιάς», όπως αναφέρεται στην ερώτηση του κ. Κεφαλογιάννη.

Για όλα τα παραπάνω, η UNESCO δεν έχει μόνο εκφράσει τις ανησυχίες της προς τις τουρκικές αρχές με δύο επιστολές αλλά, χθες, Πέμπτη, επέδωσε ξανά το μήνυμα αυτό στον πρεσβευτή της Τουρκίας στον Οργανισμό, υπογραμμίζεται στην ερώτηση.

Παρόλα αυτά, αναφέρει ο κ. Κεφαλογιάννης, σήμερα, «ο Τούρκος Πρόεδρος, αγνοώντας, τόσο τις ανησυχίες της UNESCO όσο και τις αρνητικές αντιδράσεις σύσσωμης της διεθνούς κοινότητος και των θρησκευτικών ηγετών, αφού πρώτα το τουρκικό Συμβούλιο της Επικρατείας ακύρωσε την απόφαση του 1934 με την οποία η τότε τουρκική κυβέρνηση είχε μετατρέψει την Αγία Σοφία σε μουσείο, αποφάσισε τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε μουσουλμανικό τέμενος».

Μετά την παράθεσή των παραπάνω, ο κ. Κεφαλογιάννης ρωτά την Ευρωπαϊκή Επιτροπή «σε τι ενέργειες προτίθεται να προβεί μετά την προκλητική απόφαση του Τούρκου Προέδρου, που δεν σέβεται ούτε την UNESCO ούτε το θρησκευτικό συναίσθημα εκατομμυρίων ανθρώπων, να υπογράψει το διάταγμα της μετατροπής της Αγίας Σοφίας σε τζαμί».

Μαζεύουν υπογραφές οι ευρωβουλευτές της ΝΔ

Στο μεταξύ, οι Ελληνες ευρωβουλευτές της Νέας Δημοκρατίας με πρωτοβουλία του αντιπροέδρου της Κ.Ο του ΕΛΚ και επικεφαλής της Ελληνικής Αντιπροσωπείας της ΝΔ στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, Βαγγέλη Μεϊμαράκη, συλλέγουν υπογραφές μαζί με ευρωβουλευτές από όλα τα κράτη-μέλη και πολιτικές ομάδες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου πλην της ακροδεξιάς, για να απευθύνουν επιστολή προς τον Ύπατο Εκπρόσωπο της ΕΕ για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Ασφάλειας, Ζοζέπ Μπορέλ, και τη Γενική Διευθύντρια της UNESCO, Οντρεΐ Αζουλέ προκειμένου να αναληφθεί η απαραίτητη δράση για τη διάσωση της Αγιάς Σοφιάς, ως Μνημείου Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς.

Στην επιστολή επισημαίνεται ότι «η εργαλειοποίηση της Αγιάς Σοφιάς από την Τουρκική Κυβέρνηση με σκοπό να ασκήσει πίεση στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στρέφεται εναντίον της διαθρησκευτικότητας και αποδεικνύει έμπρακτα ότι η Τουρκική κυβέρνηση παραβιάζει κατάφορα το Διεθνές Δίκαιο και τις Ευρωπαϊκές αρχές και αξίες».

Παράλληλα, στην επιστολή παρατίθεται απόσπασμα της ανακοίνωσης της UNESCO σύμφωνα με την οποία «ένα κράτος οφείλει να διασφαλίσει ότι δεν γίνεται καμία τροποποίηση στην καθολική αξία ενός Μνημείου Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς που βρίσκεται στην επικράτειά του και ότι για οποιαδήποτε τροποποίηση απαιτείται προηγούμενη ειδοποίηση από το ενδιαφερόμενο κράτος στην UNESCO και εάν κριθεί απαραίτητο, η εξέταση του αιτήματός του από την Επιτροπή Παγκόσμιας Κληρονομιάς». Επίσης, σημειώνεται στην επιστολή ότι «η Αγιά Σοφιά αποτελεί μοντέλο για εκκλησίες και στη συνέχεια τζαμιά, έχοντας επηρεάσει τόσο την Ανατολική όσο και τη Δυτική τέχνη».

Η επιστολή έχει ήδη τις υπογραφές των: Στέλιου Κυμπουρόπουλου, Μαρίας Σπυράκη, Ελισσάβετ Βόζεμπεργκ-Βρυωνίδη, Μανώλη Κεφαλογιάννη, Άννα-Μισέλ Ασημακοπούλου και Γιώργου Κύρτσου.

Οι ευρωβουλευτές έχουν τη δυνατότητα να προσυπογράψουν την επιστολή έως την ερχόμενη Τρίτη, οπότε και η Κ.Ο της Νέας Δημοκρατίας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα δημοσιοποιήσει τα ονόματά τους.

ΣΥΡΙΖΑ: «Ευθεία πρόκληση, η κυβέρνηση να ενεργοποιήσει τη διεθνή κοινότητα»

«Η Αγία Σοφία, πέραν της ιστορικής και συναισθηματικής αξίας για εμάς τους Έλληνες και το συμβολισμό της για τους απανταχού Χριστιανούς, είναι μνημείο που ανήκει σε όλη την ανθρωπότητα, ενταγμένη από το 1985 στον κατάλογο των προστατευόμενων μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO», τόνισε ο τομεάρχης Εξωτερικών του ΣΥΡΙΖΑ, Γιώργος Κατρούγκαλος σχετικά με τις σημερινές εξελίξεις και την απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου της Τουρκίας.

«Οποιαδήποτε απόφαση αλλοίωσης του χαρακτήρα της μέσω μετατροπής της σε τζαμί αποτελεί ευθεία πρόκληση, είναι απαράδεκτη και δεν ταιριάζει σε χώρα που σέβεται τις διεθνείς της υποχρεώσεις. Θα υπονομεύσει το διαθρησκευτικό διάλογο χριστιανών και μουσουλμάνων και θα ενισχύσει τις απαράδεκτες θεωρίες περί σύγκρουσης πολιτισμών», αναφέρει σε γραπτή του δήλωση, όπου επισημαίνει ότι «ως πρωθυπουργός ο Αλέξης Τσίπρας είχε αναδείξει τις σχετικές ευθύνες της Τουρκίας για αυτό το οικουμενικής αξίας μνημείο, μεταξύ άλλων και κατά την επίσκεψη του Προέδρου Ερντογάν στην Αθήνα».

«Ανάλογα πρέπει να πράξει και η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, έστω και τώρα, κινητοποιώντας τη διεθνή κοινότητα και καλώντας την γείτονα να σεβαστεί τις διεθνείς υποχρεώσεις της ως μέλος της UNESCO και ως χώρα που σέβεται την ιστορία», καταλήγει ο τέως υπουργός Εξωτερικών.

Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξης Τσίπρας, τόνισε από την πλευρά του: «H απόφαση του Προέδρου της Τουρκίας για μετατροπή σε τζαμί, της Αγίας Σοφίας- ενός μοναδικού μνημείου παγκόσμιας κληρονομιάς με μεγάλη ιστορική και πνευματική σημασία για τον Χριστιανισμό- αποτελεί σοβαρή πρόκληση που υπονομεύει τον διαθρησκευτικό διάλογο και παραβιάζει κατάφωρα τις οικουμενικές αξίες, οι οποίες είναι σήμερα απαραίτητες όσο ποτέ» υπογραμμίζει ο Αλέξης Τσίπρας. «Η διεθνής κοινότητα οφείλει να αντιμετωπίσει τις ενέργειες αυτές αποφασιστικά και η Κυβέρνηση έχει καθήκον να αναδείξει το θέμα σε διεθνές επίπεδο».

Κίνημα Αλλαγής: Nα αντιδράσει άμεσα η παγκόσμια κοινότητα 

Να αντιδράσει αποφασιστικά κι άμεσα καλεί την παγκόσμια κοινότητα το Κίνημα Αλλαγής ώστε η Αγία Σοφία να μη μετατραπεί σε τζαμί.

«Ο ΟΗΕ και η Unesco, το Συμβούλιο της Ευρώπης, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να καταδικάσουν απερίφραστα την ενέργεια της Τουρκίας και να επιβάλουν τις απαραίτητες κυρώσεις, μέχρι την αναθεώρηση της», αναφέρει ανακοίνωση τού γραφείου Τύπου του κόμματος.

Το ΚΙΝΑΛ υποστηρίζει ότι η απόφαση του τουρκικού Συμβουλίου Επικρατείας με την οποία ανοίγει ο δρόμος για να μετατραπεί η Αγία Σοφία σε ισλαμικό τέμενος (ακυρώνοντας σχετικό διάταγμα του 1934) θα πρέπει εδώ και τώρα να κινητοποιήσει την παγκόσμια κοινότητα.

«Η Αγία Σοφία θα πρέπει να παραμείνει μουσείο. Εάν μετατραπεί σε τζαμί, η Τουρκία, θα έχει προβεί σε μια προκλητική και ανιστόρητη ενέργεια. Η μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε ισλαμικό τέμενος θα αποτελέσει προσβολή για όλο τον πολιτισμένο κόσμο και όχι μόνο για την Ελλάδα. Όχι μόνο για τους χριστιανούς κάθε δόγματος», τονίζει και προσθέτει ότι «περιφρονεί την πολιτιστική κληρονομιά όλης της ανθρωπότητας. Η Αγία Σοφία είναι επίσημα ”μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς»” της Ουνέσκο για το οποίο η Τουρκία έχει νομικές και άλλες δεσμεύσεις για την προστασία της ταυτότητας και ιστορικότητας του».

Στο ίδιο μήκος κύματος η Φώφη Γεννηματά τόνισε σε δήλωσή της: «Η απόφαση του κ. Ερντογάν να μετατρέψει την Αγιά Σοφιά σε τζαμί, αποτελεί πρόκληση και προσβολή για όλο τον πολιτισμένο κόσμο και τον χριστιανισμό. Για μας τους Έλληνες μαχαιριά. Περιφρονεί τις αποφάσεις της ΟΥΝΕΣΚΟ, που την έχει ανακηρύξει ως μνημείο της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς.

Ο κ. Ερντογάν εξελίσσεται πλέον σε απειλή για την ειρήνη και τη σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή μας. Οι διεθνείς οργανισμοί, οι ΗΠΑ, η Ευρωπαϊκή Ένωση, το Συμβούλιο της Ευρώπης οφείλουν τώρα να αντιδράσουν όχι με λόγια αλλά με μέτρα και κυρώσεις. Αυτό μόνο καταλαβαίνει η Τουρκία. Πότε επιτέλους η Ελληνική Κυβέρνηση θα αντιδράσει αποτελεσματικά;».

ΚΚΕ: «Στοιχείο κλιμάκωσης της τουρκικής προκλητικότητας»

«Η απόφαση μετατροπής σε τζαμί της Αγιάς Σοφιάς, που αποτελεί Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς, μεθοδεύτηκε απ’ την κυβέρνηση Ερντογάν και αποτελεί ένα ακόμη στοιχείο κλιμάκωσης της τουρκικής προκλητικότητας» αναφέρει σε ανακοίνωσή του το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδος.

Και συνεχίζει: «Απ’ αυτή την άποψη, η ενέργεια αυτή δεν συνιστά μόνο ευθεία προσβολή του χαρακτήρα της Αγιάς Σοφιάς, όπως προσπαθούν να την εμφανίσουν όσοι στα λόγια την καταδικάζουν, αλλά αποτελεί έναν κρίκο στην συνολική στρατηγική της τουρκικής άρχουσας τάξης, που υποθάλπτεται απ’ τη στάση και τους σχεδιασμούς των ΗΠΑ, ΝΑΤΟ και ΕΕ στην περιοχή».

Απογοήτευση Στέιτ Ντιπάρτμεντ

Την απογοήτευση των ΗΠΑ για την απόφαση της τουρκικής κυβέρνησης να μετατρέψει την Αγία Σοφία σε τζαμί εξέφρασε η εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Μόργκαν Ορτέιγκους. Απαντώντας σε ερώτηση των Ελλήνων ανταποκριτών στην Ουάσιγκτον, η Ορτέιγκους κάλεσε την τουρκική κυβέρνηση να διατηρήσει την προσβασιμότητα σε όλους τους επισκέπτες.

«Κατανοούμε ότι η τουρκική κυβέρνηση παραμένει προσηλωμένη στη διατήρηση της πρόσβασης στην Αγία Σοφία για όλους τους επισκέπτες και ανυπομονούμε να ακούσουμε τα σχέδιά της για να διασφαλίσει ότι θα παραμείνει προσβάσιμη χωρίς εμπόδια σε όλους», τόνισε χαρακτηριστικά.

Οπως εξήγησε η εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, η Αγία Σοφία είναι ένα σημαντικό μέρος από τις «ιστορικές τοποθεσίες της Κωνσταντινούπολης» που συμπεριλαμβάνονται στα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, σε αναγνώριση της πλούσιας πολυπολιτισμικής της ιστορίας.

Βιέννη: Η απόφαση αυτή απομακρύνει την Τουρκία από την Ευρώπη

Ο Αυστριακός υπουργός Εξωτερικών Αλεξάντερ Σάλενμπεργκ επέκρινε έντονα σήμερα την απόφαση της Τουρκίας για την μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, τονίζοντας ότι με αυτή την κίνηση η Άγκυρα αποξενώνεται από την Ευρώπη.

«Λυπούμαστε βαθιά για τη σημερινή απόφαση της Τουρκίας να μετατρέψει την Αγία Σοφία σε τζαμί και δεν μπορούμε να την κατανοήσουμε! Η κατάργηση του καθεστώτος μουσείου που την καταστούσε προσβάσιμη σε όλους τους πολιτισμούς και τις θρησκείες είναι ένα ακόμη βήμα μακριά από την Ευρώπη», ανέφερε ο Αυστριακός ΥΠΕΞ.

UNESCO: Λυπηρό που η απόφαση της Τουρκίας δεν ήταν αντικείμενο διαλόγου

Η UNESCO ανακοίνωσε ότι η Επιτροπή Παγκόσμιας Κληρονομιάς θα αξιολογήσει εκ νέου το καθεστώς της Αγίας Σοφίας, αφού οΡετζέπ Ταγίπ Ερντογάν την ανακήρυξε τζαμί.

«Είναι λυπηρό που η απόφαση της Τουρκίας δεν ήταν αντικείμενο διαλόγου, ούτε υπήρξε κάποια γνωστοποίηση νωρίτερα», ανέφερε η Εκπαιδευτική, Επιστημονική και Επιμορφωτική Οργάνωση των Ηνωμένων Εθνών σε ανακοίνωσή της.

«H UNESCO καλεί τις τουρκικές αρχές να ξεκινήσουν χωρίς καθυστέρηση διάλογο προκειμένου να αποφευχθεί η οπισθοχώρηση από την παγκόσμια αξία αυτής της σπάνιας κληρονομιάς, η διατήρηση της οποίας θα επανεξεταστεί από την Επιτροπή Παγκόσμιας Κληρονομιάς στην επόμενη συνεδρίασή της», πρόσθεσε η διευθύντρια της UNESCO, Οντρεΐ Αζουλέ.

Η Αγία Σοφία είναι ενταγμένη στον κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς ως μουσείο.

Νωρίτερα, μετά την ανακοίνωση του προέδρου Ερντογάν, εκατοντάδες άνθρωποι συγκεντρώθηκαν κοντά στην Αγία Σοφία για να γιορτάσουν την απόφαση. «Αυτοί που την έχτισαν το έκαναν για να λατρεύουν τον Θεό επίσης», δήλωσε ο δάσκαλος Οσμάν Σαριχάν. «Δόξα τον Θεό, σήμερα επέστρεψε στον αρχικό σκοπό της. Σήμερα θα λατρεύσουμε τον Θεό σε αυτό το τζαμί», πρόσθεσε.

Στο κοινοβούλιο, στην Άγκυρα, οι βουλευτές του κυβερνώντος κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) σηκώθηκαν όρθιοι και χειροκρότησαν ενώ διαβαζόταν το διάταγμα που υπέγραψε ο πρόεδρος Ερντογάν.

Μπορέλ: «Λυπηρή η απόφαση για την Αγιά Σοφιά»

«Λυπηρή» χαρακτήρισε την απόφαση για την Αγιά Σοφιά, με ανακοίνωσή του, ο Υπατος Εκπρόσωπος Εξωτερικής Πολιτικής της ΕΕ, Ζοζέπ Μπορέλ.

Ο κ. Μπορέλ ανέφερε ότι «η Αγία Σοφία έχει ισχυρή συμβολική, ιστορική και παγκόσμια αξία. Η Τουρκία έχει αναπτύξει μια παράδοση πολιτιστικής διατήρησης καθώς και αναγνωρισμένη παράδοση πνευματικής και πολιτιστικής ανοικτότητας».

Ο Υπατος Εκπρόσωπος Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ τόνισε ότι «η απόφαση του Τουρκικού Συμβουλίου Επικρατείας να ανατρέψει μία από τις αποφάσεις ορόσημο της σύγχρονης Τουρκίας και η απόφαση του Προέδρου Ερντογάν να θέσει το μνημείο υπό τη διεύθυνση της Αρχής Θρησκευτικών Υποθέσεων, είναι λυπηρή».

Τέλος, ο Ζοζέπ Μπορέλ σημείωσε ότι «ως ιδρυτικό μέλος της Συμμαχίας των Πολιτισμών, η Τουρκία έχει δεσμευτεί να προωθήσει τον διαθρησκειακό και διαπολιτισμικό διάλογο και να προωθήσει την ανεκτικότητα και τη συνύπαρξη».

Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία: «Είναι λυπηρό»

Η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία εκφράζει τη λύπη της για το ότι η δική της ανησυχία, όπως και άλλων ορθόδοξων εκκλησιών, για την προοπτική να μετατραπεί ο Ναός της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη από μουσείο σε τζαμί, δεν εισακούσθηκε από τις τουρκικές αρχές. Τη δήλωση αυτή έκανε στο πρακτορείο TASS ο πρόεδρος του τμήματος για τις αμοιβαίες σχέσεις της εκκλησίας με την κοινωνία και τα ΜΜΕ της Ιεράς Συνόδου του Πατριαρχείου της Μόσχας, Βλαντίμιρ Λεγκόϊντα.

«Είναι πολύ λυπηρό ότι η ανησυχία της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, άλλων ορθόδοξων εκκλησιών δεν εισακούσθηκε. Η εν λόγο απόφαση, δυστυχώς, δεν στοχεύει στην ειρήνευση των υπαρχουσών αντιθέσεων, αλλά, αντίθετα, μπορεί να οδηγήσει σε ακόμη μεγαλύτερες διαιρέσεις, όπως είχε πει στις 6 Ιουλίου σε δηλώσεις του ο Πατριάρχης (Μόσχας και Πασών των Ρωσιών) Κύριλλος», δήλωσε ο Νεγκόϊντα.

Κύπρος: Εντονη καταδίκη των τουρκικών ενεργειών 

«Η μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, είναι μία ακόμη πρόκληση για το σύνολο του πολιτισμένου κόσμου και των διεθνών οργάνων που τον εκπροσωπούν. Συνιστά ιστορική εκτροπή και βεβήλωση ενός μνημείου παγκόσμιας κληρονομιάς με ιδιαίτερη αξία για τους όπου γης χριστιανούς» αναφέρει σε ανάρτησή του στο Twitter ο Πρόεδρος της Κύπρου Νίκος Αναστασιάδης.

Η Κύπρος καταδικάζει έντονα τις ενέργειες της Τουρκίας στην Αγία Σοφία και την καλεί να σεβαστεί τις διεθνείς της υποχρεώσεις, αναφέρει στον προσωπικό του λογαριασμό στο Twitter ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Χριστοδουλίδης. «Η Κύπρος καταδικάζει έντονα τις ενέργειες της Τουρκίας στην Αγία Σοφία, στην προσπάθεια της να αποσπάσει την εγχώρια κοινή γνώμης της, και καλεί την Τουρκία να σεβαστεί τις διεθνείς της υποχρεώσεις, αναφέρει συγκεκριμένα ο Νίκος Χριστοδουλίδης.

Ο υπουργός Εξωτερικών επισημαίνει χαρακτηριστικά ότι κατά οδυνηρό τρόπο, η Κύπρος αποτελεί θύμα, από την τουρκική εισβολή του 1974 και τη μετέπειτα κατοχή μέρους του εδάφους της, της ενορχηστρωμένης πολιτικής της Τουρκίας για καταστροφή και λεηλασία μνημείων θρησκευτικής και πολιτιστικής κληρονομιάς.

Στην εν λόγω ανάρτηση, τονίζει τέλος, ότι η κλιμακούμενη, κατάφωρη παραβίαση των διεθνών υποχρεώσεων της Τουρκίας εκδηλώνεται στην απόφασή της να αλλάξει τον χαρακτηρισμό της Αγίας Σοφίας, ένα μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς και οικουμενικό σύμβολο της ορθόδοξης πίστης.

Την έντονη αντίδραση του εξέφρασε και ο Κύπριος υπουργός Οικονομικών, Κ. Πετρίδης.

Συνοδευόμενο από την ανάρτηση της UNESCO στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, η οποία αναφέρεται στο μουσείο της παγκόσμιας κληρονομιάς, το σχόλιο του κου Πετρίδη στο Twitter έχει ως εξής:

«Η μετατροπή της εμβληματικής Αγίας Σοφίας σε τζαμί δεν αποτελεί απλώς προσβολή για την παγκόσμια κληρονομιά. Είναι επίσης μια από τις χειρότερες πράξεις επιθετικότητας και ισλαμικού επεκτατισμού του Ερντογάν. Μια ανοιχτή πρόκληση για την Ευρωπαϊκή Ενωση και τον πολιτισμένο κόσμο».

Ρωσία: Η απόφαση θα προκαλέσει αρνητικές αντιδράσεις σε όλο τον χριστιανικό κόσμο 

Ο πρόεδρος της επιτροπής εξωτερικών υποθέσεων του Συμβουλίου της Ομοσπονδίας (άνω βουλή) Κονσταντίν Κόσατσεφ, εξέφρασε την λύπη του για την απόφαση της τουρκικής κυβέρνησης να χρησιμοποιηθεί ο Ναός της Αγίας Σοφίας ως τζαμί, επισημαίνοντας ότι μια τέτοια απόφαση μπορεί να προκαλέσει εξαιρετικά αρνητικές αντιδράσεις σε όλο τον χριστιανικό κόσμο.

Ο ίδιος επισήμανε ότι στην περίπτωση αυτή δεν είναι αποδεκτό το σκεπτικό ότι η τύχη των αρχιτεκτονικών μνημείων αποτελεί αυστηρά εσωτερική υπόθεση μιας χώρας.

Ο Κόσατσεφ υποστήριξε πως δεν βλέπει στην απόφαση αυτή κάποια επιδίωξη της Τουρκίας να προκαλέσει έξωθεν δυνάμεις, εκτιμώντας ότι υπερτερούν στην περίπτωση αυτή ζητήματα εσωτερικής πολιτικής. «Δεν θα έβλεπα στην περίπτωση αυτή μια άμεση επιδίωξη (του προέδρου της Τουρκίας Ταγίπ) Ερντογάν να προβεί σε κάποια πρόκληση προς έξωθεν δυνάμεις, ακόμη και παρά τις ήδη συνεχείς προστριβές με την Ελλάδα στο εν λόγω ζήτημα: κάθε φορά, όταν στην Αγία Σοφία διάβαζαν αποσπάσματα από το Κοράνι, το υπουργείο Εξωτερικών της Ελλάδας αντιδρούσε. Υπερτερούν εδώ παρόλα αυτά θέματα εσωτερικής πολιτικής», εκτιμά ο Κόσατσεφ.

Κατά την άποψη του ο Ερντογάν προσπαθεί να κερδίζει πόντους στους οπαδούς της ισλαμικοποίησης της Τουρκίας «παίρνοντας ακόμη και την πρωτοβουλία από τους πιο συντηρητικούς του αντιπάλους».

«Δεν σταματούν και οι συζητήσεις για πρόωρες βουλευτικές εκλογές, στις οποίες η αλλαγή του καθεστώτος της Αγίας Σοφίας επίσης μπορεί να εξυπηρετεί τις κυβερνητικές δυνάμεις. Όλα αυτά είναι ερμηνείες, αλλά σε καμία περίπτωση δεν δικαιολογούν ότι από εδώ και στο εξής θα χάσει το ουδέτερο στάτους του μουσείου ένα μοναδικό ιστορικό μνημείο, που διατηρεί και χριστιανικά και μουσουλμανικά στοιχεία διακόσμησης, το οποίο επι πολλά χρόνια υπήρξε σύμβολο διαθρησκευτικής ειρήνης και όχι μόνο μέσα στην ίδια την Τουρκία». Επισήμανε ο πρόεδρος της επιτροπής εξωτερικών υποθέσεων του Συμβουλίου της Ομοσπονδίας.

«Και πιστεύω ότι η Άγκυρα πρέπει να φαίνεται τώρα στα μάτια όλου του κόσμου ως ο παραβάτης της διαθρησκευτικής ισορροπίας και θα χάσει το κύρος της ως ένας σημαντικός περιφερειακός παράγοντας. Είναι πολύ λυπηρό ότι συνέβη αυτό», κετέληξε ο Κόσατσεφ.

Αμερικανός γερουσιαστής: «Καλώ τον Ερντογάν να αλλάξει πορεία»

Σε καταδίκη της απόφασης του πρόεδρου Ερντογάν να μετατρέψει την Αγία Σοφία σε τζαμί προχώρησε ο επικεφαλής της δημοκρατικής μειοψηφίας στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων της Γερουσίας, Ρόμπερτ Μενέντεζ.

«Καταδικάζω έντονα την απόφαση της Τουρκίας να μετατρέψει την Αγία Σοφία σε τζαμί. Καλώ τον Ερντογάν να αλλάξει πορεία και να αποκαταστήσει την αξιοθαύμαστη κληρονομιά της Αγίας Σοφίας ως μουσείο που θα επιτρέπει να την επισκεφθούν άνθρωποι όλων των θρησκειών και πολιτισμών», τόνισε ο Αμερικανός γερουσιαστής.

Παίρνοντας τη σκυτάλη από τον Μενέντεζ, ο Δημοκρατικός βουλευτής και μέλος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της αμερικανικής Βουλής, Ντέιβιντ Σισελίνι, τόνισε ότι η Τουρκία θα πρέπει να αντιμετωπίσει συνέπειες γι′ αυτή την απόφαση.

«Ο κόσμος πρέπει να εξοργιστεί με την απόφαση του Ερντογάν να πάρει την Αγία Σοφία- μέρος της κοινής μας παγκόσμιας κληρονομιάς - και να τη χρησιμοποιήσει ως πολιτικό εργαλείο που διαιρεί. Θα πρέπει να υπάρξουν συνέπειες για την παραβίαση του καθεστώτος της Αγίας Σοφίας ως μνημείου παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO», σημείωσε χαρακτηριστικά.

Την αντίθεση της στην απόφαση της τουρκικής κυβέρνησης να μετατρέψει την Αγία Σοφία σε τζαμί εκφράζει και η ηγεσία της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της αμερικανικής γερουσίας. Όπως επισημαίνουν στη κοινή τους ανακοίνωση οι γερουσιαστές Τζον Ρις και Ρόμπερτ Μενέντεζ, η ενέργεια του προέδρου Ερντογάν συνιστά μια μεγάλη προσβολή για τους χριστιανούς σε όλο τον κόσμο.

«Η Αγία Σοφία στην Κωνσταντινούπολη της Τουρκίας είναι ένας τόπος βαθιάς πνευματικής σημασίας για διαφορετικούς ανθρώπους από όλο τον κόσμο. Για περισσότερα από τρία τέταρτα ενός αιώνα, η τουρκική πολιτική διατήρησε αυτό το σεβαστό κτίριο ως μουσείο, αλλά ο πρόεδρος Ερντογάν υπέγραψε σήμερα ένα διάταγμα που καταργεί αυτό το μουσειακό καθεστώς και το μετατρέπει σε τζαμί.

«Καταδικάζουμε έντονα την απόφαση του προέδρου Ερντογάν να μετατρέψει την Αγία Σοφία σε τζαμί. Σε διαφορετικά σημεία της ιστορίας της, η Αγία Σοφία χρησίμευσε ως τόπος λατρείας για μουσουλμάνους και χριστιανούς, και για δεκαετίες υπήρξε ένα εξαιρετικό και φιλόξενο κέντρο για ανθρώπους όλων των θρησκειών. Η κίνηση του Ερντογάν σήμερα είναι μια μεγάλη προσβολή για τους χριστιανούς σε όλο τον κόσμο που βλέπουν στην Αγία Σοφία ως λαμπερό φως και σεβαστό ιερό χώρο.

«Αυτή η μετατροπή του καθεστώτος της είναι άσκοπα διχαστική σε μια εποχή που χρειαζόμαστε περισσότερες, όχι λιγότερες, προσπάθειες για την οικοδόμηση γεφυρών μεταξύ Ισλάμ και Χριστιανισμού. Προτρέπουμε έντονα τον Ερντογάν να ανακαλέσει αυτήν την απόφαση και να διαφυλάξει την αξιοσημείωτη κληρονομιά της Αγίας Σοφίας, διατηρώντας την ως ένα θρησκευτικά ουδέτερο μουσείο για ανθρώπους όλων των θρησκειών και πολιτισμών που μπορούν να επισκεφθούν και να γιορτάσουν την κοινή μας παγκόσμια κληρονομιά».

(με πληροφορίες από ΑΠΕ, Reuters)